Ροή
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε δεσμευθεί για την επίτευξη στόχων πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022, γεγονός το οποίο, μαζί με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο του 2018 από το Eurogroup, είχε θεωρηθεί καθοριστικής σημασίας για την έναρξη πτωτικής πορείας του δείκτη δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει ήδη εκφράσει την πρόθεσή να επανεξετάσει τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τους Ευρωπαίους εταίρους, τον Ιούνιο του 2018, όσον αφορά στους στόχους για ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022. Ωστόσο, τυχόν πρόταση που μεταβάλλει τη συμφωνία η οποία επιτεύχθηκε με τους Ευρωπαίους εταίρους, τον Ιούνιο του 2018, θα πρέπει να συζητηθεί στην Ευρωομάδα στο πλαίσιο επικαιροποιημένης ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους. Και για το λόγο αυτό ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να θέσει το ζήτημα στις επαφές που θα έχει σε Βερολίνο και Παρίσι τις επόμενες ημέρες.
Ο κ. Μητσοτάκης επιθυμεί να διασφαλίσει μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο για την άσκηση πολιτικής και για το λόγο αυτό επιθυμεί να υπάρξει μείωση του στόχου για τα πλεονάσματα. Ως μέσο για τη διεύρυνση αυτού του δημοσιονομικού χώρου θέλει να χρησιμοποιήσει την καταμέτρηση των κερδών από ελληνικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης και ΕΚΤ. Εάν το Eurogroup αναγνώριζε τη δυνατότητα να μετρούν στον κατά πρόγραμμα ορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος τα έσοδα από ANFAs και SMPs (τα κέρδη από ελληνικά ομόλογα ευρωτραπεζών), απευθείας θα μπορούσε το πλεόνασμα να κερδίσει 0,6% του ΑΕΠ. Αλλά αυτή είναι μια πολιτική απόφαση που θα ληφθεί μόνον εάν η Ελλάδα κάνει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευθεί.
Αν και δεν είναι ακόμη δυνατή η πλήρης ενσωμάτωση των πρόσφατων δημοσιονομικών μέτρων στην ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους, δεδομένου ότι απαιτείται περαιτέρω ανάλυση του αντίκτυπου τους στην ανάπτυξη και είναι αναγκαία μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά στον προσανατολισμό των πολιτικών μεσοπρόθεσμα, ωστόσο αυτό που είναι δεδομένο είναι πως πολιτικές που επηρεάζουν θετικά το πρωτογενές πλεόνασμα και το αναπτυξιακό δυναμικό θα έχουν θετικές επιπτώσεις στην πορεία του χρέους.
Από την τελευταία τεχνική επικαιροποίηση της ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους που έκαναν οι θεσμοί προ διμήνου προκύπτει ότι η εκτίμηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους είναι σε γενικές γραμμές αμετάβλητη. Το βασικό σενάριο δείχνει ότι το χρέος παραμένει σε καθοδική πορεία, αν και παραμένει σε ποσοστό πάνω από το 100 % του ΑΕΠ έως το 2048. Οι δε ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα κυμαίνονται γύρω στο 10 % του ΑΕΠ έως το 2032 και θα παραμείνουν περίπου στο 17 % του ΑΕΠ στο τέλος του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων.
Ωστόσο, τα στελέχη της Κομισιόν αποτυπώνουν και το τι θα σήμαινε στην πράξη μια μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 3,5% του ΑΕΠ στο 2,5% του ΑΕΠ. Η απόκλιση κατά 1% από το συμφωνηθέν πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για την περίοδο από το 2019 έως το 2022 θα οδηγούσε, με αμετάβλητα τα λοιπά στοιχεία (ceteris paribus) σε υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ κατά περισσότερο από 25% έως το 2060.
Σχηματικά η προβολή αυτή δείχνει πως εάν η Ελλάδα κατέγραφε αθροιστικά στην τετραετία πρωτογενές πλεόνασμα 10 δισ. ευρώ μικρότερο του αναμενόμενου, το χρέος της θα επιβαρυνόταν συνολικά κατά 45 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα 38 χρόνια (έως το 2060).
Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει πως εάν στην ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους ενσωματωθεί το χαμηλότερο κόστος δανεισμού που έχει πετύχει η Ελλάδα από τις αγορές, τότε οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας περιορίζονται σημαντικά και η δυναμική του χρέους είναι εμφανίζεται μικρότερη από αυτή που σήμερα υπολογίζουν οι θεσμοί.
