Τον κώδωνα του κινδύνου για σημαντικές ανατιμήσεις στον καφέ κρούουν παράγοντες της αγοράς, καθώς συνεχίζεται το ράλι των τιμών στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων, απόρροια των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των αναταραχών που προκαλούν οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Όπως αποκάλυψε χθες στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Τάσος Γιάγκογλου, σχολιάζοντας τις αυξητικές τάσεις που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα στην αγορά του καφέ, «οι εταιρείες έχουν αφομοιώσει το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων, αλλά αν η κατάσταση συνεχιστεί, θα υπάρξουν ανατιμήσεις ανάλογα με το επίπεδο τιμών που θα αναγκαστεί να αγοράσει μία επιχείρηση από τώρα και στο εξής - με αποτέλεσμα οι ανατιμήσεις να κινηθούν από 5% έως και 15% στο ράφι των σούπερ μάρκετ». Να σημειωθεί δε εδώ ότι η τελευταία ανατίμηση στον κλάδο του καφέ καταγράφηκε το 2022.
Η πορεία των διεθνών τιμών
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, το τελευταίο διάστημα καταγράφεται άνοδος τιμών στις ποικιλίες Robusta, η οποία συμπαρασύρει και τις τιμές της ποικιλίας Arabica. Οι ποικιλίες Robusta έχουν φτάσει να διαπραγματεύονται έως και 60% στη μέγιστη τιμή τους και στο 30% οι ποικιλίες Arabica στη μέγιστη τιμή που έχει πιάσει η ποικιλία.
Οι ποικιλίες Robusta αντιστοιχούν στο 38% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ οι ποικιλίες Arabica καλύπτουν το 62% της παγκόσμιας παραγωγής.
Στα κρατικά ταμεία 1 δισ. ευρώ από τον ΕΦΚ
Μιλώντας στη συνέχεια για ένα πάγιο αίτημα του κλάδου, όπως είναι η κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, ο κ. Γιάγκογλου αποκάλυψε ότι από το 2017 έως και το 2023 έχει εισρεύσει στα κρατικά ταμεία ποσό ύψους 1 δισ. ευρώ από τον ΕΦΚ.
«Ο αρχικός προϋπολογισμός του μέτρου ήταν 70 εκατ. ευρώ. Τον πρώτο χρόνο εισπράχθηκαν 90 αντί για 70 εκατ. ευρώ που ήταν ο αρχικός προϋπολογισμός και από τότε βαίνει ανοδικά ο συγκεκριμένος αριθμός έως και το 2023 όπου έφτασε τα 140 εκατ. ευρώ», εξήγησε χαρακτηριστικά.
Σήμερα ο ΕΦΚ ανέρχεται στα 2 ευρώ ανά κιλό στον πράσινο (ωμό) καφέ, στα 3 ευρώ στον έτοιμο εισαγόμενο καφέ, καθώς και στα 4 ευρώ είναι στον στιγμιαίο.
Εάν αποφασιζόταν η κατάργηση του Ειδικού Φόρου, σύμφωνα με τον κ. Γιάγκογλου, αυτό θα σήμαινε την ίδια στιγμή μείωση της τιμής στο ράφι κατά τουλάχιστον 10%.
Να σημειωθεί εδώ ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου προπληρώνουν τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Όταν πρωτοεπιβλήθηκε, οι δραστηριοποιούμενες επιχειρήσεις χρειάστηκαν τη διπλάσια ρευστότητα από αυτή που είχαν ανάγκη έως και εκείνη τη στιγμή. Κατά την αρχική του επιβολή, ο φόρος αντιστοιχούσε σε περίπου 80% από την τότε αξία αγοράς του πράσινου καφέ κατά την εισαγωγή του.
Ανθεί το λαθρεμπόριο
Παράλληλα, με βάση τις εκτιμήσεις της αγοράς, οι ποσότητες που διακινούνται παράνομα στην Ελλάδα υπολογίζονται μεταξύ 10% και 15%, ενώ οι μεγαλύτερες ποσότητες λαθραίου καφέ εισάγονται από τα βόρεια σύνορα της χώρας.
Προσέγγιση της Ελληνικής Ένωσης Καφέ είναι μέρος των ετήσιων εσόδων που εισπράττονται από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, να διατίθενται για την καταπολέμηση της παράνομης κατανάλωσης καφέ.
Ταυτόχρονα, υπάρχει πρόθεση να δημιουργηθούν κινητές μονάδες ελέγχου, κίνηση που είναι προς το παρόν άγνωστο πότε θα υλοποιηθεί από πλευράς του υπουργείου Οικονομικών.
40.000 τόνοι καφέ καταναλώνονται ετησίως στην Ελλάδα
Όπως άλλωστε επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Ένωσης, ο Έλληνας έχει ιδιαίτερη αδυναμία στον καφέ! Περίπου 40.000 τόνοι καφέ καταναλώνονται σε ετήσια βάση στη χώρα μας συνολικά, ενώ η κατανάλωση έχει αυξηθεί περίπου 4-5% μετά την πανδημία.
Μόνο το πρώτο τετράμηνο του 2024 η κατανάλωση καφέ εμφανίζεται κατά 1,6% αυξημένη σε όγκο στα σούπερ μάρκετ σε αντίστοιχο τετράμηνο του 2023.
Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό της κατανάλωσης στο οργανωμένο λιανεμπόριο σε όγκο, πρώτος σε ποσότητες είναι ο ελληνικός καφές με ποσοστό 50%, ενώ σε αξία καταλαμβάνει μερίδιο 30%. Ακολουθεί ο στιγμιαίος καφές με ποσοστό 18% σε όγκο και σε αξία 30%, o εσπρέσο με 15% σε όγκο και 25% σε αξία, ενώ ο καφές φίλτρου έχει μερίδιο 17% σε όγκο και 13% σε αξία. Η κάψουλα από τη συνολική κατανάλωση του εσπρέσο έχει μερίδιο 50% σε όγκο και σε αξία 71%.
Το σύνολο της αγοράς στα σούπερ μάρκετ ανέρχεται στα 340 εκατ. ευρώ στο πρώτο τετράμηνο του 2024 με αύξηση 3,2% σε αξία σε σύγκριση με το πρώτο τετράμηνο του 2023, ενώ ο τζίρος από τις πωλήσεις κάψουλας καφέ στα σούπερ μάρκετ υπολογίζεται σε περίπου 60 εκατ. ευρώ ετησίως. Τα στοιχεία αφορούν στο οργανωμένο λιανεμπόριο, συμπεριλαμβανομένης και της Lidl Ελλάς.
Αυξάνεται η κατανάλωση εντός σπιτιού
Σύμφωνα δε με επιμέρους στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, η μετατόπιση της κατανάλωσης καφέ από την εκτός σπιτιού κατανάλωση στην εντός σπιτιού είναι γεγονός. Αυτή τη στιγμή η αναλογία της κατανάλωσης είναι 60% εντός σπιτιού και 40% εκτός σπιτιού, όταν πέρυσι και δη τον Φεβρουάριο του 2023, η αντίστοιχη αναλογία είχε φτάσει το 81% εντός σπιτιού και 19% εκτός σπιτιού, απόρροια των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας και της πληθωριστικής κρίσης που ακολούθησε.
