Στην επανεξέταση από μηδενική βάση του συστήματος των τεκμηρίων διαβίωσης προχωρά άμεσα το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με στόχο την απλοποίηση και τον εξορθολογισμό του συστήματος. Με τον φάκελο των τεκμηρίων διαβίωσης θα ασχοληθεί ειδική επιτροπή, η οποία θα συσταθεί στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στις αρχές του 2024 και θα αναλάβει την καταγραφή, επικαιροποίηση και αναβάθμιση της δομής των τεκμηρίων διαβίωσης.
Μείωση 30%
Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, τα τεκμήρια διαβίωσης θα μειωθούν κατά μέσον κατά 30% από το 2025 αλλά η έκταση του κουρέματος δεν θα είναι οριζόντια αλλά ανάλογα με το είδος του τεκμηρίου. Με τις αλλαγές που σχεδιάζονται στόχος είναι η αντιμετώπιση των στρεβλώσεων και αδικιών που αφορούν κυρίως φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα, οι οποίοι πέφτουν στην παγίδα των τεκμηρίων και επιβαρύνονται με φόρους για εισοδήματα που δεν έχουν αποκτήσει.
Στη φάκα των τεκμηρίων πιάνεται κάθε χρόνο 1 στους 4 φορολογούμενους. Η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2022 έδειξε ότι 1,8 εκατ. φορολογούμενοι πιάστηκαν στην παγίδα των τεκμηρίων. Ενώ είχαν δηλώσει εισοδήματα ύψους 3,23 δισ. ευρώ τελικά φορολογήθηκαν για εισοδήματα 8,8 δισ. ευρώ λόγω των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Με βάση το ισχύον καθεστώς τα τεκμήρια διαβίωσης εφαρμόζονται για:
1. Κατοικίες. Για την κύρια κατοικία του φορολογούμενου ανεξάρτητα εάν αυτή είναι ιδιόκτητη, μισθωμένη ή δωρεάν παραχωρημένη το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά της με την ακόλουθη κλίμακα:
- μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
- από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
- από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ.
- από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
- από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.
Για τους βοηθητικούς χώρους το τεκμήριο ανέρχεται σε 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Παράλληλα το τεκμήριο προσαυξάνεται κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω. Για τις μονοκατοικίες, τα παραπάνω ποσά αυξάνονται κατά 20%, ενώ για τις δευτερεύουσες κατοικίες μειώνονται κατά 50%.
2. Αυτοκίνητα. Το τεκμήριο διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά του αυτοκινήτου και ξεκινάει από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κυβικά εκατοστά.
3. Σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
4. Δίδακτρα. Λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
5. Βοηθητικό προσωπικό. Λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
6. Σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
7. Πισίνες. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και το ύψος του είναι ανάλογο με το αν η πισίνα είναι εξωτερική ή εσωτερική.
8. Ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη. Η ελάχιστη ετήσια δαπάνη ορίζεται σε 3.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.
