Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο είναι το μόνο σώμα της ΕΕ που είναι απευθείας εκλεγμένο από τον λαό. Κάθε 5 χρόνια, οι ψηφοφόροι επιλέγουν πάνω από 700 μέλη, τους ευρωβουλευτές, που εκπροσωπούν σχεδόν 450 εκατομμύρια Ευρωπαίους.
Μετά τις ευρωεκλογές, οι έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα αυξηθούν από 705 σε 720, ενόψει των δημογραφικών αλλαγών στα κράτη μέλη της Ε.Ε. Πρόσθετες θέσεις έχουν κατανεμηθεί σε: Βέλγιο (+1), Δανία (+1), Ιρλανδία (+1), Ισπανία (+2), Γαλλία (+2), Λετονία (+1), Ολλανδία (+2), Αυστρία (+1), Πολωνία (+1), Σλοβενία (+1), Σλοβακία (+1), Φινλανδία (+1).
Μαζί με εκπροσώπους των κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ, οι ευρωβουλευτές διαμορφώνουν και αποφασίζουν για νέους νόμους που επηρεάζουν όλες τις πτυχές της ζωής σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη στήριξη της οικονομίας και την καταπολέμηση της φτώχειας έως την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια.
Οι ευρωβουλευτές θέτουν στο επίκεντρο σημαντικά πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά θέματα και υποστηρίζουν τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα και κράτος δικαίου.
Το Κοινοβούλιο εγκρίνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ και ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα. Εκλέγει επίσης τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διορίζει τους Επιτρόπους της και τους κρατά υπόλογους.
Πόσους ευρωβουλευτές εκλέγει κάθε χώρα;
Ακολουθεί ο αριθμός των ευρωβουλευτών που θα εκλεγούν σε κάθε χώρα στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024:
Γερμανία: 96 Γαλλία: 81 Ιταλία: 76 Ισπανία: 61 Πολωνία: 53 Ρουμανία: 33 Ολλανδία: 31 Βέλγιο: 22 Ελλάδα: 21 Τσεχία: 21 Σουηδία: 21 Πορτογαλία: 21 Ουγγαρία: 21 Αυστρία: 20 Βουλγαρία: 17 Δανία: 15 Φινλανδία: 15 Σλοβακία: 15 Ιρλανδία: 14 Κροατία: 12 Λιθουανία: 11 Σλοβενία: 9 Λετονία: 9 Εσθονία: 7 Κύπρος: 6 Λουξεμβούργο: 6 Μάλτα: 6
Ο αριθμός των ευρωβουλευτών που εκλέγονται από κάθε χώρα της ΕΕ συμφωνείται πριν από κάθε εκλογική διαδικασία και βασίζεται στην αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας, που σημαίνει ότι κάθε ευρωβουλευτής από μια μεγαλύτερη χώρα αντιπροσωπεύει περισσότερους ανθρώπους από έναν ευρωβουλευτή από μια μικρότερη χώρα. Ο ελάχιστος αριθμός ευρωβουλευτών από οποιαδήποτε χώρα είναι έξι και ο μέγιστος αριθμός είναι 96.
Οι εκλεγμένοι ευρωβουλευτές εργάζονται για να σχηματίσουν πολιτικές ομάδες. Στην πρώτη σύνοδο ολομέλειας του νέου Κοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές συνεδριάζουν και εκλέγουν τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε επόμενη σύνοδο, το Κοινοβούλιο θα εκλέξει τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αργότερα θα αξιολογήσει και θα εγκρίνει το Σώμα των Επιτρόπων στο σύνολό του.
Οι πολιτικές ομάδες του απερχόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Κάθε πολιτική ομάδα μεριμνά για την εσωτερική της οργάνωση ορίζοντας έναν/μια πρόεδρο (ή, σε ορισμένες ομάδες, δύο συμπροέδρους), ένα προεδρείο και μια γραμματεία. Οι θέσεις των βουλευτών στην αίθουσα συνεδριάσεων αποφασίζονται βάσει της πολιτικής τους τοποθέτησης, από τα αριστερά προς τα δεξιά, μετά από συμφωνία μεταξύ των προέδρων των ομάδων.
Πριν από κάθε ψηφοφορία στην ολομέλεια, οι πολιτικές ομάδες εξετάζουν τις εκθέσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και υποβάλλουν τροπολογίες. Η θέση κάθε πολιτικής ομάδας αποφασίζεται μετά από συζήτηση στους κόλπους της ομάδας. Οι βουλευτές δε μπορούν να υποχρεωθούν να δώσουν συγκεκριμένη ψήφο.
-Κoιvoβoυλευτική Ομάδα τoυ Ευρωπαϊκoύ Λαϊκoύ Κόμματoς (Χριστιαvoδημoκράτες)
-Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
-Renew Europe Group
-Ομάδα τωv Πρασίvωv / Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία
-Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών
-Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας
-Ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - GUE/NGL
Ευρωπαϊκά Πολιτικά Κόμματα
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα
Κόμμα Ευρωπαίων Σοσιαλιστών
Κόμμα Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη
Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα
Ευρωπαϊκό Κόμμα Πρασίνων
Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία
Κόμμα Ταυτότητας και Δημοκρατίας (παλαιότερα Κίνημα για μια Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας)
Ευρωπαϊκό Κόμμα Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (παλαιότερα Συμμαχία Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών στην Ευρώπη)
Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς
Ευρωπαϊκό Χριστιανικό Πολιτικό Κίνημα
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της ΕΕ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, υπεύθυνη για την πρόταση και την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ και την καθημερινή λειτουργία της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ, και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπώντας τα συμφέροντα των χωρών, διαμορφώνουν προτάσεις της Επιτροπής και, εάν συμφωνούν, τις εγκρίνουν.
Πώς θα ψηφίσετε στην Ελλάδα
Οι εκλογές θα διεξαχθούν στην Ελλάδα στις 9 Ιουνίου 2024. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους την χρονιά των εκλογών. Εφόσον ολοκληρώσατε την εγγραφή σας για την νέα διαδικασία της επιστολικής ψηφοφορίας εντός της σχετικής προθεσμίας, μπορείτε να ασκήσετε το εκλογικό δικαίωμά σας από απόσταση. Η ψήφος είναι υποχρεωτική πλην συγκεκριμένων εξαιρέσεων.
Τα εκλογικά κέντρα στην Ελλάδα θα λειτουργήσουν στις 9 Ιουνίου 2024, από τις 07:00 το πρωί ως τις 19:00 το βράδυ. Οι επιστολικές ψήφοι θα πρέπει να έχουν παραληφθεί από τις αρμόδιες αρχές εντός της σχετικής διορίας, δηλαδή έως και τις 17:00 ώρα Ελλάδας της 8ης Ιουνίου 2024, προκειμένου να καταμετρηθούν ως έγκυρες.
Οι ψηφοφόροι θα εκλέξουν 21 ευρωβουλευτές το 2024, όπως και στις εκλογές του 2019.
Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, όλες οι χώρες πρέπει να χρησιμοποιούν εκλογικά συστήματα που να εξασφαλίζουν αναλογική εκπροσώπηση, πράγμα που σημαίνει ότι ο αριθμός των εκλεγμένων μελών κάθε κόμματος εξαρτάται από το ποσοστό των ψήφων που έλαβε το κόμμα. Στην Ελλάδα εφαρμόζεται η ψήφος με σταυρό προτίμησης, η οποία δίνει στους ψηφοφόρους την δυνατότητα να επιλέξουν συγκεκριμένους υποψήφιους. Μπορούν να τεθούν μέχρι και τέσσερις (4) σταυροί προτίμησης. Οι υποψήφιοι που λαμβάνουν τους περισσότερους σταυρούς εκλέγονται, εφόσον βέβαια το κόμμα τους έχει εξασφαλίσει τις αντίστοιχες έδρες.
Δείτε τους υποψήφιους εδώ.
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική - πλην εξαιρέσεων, για όσους έχουν υπερβεί το 70ο έτος της ηλικίας τους και για τους εκλογείς που βρίσκονται στο εξωτερικό.
Στην Ελλάδα, δικαίωμα ψήφου στις ευρωπαϊκές εκλογές έχουν όσοι:
Συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους κατά το έτος των εκλογών (άρα οι γεννηθέντες ως τις 31/12/2007) Είναι είτε Ελληνες πολίτες, είτε πολίτες κράτους μέλους της ΕΕ με μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα Όσοι επιθυμούν να κάνουν χρήση της πρόσφατα θεσμοθετημένης δυνατότητας συμμετοχής στις εκλογές με επιστολική ψήφο θα πρέπει να έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους έως τις 29 Απριλίου 2024.
Στο εκλογικό τμήμα πρέπει να φέρετε την αστυνομική σας ταυτότητα ή διαβατήριο, ή άδεια οδήγησης ή βιβλιάριο ασφαλιστικού ταμείου για τον απαραίτητο έλεγχο. H αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται από το Υπουργείο Εσωτερικών. Στην Ελλάδα δεν είναι δυνατή η ηλεκτρονική ψήφος μέσω του διαδικτύου. Είναι απαραίτητο να παραστείτε αυτοπροσώπως στο εκλογικό σας τμήμα ή να κάνετε χρήση του δικαιώματος επιστολικής ψήφου. Δεν είναι δυνατή ούτε η ψήφος δια πληρεξουσίου.
