Ενισχυμένος κατά τουλάχιστον 370 εκατ. ευρώ θα είναι ο προϋπολογισμός για φάρμακα το έτος 2024, φτάνοντας συνολικά στα 3 δισ. ευρώ. Παράλληλα, στο… τραπέζι βρίσκονται περαιτέρω μέτρα για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης και τη μείωση του clawback, δηλαδή την επιστροφή της υπέρβασης της προϋπολογισθείσας δαπάνης από τη φαρμακοβιομηχανία στο κράτος.
Από τα 370 εκατ. ευρώ που θα προστεθούν στο «ταμείο» του τρέχοντος έτους, τα 300 εκατ. αφορούν σε δεσμεύσεις του Δημοσίου στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και ειδικότερα στους στόχους που τίθενται για την απομείωση του clawback.
Υπενθυμίζεται ότι ο εξορθολογισμός του clawback έχει ενταχθεί ως δέσμευση στο RRF, στο οποίο εμπίπτει και η θεσμοθέτηση των ποσών απομείωσής του από το 2022 και μετέπειτα. Στο πλαίσιο αυτό, και με έτος αναφοράς το 2020, έχουν τεθεί όρια στην υπέρβαση της δαπάνης, πέραν των οποίων -εκτός των φαρμακευτικών εταιρειών- καθίσταται υπεύθυνο και το Κράτος. Το νομοθετημένο ποσό για το 2024 είναι 300 εκατ. ευρώ, τα οποία μπαίνουν νωρίτερα στον προϋπολογισμό, παρότι με βάση τη σχετική δέσμευση θα μπορούσαν να εκταμιευτούν μέσα στο 2025, με τη μορφή συμψηφισμού.
Οι ανακοινώσεις σχετικά με την κατανομή του ποσού στα 3 κανάλια αναμένονται μέσα στις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, πάντως, το «μίγμα» στο οποίο προσανατολίζεται αυτή τη στιγμή το υπουργείο Υγείας είναι να κατευθυνθούν 130 εκατ. ευρώ στο νοσοκομειακό φάρμακο, όπου οι επιστροφές αγγίζουν το 70%, και περί τα 50-60 εκατ. στα φάρμακα κοινότητας (ΕΟΠΥΥ). Η σκέψη είναι το υπόλοιπο ποσό να παραμείνει ως «απόθεμα» και να αξιοποιηθεί στην πορεία ανάλογα με τις ανάγκες που θα διαμορφωθούν, με τις πιθανότητες να «γέρνουν» κυρίως προς την ενίσχυση της δαπάνης για καινοτόμα φάρμακα που διακινούνται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
Ενίσχυση σε συνάρτηση με την αύξηση του ΑΕΠ
Όπως επεσήμανε ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, σε συνάντηση με την Επιτροπή Φαρμακευτικών Εταιρειών του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, την Τρίτη (30/01), η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη για το 2024 ενισχύεται κατά 70 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για την κατ’ έτος ενίσχυσή της σε συνάρτηση με την αύξηση του ΑΕΠ, η οποία έχει ήδη αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με το σχετικό δελτίο, το επιτρεπόμενο όριο της φαρμακευτικής δαπάνης των δημόσιων νοσοκομείων διαμορφώνεται σε 553 εκατ. ευρώ (έναντι 537 εκατ. ευρώ για το 2023), ενώ αντίστοιχα για τον ΕΟΠΥΥ το όριο της φαρμακευτικής δαπάνης για το 2024 διαμορφώνεται σε 2.187 εκατ. ευρώ (έναντι 2.125 εκατ. ευρώ για το 2023) και ενδέχεται να αναπροσαρμοστεί. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, συνολικά, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη για το 2024 ανέρχεται στα 2,74 δισ. ευρώ. Εάν προστεθούν και τα 300 εκατ. ευρώ μέσω της δέσμευσης με το RRF, διαμορφώνεται στα 3 δισ. ευρώ.
Παρεμβάσεις για τον εξορθολογισμό της δαπάνης
Πέραν της ενίσχυσης του προϋπολογισμού, το υπουργείο προσανατολίζεται προς μία σειρά επιπλέον παρεμβάσεων για τον εξορθολογισμό της δαπάνης και την ελάφρυνση της φαρμακοβιομηχανίας από τις υπέρογκες επιστροφές.
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις πληροφορίες, περιλαμβάνεται και η σύσταση Διυπουργικής Ομάδας, με στελέχη των Υπουργείων Υγείας και Οικονομικών, έργο της οποίας θα είναι η παρακολούθηση της πορείας της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης, ούτως ώστε να γίνονται οι απαραίτητες παρεμβάσεις χωρίς καθυστερήσεις.
Στην ίδια κατεύθυνση, μέτρα αναμένονται και για τον έλεγχο της δαπάνης του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), το οποίο εισάγει εκτάκτως φάρμακα που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, με συνολική δαπάνη της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, ετησίως. Σημειώνεται, πως το ΙΦΕΤ, όντας κρατικός φορέας, δεν καταβάλλει clawback, παρότι του καταλογίζεται.
Όσον αφορά στα νοσοκομειακά φάρμακα, όπου οι επιστροφές έχουν πλέον φτάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα, επί… τάπητος έχει «πέσει» η προμήθεια Μη Συνταγογραφούμενων Σκευάσματων μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών από την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ). Σημειώνεται ότι η υπέρβαση για τη συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων επιβαρύνει και τις εταιρείες που διακινούν συνταγογραφούμενα φάρμακα, μέσω του clawback.
Υπό εξέταση είναι και ο περιορισμός της «προστασίας» από το clawback, που με απόφαση του 2022 ισχύει για τα νοσοκομειακά φάρμακα, με τιμή έως και 30 ευρώ. Τα φάρμακα αυτά, αναλογικά με την τιμή τους, είτε δεν καταβάλλου clawback είτε αποδίδουν ένα μικρότερο ποσοστό, ενώ το υπόλοιπο ποσό επιβαρύνει τα ακριβότερα φάρμακα της ίδιας κατηγορίας. Στα σχέδια του υπουργείου Υγείας είναι να κατεβάσει το όριο από τα 30 ευρώ στα 15 ευρώ.
Σημαντική ελάφρυνση της δαπάνης, η οποία εκτιμάται ότι σταδιακά θα ανέλθει στα 100-140 εκατ. ευρώ, αναμένεται να επιφέρει η ουσιαστική απενεργοποίηση των «μη ενεργών» ΑΜΚΑ. Πρόκειται κυρίως για ΑΜΚΑ μεταναστών από γειτονικές χώρες, οι οποίοι, αν και δεν διαμένουν πλέον στη χώρα μας, εμφανίζονται ως δικαιούχοι στο σύστημα και εξακολουθούν να λαμβάνουν φάρμακα (και άλλες υπηρεσίες υγείας) με κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ.
Υπενθυμίζεται ότι προς την επίτευξη της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης, δρομολογούνται επίσης παρεμβάσεις που σχετίζονται με την αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων, τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και τον έλεγχο της συνταγογράφησης.
