Σε ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα κινήθηκαν τα «φέσια» των νοσοκομείων και κατά το μήνα Φεβρουάριο, συνθέτοντας μία ανησυχητική εικόνα, με δεδομένο ότι εντός του μήνα θα μπουν στο μικροσκόπιο της 4ης «αποστολής» των θεσμών της Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ESM για την παρακολούθηση της προόδου, στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας. Ωστόσο, το δεύτερο μήνα του έτους παρουσιάζουν μικρή μείωση, σε σχέση με το ρεκόρ δεκαετίας που καταγράφηκε τον Ιανουάριο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Δελτίο Μηνιαίων Στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης, το Φεβρουάριο, τα ληξιπρόθεσμα χρέη διαμορφώθηκαν στα 1.362 εκατ. ευρώ, έναντι των 1.451 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 6%.
Η μικρή αυτή υποχώρηση έρχεται μετά από ένα απογοητευτικό έτος, καθώς το 2023 τα «φέσια» των νοσοκομείων κινήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας, με την κορύφωση να καταγράφεται τον Οκτώβριο, που ανήλθαν στα 1.403 εκατ. ευρώ. Σε μηνιαία βάση, το προηγούμενο έτος διαμορφώθηκαν στα 1.277 εκατ. ευρώ, κατά μέσο όρο, από 1.033 εκατ. ευρώ το 2022, καταγράφοντας αύξηση 24%. Μάλιστα, το έτος «έκλεισε» με ληξιπρόθεσμα χρέη αυξημένα κατά 412 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2022, σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 45%.
Αντίστοιχα, ωστόσο, σε επίπεδο ρεκόρ διαμορφώθηκαν και οι δαπάνες των νοσοκομείων του ΕΣΥ το προηγούμενο έτος, οι οποίες ανήλθαν σε 3.216 εκατ. ευρώ, με μια αύξηση της τάξης του 4.3%, σε σχέση με το 2022.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το «Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας (Bi-Health) – Εισαγωγή Στοιχείων Μονάδων Υγείας» του υπουργείου Υγείας, το σύνολο των δαπανών των νοσοκομείων των επτά Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας (ΥΠΕ), διαμορφώθηκε στα 3.216 εκατ. ευρώ, έναντι 3.082 εκατ. ευρώ το 2022. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τις δαπάνες για υλικά και υπηρεσίες αλλά και για συγκεκριμένες κατηγορίες μισθοδοσίας, (όχι τη βασική).
Αναμένεται μείωση εντός του 2024
Τα προγνωστικά «βλέπουν» μείωση κατά το τρέχον έτος, κυρίως μέσω της κεντρικοποίησης των προμηθειών όλων των νοσοκομείων από την Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ).
Σύμφωνα με πηγές από την ΕΚΑΠΥ, ήδη ο χρόνος εξόφλησης έχει μειωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες. Αυτή τη στιγμή, έχουν ήδη εξοφληθεί τα τιμολόγια που παραλήφθηκαν τον Οκτώβριο, ενώ σύμφωνα με τον προγραμματισμό, εντός του Απριλίου θα εξοφληθούν αυτά του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου και το Μάιο τα τιμολόγια του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου. Σημειώνεται ότι με το προηγούμενο καθεστώς το διάστημα μεταξύ της παραλαβής και της εξόφλησης έφτανε τους 10-12 μήνες.
Το αμέσως επόμενο διάστημα εκτιμάται ότι θα υπάρξει περαιτέρω μείωση στο χρόνο εξόφλησης, καθώς το Μάρτιο ξεκίνησε η υποστήριξη από ανάδοχο, ο οποίος θα βοηθήσει τόσο στο κομμάτι της μείωσης γραφειοκρατίας, λόγω όγκου παραστατικών, όσο και του ελέγχου, με τελικό στόχο εντός του πρώτου εξαμήνου του έτους η εξόφληση των τιμολογίων να γίνεται σε λιγότερο από 60 ημέρες.
Επιτάχυνση έκδοσης rebate και clawbak
Επιπλέον, με ρυθμίσεις οι οποίες εντάσσονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας που κατατέθηκε προ ημερών στη Βουλή, η ΕΚΑΠΥ αναλαμβάνει την κεντρική διαχείριση όλων των νοσοκομειακών φαρμάκων (αυτή τη στιγμή διαχειρίζεται το 20% της συνολικής δαπάνης) αλλά και την έκδοση των rebate (υποχρεωτικές εκπτώσεις) και clawback (υποχρεωτικές επιστροφές).
Στα ποσά των ληξιπρόθεσμων οφειλών συμπεριλαμβάνονται τα rebate και clawbak από την πλευρά των προμηθευτών, τα οποία δεν έχουν ακόμα συμψηφιστεί, καθώς η έκδοση γίνεται με μεγάλες καθυστερήσεις. Πηγές από την ΕΚΑΠΥ εκτιμούν ότι μόλις νομοθετηθεί η διαδικασία θα χρειαστεί ένα τρίμηνο για την παραμετροποίηση της πλατφόρμας, τη συλλογή των στοιχείων, την επιβεβαίωση τους και, στη συνέχεια, για τον υπολογισμό και τον καταλογισμό τους για κάθε εξάμηνο.
Εάν τα Νοσοκομεία τηρήσουν την οδηγία του υπουργείου να πληρώνουν παλαιότερες οφειλές σε ποσοστό 20% των αγορών του μήνα αλλά και το σύνολο από τα τρέχοντα, οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων στο τέλος του χρόνου θα έχουν μειωθεί σημαντικά.
Στην κατεύθυνση αυτή αναμένεται να συμβάλει και το γεγονός ότι το 2024 για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων είχαν καταρτιστεί από τον πρώτο μήνα του έτους, έναντι του Μαρτίου ή ακόμα και Απριλίου κατά τα προηγούμενα χρόνια, κατά τα οποία τους πρώτους μήνες του έτους οι πληρωμές «πάγωναν», με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται οι υποχρεώσεις.
