Μετριασμένη άνοδο στα τιμολόγια ρεύματος, σε σχέση με την εκτίναξη των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και στην Ελλάδα από την έναρξη της κρίσης, «είδαν» τα νοικοκυριά που εκμεταλλεύθηκαν τον ανταγωνισμό στην εγχώρια λιανική. Αυτό προκύπτει από την ανάλυση που έκανε το Insider.gr, στα αποτελέσματα που είχε το πλαίσιο στήριξης των οικιακών καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, από τον Αύγουστο του 2022 (όταν ενεργοποιήθηκε) και έως και τον τρέχοντα μήνα.
Για τους 13 μήνες που μεσολάβησαν (Αύγουστος 2022 – Αύγουστος 2023), στην ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν ανά μήνα οι φθηνότερες χρεώσεις που διέθετε κάθε πάροχος στα οικιακά του τιμολόγια – αφαιρώντας από αυτήν τόσο την επιδότηση, όσο και την έκπτωση συνέπειας, αν εφαρμοζόταν σχετική προωθητική ενέργεια. Έτσι, για τους 12 μεγαλύτερους προμηθευτές στην εγχώρια λιανική, προκύπτει πως ο μέσος όρος των πιο ανταγωνιστικών τους τιμολογίων, για την εν λόγω περίοδο, διαμορφώνεται στα 13,6 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Ως αντιπροσωπευτικός «δείκτης» των τιμών που επικρατούσαν πριν από την κρίση, μπορεί να ληφθεί η ονομαστική χρέωση του βασικού τιμολογίου (Γ1) της ΔΕΗ, η οποία ήταν 11,058 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Ως συνέπεια, η μέση φθηνότερη τιμή των 13,6 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 23% από τα προ κρίσης επίπεδα.
Έως τον Δεκέμβριο το πλαίσιο στήριξης
Υπενθυμίζεται ότι ο ένας πυλώνας του πλαισίου στήριξης ήταν η παροχή επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού, οι οποίες έφτασαν σε πολύ μεγάλα ποσά στο απόγειο της κρίσης – για παράδειγμα, ακόμη και στα 63,9 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Η δεύτερη παρέμβαση αφορούσε το «πάγωμα» των ρητρών αναπροσαρμογής, με την ανακοίνωση στις 20 κάθε μήνα από τους προμηθευτές των χρεώσεων που θα ισχύουν τον επόμενο μήνα.
Μάλιστα, με πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΝ, το πλαίσιο στήριξης παρατάθηκε έως το τέλος του έτους (όπως και οι παρεμβάσεις στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού). Κάτι που σημαίνει ότι οι ανακοινώσεις τον χρεώσεων του επόμενου μήνα θα συνεχιστούν έως τον Δεκέμβριο, ενώ έως τότε παραμένει στη διακριτική ευχέρεια της πολιτείας η παροχή επιδοτήσεων (οριζόντια ή όχι), στην περίπτωση που κρίνει ότι αυτό είναι αναγκαίο.
Αν το όφελος του πρώτου πυλώνα είναι αυτονόητο, στην περίπτωση του «παγώματος» των ρητρών το αποτέλεσμα είναι ανάμικτο, καθώς στις χρεώσεις του επόμενου μήνα οι προμηθευτές αναγκάζονται να ενσωματώνουν και το ρίσκο των προβλέψεών τους. Αρνητική συνέπεια αυτού του γεγονότος είναι ότι οδηγεί σε αύξηση των τιμολογίων, έναντι των προσαυξήσεων που προκαλούσαν οι ρήτρες.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, βασικό ατού του νέου αυτού μοντέλου είναι η «ορατότητα» που προσέφερε στους καταναλωτές, αναφορικά με τα τιμολόγια που διατίθενται ανά πάσα στιγμή στη λιανική αγορά. Το χαρακτηριστικό αυτό προκάλεσε ενίσχυση του ανταγωνισμού στη λιανική, με το λανσάρισμα από τις περισσότερες εταιρείες νέων συμβολαίων με ιδιαίτερα χαμηλές χρεώσεις, ώστε να προσελκύσουν νέους πελάτες. Επίσης, ορισμένες εταιρείες προχώρησαν σε προωθητικές ενέργειας, με κυριότερη την εφαρμογή εκπτώσεων συνέπειας.
«Στο μικροσκόπιο» τα φθηνότερα τιμολόγια
Η επιλογή των φθηνότερων τιμολογίων ανά μήνα, και για κάθε προμηθευτή, έγινε ακριβώς για να συνυπολογισθούν τα πλεονεκτήματα που έφερε ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός στη λιανική. Μάλιστα, χάρις στις «επιθετικές» εμπορικές πολιτικές που προκάλεσε η «ορατότητα» των χρεώσεων, είχε ως συνέπεια για 7 εταιρείες τα πιο ανταγωνιστικά τους τιμολόγια να διαμορφωθούν σε παρόμοια επίπεδα με τον μέσο όρο των 13,6 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, ή και αρκετά χαμηλότερα.
Για το διάστημα Αύγουστος 2022 – Αύγουστος 2023, οι φθηνότερες χρεώσεις ανήκαν στην Αέριο Αττικής Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας, με τον μέσο όρο τους να προκύπτει στα 10,2 λεπτά ανά kWh, αν συνυπολογισθούν οι επιδοτήσεις και οι εκπτώσεις συνέπειας. Το νούμερο αυτό αντιστοιχεί σε επιβάρυνση μικρότερη από το «παλιό» βασικό τιμολόγιο της ΔΕΗ (Γ1), κάτι που ισχύει και στην περίπτωση της ΗΡΩΝ, οι φθηνότερες τιμές της οποίας «δίνουν» μέσο όρο 10,7 λεπτά ανά kWh.
Στα 11,4 λεπτά ανά kWh προκύπτει ο μέσος όρος των φθηνότερων τιμολογίων της ΕΛΙΝ, με την NRG να βρίσκεται λίγο ψηλότερα, στα 12,2 λεπτά ανά kWh. Ακολουθεί η ΖeniΘ με 12,5 λεπτά ανά kWh και η Elpedison με 13 λεπτά ανά kWh. Στα επίπεδα της μεσοσταθμικής τιμής και των 12 προμηθευτών κινείται και η Protergia (Mytilineos), καθώς ο μέσος όρος των φθηνότερων τιμολογίων της αγγίζει τα 13,7 λεπτά ανά kWh.
Μετακίνηση στον φθηνότερο κάθε φορά πάροχο
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η παραμονή ενός νοικοκυριού σε έναν προμηθευτή δεν σημαίνει απαραίτητα ότι απολαμβάνει σε συνεχή βάση το φθηνότερο τιμολόγιό του. Κι αυτό γιατί, όπως έγραψε πρόσφατα το Insider.gr, κατά κανόνα οι εταιρείες εντάσσουν στα νέα (και πιο ανταγωνιστικά) προϊόντα αποκλειστικά τα καινούρια νοικοκυριά, διατηρώντας τους υφιστάμενους πελάτες τους στα προγενέστερα (και πιο ακριβά) τιμολόγια.
Ωστόσο, ένας καταναλωτής μπορεί να ζητήσει από τον προμηθευτή τους να «περάσει» σε κάποιο πρόγραμμα με χαμηλή τιμή προμήθειας. Μάλιστα, η αλλαγή αυτή θα γίνει άμεσα και χωρίς καμία χρέωση, με δεδομένο ότι «παλιό» και «νέο» πρόγραμμα είναι κυμαινόμενα.
Από την άλλη πλευρά, το υφιστάμενο μοντέλο λιανικής δίνει τη δυνατότητα σε ένα νοικοκυριό να αλλάζει ακόμη και κάθε μήνα πάροχο (χωρίς την παραμικρή οικονομική επιβάρυνση), ώστε να απολαμβάνει ανά πάσα στιγμή τη χαμηλότερη τιμή της αγοράς. Στο θεωρητικό αυτό σενάριο, στους 13 μήνες που παραμένουν «παγωμένες» οι ρήτρες, θα πλήρωνε μόλις 8,2 λεπτά του ευρώ για κάθε κιλοβατώρα που «έκαιγε». Ένα ποσό μικρότερο και από τις επιβαρύνσεις πριν από την κρίση.
