Σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι πωλήσεις του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) από το 2020 έως το 2023, με τα συνολικά έσοδα να ανέρχονται από 126,1 εκατ. ευρώ σε 266,6 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Η άνοδος αυτή, αποδίδεται από τη Διοίκηση του οργανισμού τόσο στην αύξηση των ποσοτήτων των προϊόντων (περισσότερα αιτήματα φαρμάκων εξωτερικού που ήδη διακινούνταν μέσω ΙΦΕΤ) όσο και σε αύξηση των νέων καινοτόμων φαρμάκων κάθε χρόνο.
Το πρώτο εξάμηνο του 2024 οι πωλήσεις ανέρχονται ήδη στα 139 εκατ. ευρώ και εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του έτους θα ξεπεράσουν αυτές της προηγούμενης χρονιάς. Ωστόσο, κατά το τρέχον έτος, καταγράφονται εξοικονομήσεις της τάξης των 32 εκατ. ευρώ, μέσω της μείωσης του κόστους που επιτυγχάνεται, στο πλαίσιο της στρατηγικής που ακολουθείται για αποδοτικότερη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΙΦΕΤ Ελευθερία Τοκατλίδη σε σχετική εκδήλωση, η κατηγορία των μικροδεμάτων φαρμάκων για ατομική χρήση κατέχει σταθερά την πρώτη θέση σε πωλήσεις για τα έτη 2020 έως 2024, αντιπροσωπεύοντας το 61% των συνολικών πωλήσεων το 2023 (162,4 εκατ. ευρώ). Το πρώτο εξάμηνο του 2024 οι πωλήσεις στη συγκεκριμένη κατηγορία ανέρχονται ήδη στα 98, 6 εκατ. ευρώ.
«Η μεγάλη εκτόξευση είναι στις ατομικές θεραπείες, η οποία ξεκίνησε με 45% το 2020, έφτασε το 61% το 2023 και το 2024 φτάνουμε στο 71%. Είναι ίσως η μεγαλύτερη κατηγορία με την τρομακτική αυτή αύξηση, τόσο σε ποσότητες, όσο και σε τζίρο. Γιατί αφενός έχουμε υπερδιπλασιασμό ποσοτήτων, αφετέρου έχουμε εξαιρετικά ακριβές θεραπείες, που ανεβάζουν κι αυτές το τζίρο του Οργανισμού μας», εξήγησε η κ. Τοκατλίδη
Τη δεύτερη κατηγορία σε όγκο πωλήσεων αποτελούν τα φάρμακα Μόνιμης-Έκτακτης Κάλυψης (ΜΚ-ΕΚ), αντιστοιχώντας στο 24% του συνόλου για το 2023 (39,7 εκατ. ευρώ), ενώ στο πρώτο εξάμηνο του 2024 ανέρχονται σε 16,6 εκατ. ευρώ.
Οι πωλήσεις των νοσοκομειακών προϊόντων παρέμειναν σχετικά σταθερές, διατηρώντας ένα ποσοστό 15% των συνολικών πωλήσεων του 2023 (61,1 εκατ. ευρώ). Το πρώτο μισό του 2024 διαμορφώνονται σε 23 εκατ. ευρώ.
2024: Αύξηση πωλήσεων – Μείωση κόστους
Οι συνολικές πωλήσεις του ΙΦΕΤ κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 13%.
Ειδικότερα, η κατηγορία των μικροδεμάτων σημείωσε αύξηση 30% στις ποσότητες και 16% στη μέση τιμή πώλησης, κυρίως λόγω της κυκλοφορίας 52 νέων φαρμάκων με μέση τιμή 6.500 ευρώ ανά τεμάχιο. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε σε αύξηση της συνολικής αξίας πωλήσεων κατά 51%.
Ωστόσο, στην κατηγορία ΜΚ-ΕΚ, η ποσότητα πωλήσεων μειώθηκε κατά 10% και η μέση τιμή πώλησης ανά τεμάχιο κατά 32%, επιβεβαιώνοντας την επιτυχή μείωση στο κόστος προμήθειας. Αυτή η μείωση συνέβαλε στη σημαντική πτώση της συνολικής αξίας πωλήσεων κατά 39% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, σε σχέση με το 2023.
Για τα νοσοκομειακά προϊόντα, καταγράφηκε μείωση 9% στις ποσότητες και 8% στη μέση τιμή πώλησης ανά τεμάχιο, ενώ η συνολική αξία πωλήσεων υποχώρησε κατά 16%.
Η προσπάθεια μείωσης κόστους προμήθειας από τον ΙΦΕΤ φαίνεται ότι αποδίδει, καθώς για το πρώτο εξάμηνο του 2024 μείωση καταγράφεται σε συνολικά 407 κωδικούς φαρμάκων. Είναι χαρακτηριστικό ότι για την αγορά 836.571 τεμαχίων το ΙΦΕΤ δαπάνησε 96.472.200 ευρώ, με μέση τιμή 4.873 ευρώ, έναντι των 6.452 ευρώ το προηγούμενο έτος.
Αυτή η προσπάθεια έχει οδηγήσει σε μείωση στη μέση τιμή αγοράς κατά 24% το 2024 σε σύγκριση με το 2023 και εξοικονόμηση που υπολογίζεται σε 31,9εκατ. ευρώ. Όπως εκτίμησε η κ. Τοκατλίδη, στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 η εξοικονόμηση στην αγορά των φαρμάκων θα είναι πολύ μεγαλύτερη.
Θεραπευτικές κατηγορίες με μεγαλύτερα ποσοστά πωλήσεων
Την υψηλότερη μερίδα, με 35% των συνολικών πωλήσεων, κατέχουν οι Αντινεοπλασματικοί και Ανοσοτροποποιητικοί Παράγοντες (Κατηγορία L), φτάνοντας τα 48,8 εκατ. ευρώ.
Ακολουθούν τα φάρμακα για την Πεπτική Οδό και τον Μεταβολισμό (Κατηγορία A), με 17% των πωλήσεων, που ανέρχεται συνολικά σε 24,2 εκατ. ευρώ.
Αίμα και Αιμοποιητικά Όργανα (Κατηγορία B) συνεισφέρουν κατά 9% στις πωλήσεις, με 12,2 εκατ. ευρώ, ενώ Φάρμακα κατά των Λοιμώξεων (Κατηγορία J) και για το Νευρικό Σύστημα (Κατηγορία N) αποτελούν το καθένα το 8% των συνολικών πωλήσεων, με 10.5 εκατ. ευρώ και 11.1εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.
Νέα και ορφανά φάρμακα
Αυτό που φαίνεται να εκτοξεύει το τζίρο του ΙΦΕΤ είναι τα νέα και τα ορφανά φάρμακα. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, εισήχθησαν 82 νέα φάρμακα στην αγορά, συνεισφέροντας 7,7 εκατ. ευρώ στις πωλήσεις, ήτοι το 5.58% των συνολικών. Σε αντιστοιχία, το 2023 είχαν εισαχθεί 118 νέα φάρμακα, τα οποία συνεισέφεραν πωλήσεις 48,5 εκατ. ευρώ, (18% των συνολικών πωλήσεων της χρονιάς). Η αγοραστική ωρίμανση των φαρμάκων του 2023 αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τα οικονομικά αποτελέσματα του 2024.
«Οι νέες δραστικές που έρχονται δεν επιβαρύνουν άμεσα τον Οργανισμό αλλά με την εξέλιξή τους και την εδραίωσή τους στον ιατρικό κόσμο», εξήγησε η κ. Τοκατλίδη.
Όσον αφορά στα ορφανά φάρμακα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, οι πωλήσεις ανήλθαν σε 47,1 εκατ. ευρώ, αποτελώντας το 34% των συνολικών πωλήσεων της περιόδου. Οι συνολικές πωλήσεις για το έτος 2023 ανήλθαν σε 92,8 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 35% του συνόλου των ετήσιων πωλήσεων.
«Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η δαπάνη για τα ορφανά φάρμακα παραμένει ανελαστική, δεδομένου ότι αφορά θεραπείες για σπάνιες και συχνά σοβαρές παθήσεις, χωρίς εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές», ανέφερε η διευθύνουσα σύμβουλος του ΙΦΕΤ.
Γεωργιάδης : Έκτακτες εισαγωγές μέσω ΕΟΦ αντί ΙΦΕΤ
Μιλώντας για το ρόλο του ΙΦΕΤ , ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού Υπουργείου Υγείας Άρης Αγγελής τόνισε αυτός συνίσταται στη διευκόλυνση της πρόσβασης και την προάσπιση της Δημόσιας Υγείας. Ειδικότερα η προάσπιση της Δημόσιας Υγείας επιδιώκεται με άμεση κάλυψη των αναγκών της χώρας σε προϊόντα και υπηρεσίες υγείας, ενάντια σε κάθε φαινόμενο κοινωνικού αποκλεισμού. Επίσης, εισάγει και εμπορεύεται προϊόντα τα οποία δεν ενδιαφέρουν τις εταιρείες του κλάδου, ή εφόσον διαπιστώνεται έλλειψη, για την προάσπιση και προαγωγή της δημόσιας υγείας. Επεσήμανε, ωστόσο, την «αξιοποίησή» του από φαρμακευτικές επιχειρήσεις ως κανάλι διανομής φαρμάκων, μέσω του οποίου δεν επιβαρύνονται με rebate (νομοθετημένες εκπτώσεις) και clawback (υποχρεωτικές επιστροφές) όταν εισάγουν φάρμακα.
Ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης προέτρεψε, σε περίπτωση που ένας ασθενής δεν μπορεί να βρει τη θεραπεία του, να προτιμώνται οι έκτακτες εισαγωγές μέσω ΕΟΦ αντί για τις εισαγωγές μέσω ΙΦΕΤ, ούτως ώστε το clawback και το rebate να το επιβαρύνονται μόνο οι εταιρείες που φέρνουν το φάρμακο και όχι όλες. Υπενθυμίζεται ότι αν και στο ΙΦΕΤ καταλογίζονται επιστροφές, ο οργανισμός δεν τις καταβάλλει, με αποτέλεσμα το αντίστοιχο ποσό να επιμερίζεται στις υπόλοιπες εταιρείες. Μάλιστα, ο Υπουργός, εμφανίστηκε πρόθυμος να προχωρήσει σε σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις, σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο, με πηγές από τον ΕΟΦ να βλέπουν θετικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
