Οι πίνακες που δημοσιεύει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους και οι ανακοινώσεις που τους συνοδεύουν, ιδιαίτερα εκείνες που ενσωματώνονται στα κείμενα του Προϋπολογισμού και αφορούν στο πρόγραμμα δανεισμού για τα επόμενα χρόνια, κρύβουν κάποια μηνύματα με οικονομικό και... πολιτικό ενδιαφέρον.
Και απαντούν στο εξαιρετικά κρίσιμο ερώτημα αν οι επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις είναι «γεγονότα» που μπορούν να επηρεάσουν με καθοριστικό τρόπο την διαδικασία αναβάθμισης του χρέους, από την οποία «κρέμεται» κυριολεκτικά η δημοσιονομική σταθερότητα τα επόμενα χρόνια.
Μια προσεκτική ανάγνωση στα διαθέσιμα στοιχεία, αλλά και στις ανακοινώσεις που τα συνοδεύουν –διατυπωμένες ενδεχομένως σκόπιμα σε μία γραφειοκρατικά αδιάφορη γλώσσα– αποκαλύπτει την ύπαρξη ενός δεύτερου «αόρατου» μαξιλαριού, παράλληλης ισχύος αλλά διαφορετικής φύσης με το γνωστό των 30 – 38 δισ. ευρώ.
Αυτό το... ανομολόγητο «μαξιλάρι» αφορά στην διασφάλιση έναντι «παντός καιρού» της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους με ταυτόχρονη μείωσή του, όσο αφορά στο κομμάτι των διακρατικών δανείων του GLF μέσω της συνέχισης της προεξόφλησής του.
Η φύση του «μαξιλαριού» αυτού είναι διαφορετική από εκείνη του γνωστού (εν μέρη δανειακού) των 30 – 38 δισ. ευρώ. Κατ' αρχήν όσο αφορά την διάρκειά του αφορά τα επόμενα 2 συν 2 χρόνια και προβλέπει την συνέχιση της προεξόφλησης του διακρατικού δανείου των 52 δισ. ευρώ του πρώτου μνημονίου, του οποίου ήδη από το 2022 έχουν προπληρωθεί οι δόσεις του 2023, με ένα συνολικό ποσό 4 δισ. ευρώ μαζί με την προεξόφληση του υπολοίπου του δανείου του ΔΝΤ.
Το ενδιαφέρον είναι πως η προεξόφληση αυτή θα συνεχιστεί τα 3 – 4 επόμενα χρόνια με κεφάλαια που δεν θα χρειαστεί να τα δανειστεί ο ΟΔΔΗΧ από τις αγορές στις οποίες ήδη τα επιτόκια είναι υπερδιπλάσια από το κόστος εξυπηρέτησης του GLF.
Τα κεφάλαια αυτά όπως έχει προγραμματισθεί προκύπτουν από την με επιτυχία ενεργό διαχείριση του χρέους τα τελευταία 4 – 5 χρόνια με την χρήση σύνθετων παραγώγων που έχουν διασφαλίσει ένα «αποδοτικό» hedging επι των ανατροπών που στο μεταξύ έχουν συμβεί στις χρηματαγορές.
Οι εκλογές και τα... «μαξιλάρια»
Το αξιοσημείωτο στην δημιουργία του δεύτερου αυτού «μαξιλαριού» είναι ότι έρχεται να καλύψει την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους και την διασφάλιση της μείωσής του (προεξοφλήσεις GLF) σε μία πολιτικά και οικονομικά ασταθή περίοδο, που κάθε άλλο παρά θετική μπορεί να χαρακτηριστεί για την προοπτική αναβάθμισης του χρέους σε investment grade βαθμίδα.
Ήδη κάποιοι οίκοι αξιολόγησης χωρίς να έχουν λάβει υπόψη ακόμα τους παράγοντες αυτούς έχουν χαρακτηρίσει ως αρνητική συνθήκη το γεγονός πως η οικονομία βρίσκεται ενόψει εκλογών.
Το ανομολόγητο μέχρι στιγμής «δεύτερο μαξιλάρι» στην πραγματικότητα διασφαλίζει ότι η ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια και η αβεβαιότητα των εκλογών, δεν μπορεί να επηρεάσει την διαδικασία εξυπηρέτησης του χρέους, όχι μόνο την κρίσιμη διετία 2023 – 2024, αλλά και πέραν αυτής μέχρι και το 2025 – 2026...
Ακόμα δε περισσότερο που αυτή η εσωτερική πολιτική αβεβαιότητα θα εξελίσσεται σε ένα διεθνές περιβάλλον περαιτέρω αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ τουλάχιστον για την διετία 2023 – 2024.
Στο περιβάλλον αυτό πρέπει να συνυπολογιστεί πως η επιλογή της προεξόφλησης τα επόμενα 3 – 4 χρόνια του διακρατικού δανείου του GLF, κάθε άλλο παρά τυχαία επιλογή είναι. Η κάθε δόση προεξόφλησης του GLF καταλήγει στα δημόσια ταμεία των χωρών/πιστωτών σε συνθήκες αυξανόμενων γι' αυτούς δημοσιονομικών αναγκών, γεγονός που, πέραν της μοναδικότητά του στις συγκεκριμένες συνθήκες, δημιουργεί θετική προαίρεση στην θέση της πάλαι ποτέ δυσπιστίας του δανειστή...
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το «δεύτερο μαξιλάρι» έρχεται σαν ένα επιπλέον ασφαλιστικό... συμβόλαιο για το δημόσιου χρέους σε ενα απρόβλεπτα επιδεινούμενο διεθνές περιβάλλον, που διασφαλίζει την διαδρομή προς την αναβάθμιση του χρέους παρά τις πολιτικές και οικονομικές αναταραχές που μεσολαβούν.
