Η πολύ σημαντική απόδοση των 10ετών ομολόγων έχει εκτοξευθεί - και αυτό έχει προκαλέσει πολύ νευρικότητα στη Wall Street, τις τράπεζες και τους δανειολήπτες.
Σύμφωνα με το CNBC, οι βίαιες κινήσεις στην αγορά ομολόγων αυτή την εβδομάδα έχουν «σφυροκοπήσει» τους επενδυτές, αναζωπυρώνοντας παράλληλα τους φόβους για ύφεση, καθώς και ανησυχίες για τη στέγαση, τις τράπεζες, ακόμη και τη δημοσιονομική βιωσιμότητα της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Στο επίκεντρο της καταιγίδας βρίσκεται η απόδοση του 10ετούς ομολόγου του αμερικανικού Δημοσίου, ένας από τους αριθμούς με τη μεγαλύτερη επιρροή στα οικονομικά. Η απόδοση, η οποία αντιπροσωπεύει το κόστος δανεισμού για τους εκδότες ομολόγων, έχει ανέβει σταθερά τις τελευταίες εβδομάδες και έφτασε στο 4,8% την Τρίτη, επίπεδο που παρατηρήθηκε τελευταία λίγο πριν από την οικονομική κρίση του 2008 (που προκλήθηκε από την κατάρρευση της Lehman Brothers).
Η αδυσώπητη αύξηση του κόστους δανεισμού έχει ξεπεράσει τις προβλέψεις και έχει κάνει τη Wall Street να ζητά εξηγήσεις. Ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αύξησε το επιτόκιο αναφοράς της για 18 μήνες, αυτό δεν επηρέασε τα μακροπρόθεσμα ομόλογα όπως το 10ετές μέχρι πρόσφατα, καθώς οι επενδυτές πίστευαν ότι οι μειώσεις επιτοκίων ήταν πιθανό να έρθουν στο εγγύς μέλλον.
Αυτό άρχισε να αλλάζει τον Ιούλιο με σημάδια οικονομικής ανάκαμψης που αψηφούν τις προσδοκίες για επιβράδυνση. Η τάση κέρδισε ταχύτητα τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι αξιωματούχοι της Fed παρέμειναν σταθεροί ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν υψηλά. Κάποιοι στη Wall Street πιστεύουν ότι μέρος της κίνησης είναι τεχνικής φύσης, που πυροδοτήθηκε από πωλήσεις από μια χώρα ή μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Άλλοι είναι προσηλωμένοι στο σπειροειδές έλλειμμα και την πολιτική δυσλειτουργία των ΗΠΑ.
Άλλοι πάλι είναι πεπεισμένοι ότι η Fed προκάλεσε σκόπιμα την αύξηση των αποδόσεων για να επιβραδύνει μια πολύ «καυτή» οικονομία των ΗΠΑ. «Η αγορά ομολόγων μας λέει ότι αυτό το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης θα είναι μαζί μας για λίγο», δήλωσε την Τρίτη σε συνέντευξη ο Bob Michele, παγκόσμιος επικεφαλής σταθερού εισοδήματος για το τμήμα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της JPMorgan Chase. «Θα μείνει εκεί γιατί εκεί το θέλει η Fed. Η Fed επιβραδύνει εσάς, τον καταναλωτή».
Ο δείκτης «των πάντων»
Οι επενδυτές είναι προσηλωμένοι στην απόδοση του 10ετούς ομολόγου λόγω της υπεροχής του στα παγκόσμια χρηματοοικονομικά.
Ενώ τα ομόλογα μικρότερης διάρκειας κινούνται πιο άμεσα από την πολιτική της Fed, το 10ετές επηρεάζεται από την αγορά και αντανακλά τις προσδοκίες για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Είναι το επιτόκιο που έχει μεγαλύτερη σημασία για τους καταναλωτές, τις εταιρείες και τις κυβερνήσεις, επηρεάζοντας τρισεκατομμύρια δολάρια σε στεγαστικά δάνεια και δάνεια αυτοκινήτων, εταιρικά και δημοτικά ομόλογα, εμπορικά ομόλογα και νομίσματα.
«Όταν το 10ετές μετακινείται, επηρεάζει τα πάντα. Είναι το πιο δημοφιλές σημείο αναφοράς για τα επιτόκια», δήλωσε ο Ben Emons, επικεφαλής σταθερού εισοδήματος στη NewEdge Wealth. «Επηρεάζει οτιδήποτε αφορά τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων ή ανθρώπων».
Οι πρόσφατες κινήσεις της απόδοσης του 10ετούς ομόλόγου φέρνουν το χρηματιστήριο στην κόψη του ξυραφιού, καθώς ορισμένες από τις αναμενόμενες συσχετίσεις μεταξύ των κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων έχουν καταρρεύσει.
Οι μετοχές έχουν υποστεί sell off από τότε που οι αποδόσεις άρχισαν να αυξάνονται τον Ιούλιο, χάνοντας μεγάλο μέρος των κερδών του έτους, αλλά το τυπικό ασφαλές καταφύγιο του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ τα πήγε ακόμη χειρότερα. Τα ομόλογα μεγαλύτερου χρόνου ωρίμανσης έχουν χάσει 46% από την κορύφωση του Μαρτίου 2020, σύμφωνα με το Bloomberg, μια απότομη πτώση για μια από τις πιο ασφαλείς διαθέσιμες επενδύσεις.
«Έχετε τις μετοχές να πέφτουν σαν να είναι ύφεση, τα επιτόκια να ανεβαίνουν σαν η ανάπτυξη να μην έχει όρια, ο χρυσός να ξεπουλιέται σαν να έχει πεθάνει ο πληθωρισμός», δήλωσε ο Benjamin Dunn, πρώην επικεφαλής κινδύνων hedge fund που τώρα διευθύνει την εταιρεία συμβούλων Alpha Theory Advisors. «Τίποτα από αυτά δεν βγάζει νόημα».
Οι δανειολήπτες συμπιέζονται
Αλλά πέρα από τους επενδυτές, ο αντίκτυπος στους περισσότερους Αμερικανούς δεν έχει ακόμη έρθει, ειδικά εάν τα επιτόκια συνεχίσουν να ανεβαίνουν.
Αυτό συμβαίνει επειδή η άνοδος των μακροπρόθεσμων αποδόσεων βοηθά τη Fed στον αγώνα της κατά του πληθωρισμού. Με τη σύσφιξη των οικονομικών συνθηκών και τη μείωση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, η ζήτηση θα μειωθεί καθώς περισσότεροι Αμερικανοί περικόπτουν τις δαπάνες ή χάνουν τις δουλειές τους. Ο δανεισμός με πιστωτικές κάρτες έχει αυξηθεί καθώς οι καταναλωτές ξοδεύουν τις πλεονάζουσες αποταμιεύσεις τους και οι καθυστερήσεις αποπληρωμής των δόσεων βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από την έναρξη της πανδημίας του Covid.
«Οι άνθρωποι πρέπει να δανείζονται με πολύ υψηλότερο επιτόκιο από ό,τι θα έκαναν πριν από έναν μήνα, πριν από δύο μήνες, πριν από έξι μήνες», δήλωσε η Lindsay Rosner, επικεφαλής επενδύσεων στην Goldman Sachs. «Δυστυχώς, πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει «πόνος» για τον μέσο Αμερικανό τώρα», πρόσθεσε.
Λιανική πώληση, τράπεζες και ακίνητα
Πέρα από τους καταναλωτές, αυτό θα μπορούσε να γίνει αισθητό καθώς οι εργοδότες αποσύρονται από μια ισχυρή οικονομία. Οι εταιρείες που μπορούν να εκδώσουν χρέος υπό μορφή ομολογιακών δανείων - η οποία περιλαμβάνει πολλούς εργοδότες στον τομέα της λιανικής- θα αντιμετωπίσουν σημαντικά υψηλότερο κόστος δανεισμού. Τα υψηλότερα επιτόκια επίσης πιέζουν τον κλάδο της στέγασης και ωθούν τα εμπορικά ακίνητα πιο κοντά στην χρεοκοπία.
«Για οποιονδήποτε έχει ληξιπρόθεσμο χρέος, αυτό είναι ένα σοκ επιτοκίου», δήλωσε ο Peter Boockvar της Bleakley Financial Group. «Κάθε άτομο που έχει ένα ληξιπρόθεσμο οφειλόμενο στεγαστικό δάνειο, οποιαδήποτε επιχείρηση της οποίας λήγει δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου, αυτοί βρίσκονται αντιμέτωποι με πολύ δύσκολες καταστάσεις».
Η άνοδος των αποδόσεων προσθέτει επίσης πίεση στις περιφερειακές τράπεζες που κατέχουν ομόλογα που έχουν υποχωρήσει, ένας από τους βασικούς παράγοντες για τις καταρρεύσεις της Silicon Valley Bank και της First Republic. Ενώ οι αναλυτές δεν αναμένουν ότι περισσότερες τράπεζες θα καταρρεύσουν, ο κλάδος επιδιώκει να ξεφορτωθεί περιουσιακά στοιχεία και έχει ήδη αποσυρθεί από τον δανεισμό.
«Είμαστε τώρα 100 μονάδες βάσης υψηλότερα σε απόδοση» από τον Μάρτιο, είπε ο Rosner. «Επομένως, αν οι τράπεζες δεν έχουν επιδιορθώσει τα προβλήματά τους από τότε, το πρόβλημα είναι χειρότερο, επειδή τα επιτόκια είναι υψηλότερα».
5% ή και περισσότερο;
Η άνοδος στο 10ετές έχει σταματήσει τις δύο τελευταίες συνεδριάσεις αυτής της εβδομάδας. Το ποσοστό ήταν 4,71% την Πέμπτη, ενόψει της ανακοίνωσης της έκθεσης των θέσεων εργασίας την Παρασκευή. Αλλά μετά από διάσπαση των προηγούμενων επιπέδων αντίστασης, πολλοί αναμένουν ότι οι αποδόσεις μπορούν να ανέβουν υψηλότερα, καθώς οι παράγοντες που πιστεύεται ότι οδηγούν τις αποδόσεις εξακολουθούν να ισχύουν.
Αυτό έχει εγείρει φόβους ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μια κρίση χρέους, όπου εδραιώνονται υψηλότερα επιτόκια και σπειροειδή ελλείμματα, μια ανησυχία που ενισχύεται από την πιθανότητα διακοπής της χρηματοδότησης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης τον επόμενο μήνα.
«Υπάρχουν πραγματικές ανησυχίες αναφορικά με το ερώτημα, «λειτουργούμε σε επίπεδο χρέους προς ΑΕΠ που είναι αβάσιμο;» είπε ο Rosner.
Από τότε που η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια πέρυσι, υπήρξαν δύο επεισόδια χρηματοπιστωτικής αναταραχής: Η κατάρρευση των κρατικών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου τον Σεπτέμβριο του 2022 και η περιφερειακή τραπεζική κρίση των ΗΠΑ τον Μάρτιο.
Μια άλλη κίνηση υψηλότερη στην απόδοση 10ετών ομολόγων από εδώ και πέρα, θα αύξανε τις πιθανότητες να «σπάσει» κάτι άλλο και να κάνει την ύφεση πολύ πιο πιθανή, δήλωσε ο Michele της JPMorgan.
«Αν μακροπρόθεσμα ξεπεράσουμε το 5%, αυτό θα είναι αναμφίβολα άλλο ένα σοκ επιτοκίων», είπε ο Michele. «Σε εκείνο το σημείο, πρέπει να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά για οτιδήποτε φαίνεται εύθραυστο».
