Ο κ. Φίλιπ Λέιν του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ σε πρόσφατη τοποθέτησή του έκανε μία κρίσιμη επισήμανση για τις σχέσεις μισθών – πληθωρισμού. Ο κ. Λέιν μιλώντας για την σπείρα μισθών τιμών υποστήριξε ότι «ο πληθωρισμός των μισθών θα είναι ένας σημαντικός παράγοντας πληθωρισμού τιμών τα επόμενα χρόνια, ακόμη και αν οι παράγοντες της ενέργειας και της πανδημίας εξαφανιστούν από τις μετρήσεις του πληθωρισμού». Αυτό όπως συνέστησε καθιστά ακόμη πιο σημαντική την έγκαιρη και στενή παρακολούθηση των μισθολογικών εξελίξεων.
Ο κ. Λέιν να θυμίσουμε είναι ο θεωρητικός «υπεύθυνος» στο ΔΣ της ΕΚΤ για το ιδεολόγημα περί «προσωρινότητας» του πληθωρισμού που διαψεύσθηκε παταγωδώς από την πραγματικότητα.
Πρόσφατα όμως το ΔΝΤ σε μία μελέτη του με τίτλο «Wage-Price Spirals: What is the Historical Evidence?» των Jorge Alvarez, John Bluedorn, Niels-Jakob Hansen, Youyou Huang, Evgenia Pugacheva, and Alexandre Sollaci, εμφανίζεται να διαψεύδει τον κ. Λέιν εμφανίζοντας μία σειρά στοιχείων των τελευταίων 60 ετών που φαίνεται να ακυρώνουν τις εκτιμήσεις του κ. Λέιν.
Σύμφωνα με την μελέτη του το ΔΝΤ «αντιμετωπίζει αυτά τα ερωτήματα δημιουργώντας έναν εμπειρικό ορισμό της σπείρας μισθών-τιμών και εφαρμόζοντάς τον σε μια δια-οικονομική βάση δεδομένων προηγούμενων επεισοδίων μεταξύ προηγμένων οικονομιών που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1960». Δηλαδή σειρές ιστορικών δεδομένων που μετράνε πάνω από 60 χρόνια και σε πολλές χώρες.
Ιδού τα στοιχεία που επισημαίνονται στην μελέτη του ΔΝΤ:
- «Οι σπείρες μισθών-τιμών, που ορίζονται τουλάχιστον ως μια διαρκής επιτάχυνση των τιμών και των μισθών, είναι δύσκολο να βρεθούν στα πρόσφατα ιστορικά αρχεία. Από τα 79 επεισόδια που ταυτίστηκαν με την επιτάχυνση των τιμών και των μισθών που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1960, μόνο μια μειοψηφία από αυτά είδε περαιτέρω επιτάχυνση μετά από οκτώ τρίμηνα».
- Ακόμα περισσότερο μία διαρκής επιτάχυνση των μισθών-τιμών είναι ακόμη πιο δύσκολο να εντοπισθεί στα ιστορικά στοιχεία όταν εξετάζονται επεισόδια παρόμοια με τα σημερινά, όπου οι πραγματικοί μισθοί έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά. Στις περιπτώσεις αυτές «οι ονομαστικοί μισθοί έτειναν να καλύψουν την υστέρηση από τον πληθωρισμό για να ανακτήσουν εν μέρει τις απώλειες των πραγματικών μισθών και οι ρυθμοί ανάπτυξης έτειναν να σταθεροποιούνται σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι πριν από την αρχική επιτάχυνση. Οι ρυθμοί αύξησης των μισθών ήταν τελικά συμβατοί με τον πληθωρισμό και τη στενότητα στην αγορά εργασίας που παρατηρήθηκε. Αυτός ο μηχανισμός δεν φάνηκε να οδηγεί σε επίμονη δυναμική επιτάχυνσης που μπορεί να χαρακτηριστεί ως σπιράλ μισθών-τιμών» και ταυτόχρονα φάνηκε να ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα.
- «Ορίζουμε μια σπείρα μισθών-τιμών ως ένα επεισόδιο όπου τουλάχιστον τρία στα τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα είδαν επιτάχυνση των τιμών καταναλωτή και αύξηση των ονομαστικών μισθών». Με βάση αυτόν τον ορισμό η μελέτη διαπιστώνει ότι «Ίσως παραδόξως, μόνο μια μικρή μειοψηφία τέτοιων επεισοδίων ακολουθήθηκε από συνεχή επιτάχυνση των μισθών και των τιμών. Αντίθετα, ο πληθωρισμός και ο ρυθμός αύξησης των ονομαστικών μισθών έτειναν να σταθεροποιηθούν, αφήνοντας σε γενικές γραμμές αμετάβλητο τον ρυθμό αύξησης των πραγματικών μισθών. Μια αποσύνθεση της δυναμικής των μισθών χρησιμοποιώντας μια καμπύλη μισθών Phillips υποδηλώνει ότι η αύξηση των ονομαστικών μισθών συνήθως σταθεροποιείται σε επίπεδα που συνάδουν με τον παρατηρούμενο πληθωρισμό και τη στενότητα της αγοράς εργασίας. Όταν επικεντρωνόταν σε επεισόδια που μιμούνταν το πρόσφατο μοτίβο μείωσης των πραγματικών μισθών και σύσφιξης των αγορών εργασίας, έτειναν να ακολουθούν η μείωση του πληθωρισμού και οι αυξήσεις των ονομαστικών μισθών – επιτρέποντας έτσι στους πραγματικούς μισθούς να καλύψουν την υστέρηση.»
- Στην βάση αυτών των στοιχείων και πραγματικών διαπιστώσεων η μελέτη του ΔΝΤ καταλήγει «στο συμπέρασμα ότι η επιτάχυνση των ονομαστικών μισθών δεν πρέπει απαραίτητα να θεωρείται ως ένδειξη ότι επικρατεί μια σπείρα μισθών-τιμών».
Είναι μάλλον απίθανο να θεωρήσει κανείς ότι ο θεωρητικός και αναλυτής της ΕΚΤ κ. Φίλιπ Λέϊν αγνοεί την μελέτη αυτή του ΔΝΤ, όταν προειδοποιεί για την σπείρα μισθών – τιμών, μόλις μερικές εβδομάδες μετά την συμβιβαστική συμφωνία της IG Metall για αυξήσεις που υπολείπονται του ύψους του πληθωρισμού στην Γερμανία.
