Μειωμένα κατά 90 εκατ. ευρώ ήταν τα ληξιπρόθεσμα χρέη των νοσοκομείων κατά το μήνα Ιούνιο σε σχέση τον Μάιο, σημειώνοντας την τρίτη διαδοχική πτώση μετά το ρεκόρ δεκαετίας που καταγράφηκε το Μάρτιο, φτάνοντας τα 1.452 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Δελτίο Μηνιαίων Στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης, τα «φέσια» των νοσοκομείων διαμορφώθηκαν στα 1.165 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο, έναντι των 1.255 εκατ. ευρώ τον Μάιο και των 1.317 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο.
Η πορεία αυτή ενισχύει τις προσδοκίες για σημαντική μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι το τέλος του έτους, στην οποία στοχεύει το υπουργείο Υγείας, με δεδομένες και τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης προς τους θεσμούς και τις δύο παραπομπές της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις καθυστερήσεις στην τακτοποίηση των υποχρεώσεων των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους. Στην κατεύθυνση αυτή, από την αρχή του έτους, το υπουργείο, έχει θέσει σε στενή επίβλεψη τα οικονομικά τους, ενώ ακολουθεί συγκεκριμένη στρατηγική, η οποία φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αποδίδει. Ο στρατηγικός σχεδιασμός κινείται σε δύο άξονες:
1. Αποπληρωμή των παλαιότερων ληξιπρόθεσμων
Ο αρχικός προϋπολογισμός για τα νοσοκομεία και τις Υγειονομικές Περιφέρειες προβλέπει αυξημένα έσοδα από τον κρατικό προϋπολογισμό, κυρίως μέσω της τακτικής επιχορήγησης.
Το υπουργείο Υγείας, με βάση αυτά τα έσοδα των νοσοκομείων και τα ποσά που έχουν προϋπολογιστεί για δαπάνες, που είναι σε χαμηλότερο ύψος από τα έσοδα, έχει ορίσει στοχοθεσία πληρωμής των ανεξόφλητων δαπανών των νοσοκομείων. Συγκεκριμένα, έχει οριστεί ότι κάθε μήνα θα καταβάλουν ποσό πληρωμής, αυξημένο κατά 26% σε σχέση με το ύψος των δαπανών που πραγματοποιούν. Για παράδειγμα, εάν ένα νοσοκομείο πραγματοποιήσει για τον μήνα Αύγουστο δαπάνες συνολικού ύψους 100.000 ευρώ, θα πρέπει να αποπληρώσει μέσα στον ίδιο μήνα ανεξόφλητες δαπάνες, ληξιπρόθεσμες και μη, ύψους τουλάχιστον 126.000 ευρώ. Για τον λόγο αυτόν υπάρχει τακτικός και αυστηρός έλεγχος από την Αριστοτέλους, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η στοχοθεσία τηρείται από όλα τα νοσοκομεία.
2. Μη παραγωγή νέων
Κεντρικό ρόλο σε αυτόν τον άξονα διαδραματίζει η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), η οποία πλέον θα αγοράζει το σύνολο των φαρμακευτικών σκευασμάτων, με εξαίρεση τους ορούς, τα εμβόλια και ορισμένες άλλες ειδικές κατηγορίες φαρμάκων. Η ΕΚΑΠΥ αποζημιώνει τα φάρμακα στην πραγματική τους τιμή, χωρίς να απαιτείται να ακολουθηθεί η διαδικασία του πιστωτικού τιμολογίου, η οποία είναι χρονοβόρα και έχει ως συνέπεια να παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στις πληρωμές των σχετικών οφειλών.
Επιπλέον, η ΕΚΑΠΥ αναλαμβάνει να υπολογίζει το clawback, δηλαδή τις υποχρεωτικές επιστροφές της υπέρβασης του προϋπολογισμού για φάρμακα από τη φαρμακοβιομηχανία στο κράτος. Σκοπός του υπουργείου Υγείας είναι το clawback να υπολογίζεται πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με το παρελθόν, ώστε να επιταχυνθεί και ο συμψηφισμός του με ανεξόφλητες αγορές φαρμάκου. Μάλιστα, ο σχετικός σχεδιασμός προβλέπει μέχρι το τέλος του έτους να έχει υπολογιστεί και το clawback του α’ εξαμήνου 2024.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Υγείας, μέχρι το τέλος του 2023, τα μισά ληξιπρόθεσμα των νοσοκομείων αφορούσαν σε αγορές φαρμάκου. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι μέχρι την αρχική εμπλοκή της ΕΚΑΠΥ στις προμήθειες φαρμάκων (μόνο γενόσημα και φάρμακα που περνούν από την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών) κάθε μήνα καθίσταντο ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ. Εντούτοις, από τη στιγμή που η ΕΚΑΠΥ μπήκε στο «παιχνίδι», το ποσό μειώθηκε ήδη στα 150 εκατ. ευρώ.
