Η Ευρωζώνη φαίνεται να ξεφεύγει από τον κλοιό της τεχνικής ύφεσης και της στασιμότητας, όπως έδειξαν άλλωστε και τα στοιχεία για το ΑΕΠ πρώτου τριμήνου, ανοίγοντας το δρόμο για ανάκαμψη, με «ατμομηχανή» αυτή την φορά τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και όχι του «πυρήνα», που εξακολουθεί να πιέζεται από την κάμψη της μεταποιητικής δραστηριότητας. Αναλυτές ανεβάζουν τώρα τον πήχη για την οικονομία της Ευρωζώνης, καθώς και η Γερμανία βγαίνει από τη στασιμότητα, μετά από έναν τουλάχιστο χρόνο.
Δημοσκόπηση του Bloomberg
Οικονομολόγοι που συμμετείχαν στην τελευταία δημοσκόπηση του Bloomberg βλέπουν την ανάπτυξη της Ευρωζώνης να διαμορφώνεται φέτος στο 0,7%, έναντι 0,5% που προβλεπόταν στην τελευταία μηνιαία έρευνα. Πρόκειται για ρυθμό οριακά χαμηλότερο από το 0,8% που έχει προβλέψει για φέτος το ΔΝΤ για την περιοχή, μετά την υποτονική ανάπτυξη του 0,4% στη διάρκεια του 2024.
Στη Γερμανία προβλέπεται ανάπτυξη 0,2% έναντι 0,1% προηγουμένως, ενώ οι οικονομολόγοι αναβάθμισαν και τις εκτιμήσεις τους για τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, καθώς το οικονομικό και επενδυτικό κλίμα στην περιοχή βελτιώνεται με μικρά αλλά σταθερά βήματα. Τα στοιχεία για το ΑΕΠ πρώτου τριμήνου στην Ευρωζώνη εξέπληξαν θετικά, ο πληθωρισμός υποχωρεί σταθερά προς τον στόχο του 2% και η ΕΚΤ προετοιμάζεται για την πρώτη μείωση των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Ιουνίου.
Οι οικονομολόγοι του Bloomberg περιμένουν τρεις μειώσεις επιτοκίων φέτος, των 25 μονάδων βάσης έκαστη. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η οικονομία της Ευρωζώνης ανακάμπτει με τα σημάδια ανάκαμψης να γίνονται ορατά. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Bloomberg, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα κινηθεί προς το 2% τα επόμενα τρίμηνα και θα φτάσει σε αυτό το επίπεδο στο δεύτερο τρίμηνο του 2025.
Προβλέψεις UBS, Deutsche Bank, JPMorgan
Γενικότερα, ολοένα και περισσότεροι αναλυτές και διεθνείς οίκοι βλέπουν την ευρωπαϊκή οικονομία να εκπλήσσει θετικά τον τελευταίο καιρό, την ώρα που ο κύκλος μείωσης των επιτοκίων στην Ευρώπη έχει ήδη ανοίξει. Η ελβετική τράπεζα UBS σημειώνει ότι οι θετικές εκπλήξεις από τα μακροοικονομικά στοιχεία στην Ευρώπη βελτιώνονται σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Αυτό σημαίνει ότι το χάσμα ανάμεσα στο ΑΕΠ της Ευρώπης και των ΗΠΑ, που βρίσκεται κοντά σε επίπεδα-ρεκόρ (στις 2,6 ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση), θα συρρικνωθεί. Οι τελευταίες μετρήσεις που δείκτη PMI που παρακολουθεί την επιχειρηματική δραστηριότητα υποστηρίζουν το κλείσιμο του χάσματος αυτού, ειδικά καθώς στις ΗΠΑ έχουν σχεδόν εξαντληθεί οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις σε σχέση με την Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, η UBS επικαλείται τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων που έχει ανοίξει στην Ευρώπη με τις κεντρικές τράπεζες της Ελβετίας και της Σουηδίας, ενώ η ΕΚΤ αναμένεται να μειώσει τα επιτόκια στις 6 Ιουνίου. Το μονοπάτι προς τα χαμηλότερα επιτόκια είναι πολύ πιο ξεκάθαρο στην Ευρώπη (καθώς τα στοιχεία του πληθωρισμού εμφανίζουν πολύ καλύτερη συμπεριφορά σε σχέση με τις ΗΠΑ), ενώ το όφελος από τις επιτοκιακές μειώσεις αναμένεται πολύ υψηλότερο (καθώς τα χρέη στην Ευρώπη έχουν πολύ μικρότερη περίοδο ωρίμανσης). Επομένως, η UBS υπολογίζει ότι η μείωση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων κατά 1% ανεβάζει την πραγματική αύξηση του ΑΕΠ κατά 1% μετά από ένα χρόνο.
Σε όλα αυτά, η UBS προσθέτει και το αδύναμο ευρώ (η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου αναμένεται να διολισθήσει στο 1,05 έως τα τέλη του έτους, ενδεχομένως και χαμηλότερα) και αυτό θα στηρίξει τα εταιρικά κέρδη στην Ευρώπη συγκριτικά με τις ΗΠΑ. Αντίστοιχα, η Deutsche Bank βλέπει την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη να επιταχύνεται έπειτα από μία περίοδο στασιμότητας, ενώ σε αναβάθμιση των προβλέψεών της για την ευρωπαϊκή οικονομία προχωρά και η JP Morgan, σημειώνοντας ότι τόσο η ανάπτυξη όσο και ο πληθωρισμός ξεπέρασαν τις προσδοκίες της το προηγούμενο τρίμηνο.
Η ευρωπαϊκή οικονομία βγαίνει από τη στασιμότητα, με την αμερικανική επενδυτική τράπεζα να προβλέπει ανάπτυξη 0,7% στην Ευρωζώνη φέτος, έπειτα από 0,5% πέρυσι. Ο οίκος αναβαθμίζει τις προβλέψεις του για τη γερμανική οικονομία (στο 0,2% για φέτος), όπως και για τη Γαλλία (0,9%), την Ιταλία (0,8%) και την Ισπανία (2,2%).
Ειδικά, η Γαλλία έχει βγει δυναμικά τον τελευταίο καιρό με μία σειρά πρωτοβουλιών του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος καταβάλει φιλόδοξες προσπάθειες για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, την εκβιομηχάνιση ξανά της χώρας και την ανάδειξή της σε κορυφαίο οικονομικό και επιχειρηματικό κέντρο της Ευρώπης μετά το Brexit. Mέχρι στιγμής, ξένες επιχειρήσεις έχουν δεσμευθεί για επενδύσεις 15 δισ. δολαρίων φέτος, επίπεδο ρεκόρ που ξεπερνά τα 13 δις. πέρυσι και οι οποίες θα δημιουργήσουν στην χώρα περίπου 10.000 νέες θέσεις εργασίας.
Μπροστά ο Ευρωπαϊκός Νότος
Αυτός ωστόσο που κάνει «όλη τη δουλειά» για την Ευρωζώνη είναι ο Ευρωπαϊκός Νότος με τη μεγάλη αύξηση του τουρισμού, αντισταθμίζοντας την ιδιαίτερα αδύναμη μεταποίηση του πυρήνα. Ο Άντριου Κένινγκχαμ, επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, αναφέρει ότι το ΑΕΠ των τεσσάρων μεγαλύτερων χωρών της Ευρώπης είναι από το 2017 έως σήμερα κατά 5% υψηλότερο από το αντίστοιχο της Γερμανίας. Ένας σημαντικός παράγοντας που ευνόησε τις χώρες του Νότου είναι τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 800 δισ. ευρώ, με την Ιταλία και την Ισπανία να είναι οι δύο πιο ευνοημένες χώρες από τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια.
Σύμφωνα επίσης με τον Ραφάελ Ντόμενεχ, επικεφαλής οικονομολόγο της ισπανικής τράπεζας BBVA, η ανάπτυξη στην Ισπανία ενισχύθηκε από το μεγάλο αριθμό μεταναστών που αύξησαν το εργατικό δυναμικό κατά 1,1 εκατομμύρια άτομα πέρυσι. Προειδοποίησε ωστόσο ότι λαμβάνοντας υπ' όψιν τις χαμηλές επενδύσεις ανά εργαζομένους και την αναμενόμενη επιβράδυνση στον ρυθμό αύξησης παραγωγικότητας, διατυπώνονται πολλές αμφιβολίες κατά πόσο η απόκλιση αυτή στους ρυθμούς ανάπτυξης ανάμεσα σε πυρήνα και Νότο θα συνεχιστεί και στο μέλλον.
Θα επιστρέψει ο πληθωρισμός;
Οι παραπάνω προβλέψεις σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού κοντά στο στόχο του 2% και τη συνεπακόλουθη μείωση των επιτοκίων αναμένεται να ενισχύσουν και την ιδιωτική κατανάλωση. Με την απασχόληση σε ιστορικό υψηλό και την ανεργία στο 6,5%, όλοι προσδοκούν σε αύξηση της ζήτησης από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ειδικά όταν θα αρχίσουν και οι πολυαναμενόμενες μειώσεις των επιτοκίων από τον Ιούνιο. Το μεγάλο ερώτημα ωστόσο είναι μήπως η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας μπορεί να επαναφέρει στο προσκήνιο πληθωριστικές πιέσεις, την ώρα που οι κυβερνήσεις θα κληθούν να χρηματοδοτήσουν τις τεράστιες ανάγκες για την πράσινη μετάβαση και την άμυνα.
Ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουί ντε Γκίντος, προειδοποίησε για τυχόν επανεμφάνιση του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες έως ότου καταφέρει να επιστρέψει στο στόχο προς τα μέσα του 2025, ενώ ο Βέλγος κεντρικός τραπεζίτης Πιερ Βουνς υπογράμμισε την ανάγκη για αλλαγή του τρόπου με τον οποίο η ΕΚΤ προβλέπει τον πληθωρισμό, χαρακτηρίζοντας τα μοντέλα της κεντρικής τράπεζας προβληματικά.
Ο Ντε Γκίντος διαμήνυσε ότι η επιβράδυνση της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης και οι γεωπολιτικές εντάσεις θα έχουν ως πιθανότατα ο πληθωρισμός να διαμορφωθεί στο μέλλον υψηλότερα από τα επίπεδα που βρίσκεται σήμερα. «Μετά την εισβολή στην Ουκρανία οι ευρωπαϊκές χώρες επικεντρώνονται περισσότερο «στα κανόνια παρά στο βούτυρο», το οποίο θα δημιουργήσει περισσότερο πληθωρισμό και θα μετριάσει την οικονομική ανάπτυξη», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε στο Reuters.
