Ενώ οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την πανδημία υποχωρούν, ο πληθωρισμός που φτάνει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών εγκυμονεί νέους κινδύνους για το ξέσπασμα κοινωνικών αναταραχών, όπως εκτιμά η Fitch Solutions.
Ο αμερικανικός βραχίονας ανάλυσης του ομίλου Fitch (διαφορετικά δεδομένα και ανάλυση από την Fitch Ratings), αναμένει μια βελτιωμένη επιδημιολογική εικόνα που θα επιτρέψει στην ελληνική κυβέρνηση να χαλαρώσει περαιτέρω τα περιοριστικά μέτρα κατά τους επόμενους μήνες, επισημαίνοντας πως αν και τα καθημερινά κρούσματα παραμένουν αυξημένα, η μειωμένη σοβαρότητα της νόσου που συνδέεται με την μετάλλαξη «Όμικρον» έχει οδηγήσει τους θανάτους και την πίεση στις υγειονομικές υπηρεσίες να μειώνονται στα χαμηλότερα επίπεδα αρκετών μηνών. Η FItch Solutions, αναμένει πως οι βελτιωμένες επιδημιολογικές προοπτικές θα συμβάλουν στην ανακούφιση του πληθυσμού από την κόπωση που προήλθε από την πανδημία, συμβάλλοντας παράλληλα στην ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης και της ανάκαμψης της τουριστικής βιομηχανίας.
Επιπλέον, η βασική της θέση έγκειται στο ότι η μετάβαση της πανδημίας προς μια πιο ενδημική φάση κατά τα επόμενα τρίμηνα θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να διατηρήσει πιο «ανοιχτή» την κοινωνία και την οικονομία από ό,τι τα τελευταία δύο χρόνια.
Ωστόσο η εικόνα αυτή δείχνει να ανατρέπεται σε ένα βαθμό από τις αυξημένες πιέσεις που ασκούνται στις τιμές εγκυμονώντας νέους κινδύνους κοινωνικών αναταραχών. Το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα διαμορφώθηκε τον Δεκέμβριο στο 13%, επίπεδα που είναι μεν αυξημένα σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, αποτελούν ωστόσο τα χαμηλότερα από τον Αύγουστο του 2010 για την Ελλάδα. Ωστόσο, αυτή η βελτίωση συνέπεσε με την αύξηση του πληθωρισμού παγκοσμίως λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών ενέργειας, που επιβαρύνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
Με τον πληθωρισμό να διαμορφώνεται σε υψηλά 25 ετών και με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να έχει επιδεινώσει τις πιέσεις στις τιμές, η Fitch Solutions αύξησε την εκτίμηση της για την πορεία του πληθωρισμού από το 2,3% στο 5,1%. Με φόντο τις υψηλές πληθωριστικές πιέσεις έχουν ήδη υπάρξει διαδηλώσεις σε διάφορες περιοχές της χώρας. Αν και η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ένα πακέτο μέτρων δημοσιονομικής στήριξης για την άμβλυνση των πιέσεων στα πραγματικά εισοδήματα, ο αμερικανικός οίκος αναμένει πως ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός κατά τα επόμενα τρίμηνα, αποτελώντας μια πηγή περαιτέρω αναταραχών.
Όπως σημειώνει, δεν θεωρεί πως οι διάφορες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας θα αποτρέψουν την κυβέρνηση από την υλοποίηση και εφαρμογή της πολιτική της ατζέντα. Ωστόσο, δεδομένης της απότομης αύξησης του πληθωρισμού, ο οίκος μείωσε τη βαθμολογία της στην Ελλάδα στην κατηγορία «κοινωνική σταθερότητα» του βραχυπρόθεσμου δείκτη πολιτικού κινδύνου (STPRI) από τις 60 μονάδες (στις 100 μονάδες) στις 55 μονάδες, μειώνοντας τη συνολική βαθμολογία της Ελλάδας από τις 70,8 μονάδες στις 69,6.
Παράλληλα, διατηρεί σταθερή την εκτίμησή της ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα παραμείνει σε μια ισχυρή θέση μέχρι τις επόμενες εκλογές τον Αύγουστο του 2023, αν και ένα αβέβαιο μακροοικονομικό περιβάλλον θα επιβαρύνει κάπως τη δυναμική των μεταρρυθμίσεων τη φετινή χρονιά. Ο Προϋπολογισμός είχε αρχικά ως στόχο την επίτευξη μιας σημαντικής μείωσης του ελλείμματος του κρατικού Προϋπολογισμού το 2022 περιορίζοντας τα μέτρα στήριξη και τις δαπάνες που σχετίζονται με την πανδημία. Ωστόσο, η Fitch Solutions αναμένει πλέον πως θα υπάρξουν μεγαλύτερες προκλήσεις στο σκέλος της δημοσιονομικής προσαρμογής για φέτος εξαιτίας των πιο αδύναμων μακροοικονομικών προοπτικών τόσο για την εγχώρια όσο και την παγκόσμια οικονομία.
Παρά τη σχετική ηρεμία κατά τους τελευταίους μήνες, ο οίκος συνεχίζει να βλέπει την πιθανότητα κλιμάκωσης των περιφερειακών εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, ως ένα κίνδυνο επιδείνωσης του επενδυτικού κλίματος της χώρας. Αν και η Ελλάδα είναι λιγότερο άμεσα εκτεθειμένη στη σύγκρουση Ρωσίας - Ουκρανίας από ό,τι ορισμένα άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μακροχρόνια ζητήματα με τη γειτονική Τουρκία παραμένουν άλυτα. Μετά από μια πενταετή ανάπαυλα, τον Ιανουάριο του 2021, οι δύο κυβερνήσεις ξεκίνησαν εκ νέου τις διμερείς συνομιλίες σχετικά με θέματα όπως οι θαλάσσιες ζώνες, οι έρευνες για κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Μεσόγειο αλλά και η μετανάστευση.
Ωστόσο, παρά τις εκατέρωθεν δεσμεύσεις, μια μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί, με συχνές εναλλαγές στη ρητορική τόσο από τη μεριάς της Ελλάδας όσο και από τη μεριά της Τουρκίας. Η Fitch Solutions επισημαίνει πως υπάρχουν κάποιες δυνατότητες συνεργασίας, ωστόσο λόγω της ευαισθησίας των θαλάσσιων ζωνών και ζητημάτων, δεν μπορεί να αποκλείσει μελλοντικές «αναζωπυρώσεις» στην Ανατολική Μεσόγειο. Ως εκ τούτου, διατηρεί τη βαθμολογία της Ελλάδας στην κατηγορία «ασφάλεια/εξωτερικές απειλές» στις 60 μονάδες, χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ, ήτοι στις 74,4 μονάδες.
