Με δημόσιες κι ιδιωτικές επενδύσεις ύψους άνω των 2,5 δισ αναμένεται να χρηματοδοτηθεί η νέα στρατηγική για την συνδεσιμότητα της χώρας, την οποία καταρτίζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ώστε η Ελλάδα να καλύψει το χαμένο έδαφος μεταξύ των λοιπών χωρών της ΕΕ (σ.σ. κατατάσσεται τελευταία μεταξύ των 27 σύμφωνα με τον σύνθετο δείκτη DESI) καθώς και όλες τις νέες ανάγκες που γέννησε η πανδημία.
Με το όραμα «η Ελλάδα να χρησιμοποιήσει δίκτυα σταθερής υπερ-υψηλών ταχυτήτων και 5G ως καταλύτες και επιταχυντές του ψηφιακού μετασχηματισμού της ελληνικής κοινωνίας, ενισχύοντας παράλληλα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της αλλά και βελτιώνοντας τη ζωή των πολιτών της » το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο 2021-2027 το οποίο τέθηκε πρόσφατα σε Δημόσια Διαβούλευση μέχρι και την Τετάρτη 10/11/2021, θέτει τις βάσεις για την ψηφιακή μετάβαση της χώρας μέσα από αξιόπιστες και οικονομικά προσιτές υποδομές δικτύων, πλήρως ευθυγραμμισμένες με την ευρύτερη Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική.
Για το λόγο αυτό μάλιστα, υπολογίζεται να πραγματοποιηθούν δημόσιες επενδύσεις ύψους 1,139 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027 οι οποίες μαζί τις ιδιωτικές θα ανέλθουν σε 2,504 δισεκατομμύρια ευρώ σε έργα που θα διασφαλίσουν την διαθεσιμότητα δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας (τόσο σταθερών, όσο και κινητών) τα οποία σε συνδυασμό με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις κι επιδοτήσεις θα εξασφαλίσουν και την ισχυρή διείσδυση των υπηρεσιών υπερυψηλών ταχυτήτων σε ολόκληρη την επικράτεια.
Για την προώθηση των προαναφερόμενων πρωτοβουλιών, η Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική σκοπεύει να χρησιμοποιήσει όλους τους διαθέσιμους μηχανισμούς χρηματοδότησης που έχει ενεργοποιήσει η ΕΕ για την μετάβαση στην «Κοινωνία των Gigabit», όπως ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF2 Digital).
H υλοποίηση των έργων έχει σχεδιαστεί με την λογική στρατηγικής συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο της οποίας τα Υπουργεία, οι Δημόσιες Αρχές, οι Τοπικές Διοικήσεις και οι Κοινότητες θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά για την υποστήριξη των ιδιωτικών φορέων στην επίτευξη του οράματός του. Για το λόγο αυτό μάλιστα το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης (ΥΨΗΔ) έχει λάβει υπόψη του και τις απόψεις των κύριων ενδιαφερόμενων φορέων του κλάδου όπως εκφράστηκαν στο πλαίσιο σχετικών άτυπων διαβουλεύσεων.
Τα έργα για υπερυψηλές ταχύτητες στην Ελλάδα
Για να διασφαλιστεί η ευρεία διαθεσιμότητα και υιοθέτηση των ευρυζωνικών υπηρεσιών υπερ-υψηλών ταχυτήτων το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο προβλέπει επενδύσεις που ήδη περιλαμβάνονται στον Άξονα 2.1 Συνδεσιμότητα για πολίτες, επιχειρήσεις και το κράτος του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» αλλά και νέες που αναλύονται ενδελεχώς, απεικονίζοντας την αύξηση της συνδεσιμότητας που θα προκύψει από την περάτωση όλων των δράσεων. Συγκεκριμένα προβλέπεται η ανάπτυξη δικτύου μικροδορυφόρων, η ανάπτυξη δικτύων 5G κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων, η ανάπτυξη υποθαλάσσιων καλωδίων, η υποστήριξη της ανάπτυξης οπτικών ινών σε κτήρια, η επέκταση του UFBB και του SFBB αλλά και η συνέχιση του WiFi4GR.
- Ανάπτυξη δικτύου μικροδορυφόρων
Ειδικότερα, μέσω της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και με την τεχνική υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ) προβλέπεται η ανάπτυξη ενός δικτύου μικροδορυφόρων, η δημόσια στήριξη του οποίου θα ξεπερνά τα 200 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ, δεδομένου ότι η υλοποίηση του έργου υλοποιείται από τον ΕΟΔ.
Η αρχική φάση του έργου (συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης με τα εμπλεκόμενα μέρη, τις ανάγκες των χρηστών, τις επιχειρηματικές απαιτήσεις, την προετοιμασία του RFP και την οριστικοποίηση των πόρων χρηματοδότησης) αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το δεύτερο τρίμηνο του 2022 και το πιλοτικό έργο του/των πρώτου/ων μικροδορυφόρου/ων θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στο τρίτο τρίμηνο του 2022. Ωστόσο η τρίτη φάση, η οποία περιλαμβάνει την κατασκευή των επόμενων μικροδορυφόρων αναμένεται έως το 4ο τρίμηνο του 2025.
- Το 2022 ο διαγωνισμός για τα δίκτυα 5G κατά μήκος των εθνικών αυτοκινητοδρόμων
Με στόχο την δημιουργία κατάλληλης υποδομής που θα εξυπηρετεί τη Συνδεδεμένη και Αυτοματοποιημένη Κινητικότητα (CAM), το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο προβλέπει την παροχή 5G κάλυψης σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας που ανήκουν στο κεντρικό δίκτυο της λεγόμενης πολιτικής των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών117 (ΔΕΔ-Μ).
Η υποδομή 5G θα αναπτυχθεί σε μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους μήκους 2.397 χλμ, οι οποίοι αποτελούν μέρος των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών ως ακολούθως:
- Εγνατία Οδός (Ηγουμενίτσα - Θεσσαλονίκη - Κήποι Έβρου)
- A.T.E (Αθήνα - Θεσσαλονίκη –Ευζώνοι)
- Ιωνία Οδός (Τσακώνα - Πάτρα - Ιωάννινα - Κακαβιά)
- Ολυμπία Οδός (Αθήνα - Κόρινθος - Πάτρα)
- Αττική Οδός (Διεθνές Αεροδρόμιο Ελευσίνα - Ελ Βενιζέλος)
- Κεντρική Πελοπόννησος - Μορέας (Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα)
- Κεντρική Οδός (Λαμία - Γρεβενά) 8. Θεσσαλονίκη - Σέρρες - Προμαχώνας
Ο προσωρινός προϋπολογισμός του έργου προβλέπει δημόσια στήριξη 162 εκατ. € και η αιτούμενη χρηματοδότηση από το RRF είναι 160 εκατομμύρια, από το CEF2 0,8% (για το διασυνοριακό τμήμα με τη Βουλγαρία) και το υπόλοιπο 0,2% θα προέλθει από ιδιωτικές πηγές.
Η λεπτομερής προετοιμασία του έργου συμπεριλαμβανομένης της διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, των επιχειρηματικών απαιτήσεων, της προετοιμασίας του RFP και της οριστικοποίησης των πόρων χρηματοδότησης αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τρίτο τρίμηνο του 2022, ώστε να ακολουθήσει ο διαγωνισμός. Στόχος είναι η ανάθεση της σύμβασης να έχει γίνει μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2023 και το έργο να ολοκληρωθεί έως το 4ο τρίμηνο του 2025.
- Υποθαλάσσιο καλωδιακό σύστημα στα ελληνικά νησιά
Δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει 107 κατοικημένα νησιά, αλλά πολύ λίγα είναι συνδεδεμένα με αξιόπιστες συνδέσεις backhaul, που αναπτύσσονται κυρίως από τον εγκατεστημένο πάροχο, προβλέπεται η ανάπτυξη σύγχρονων υποθαλάσσιων καλωδιακών συστημάτων οπτικών ινών που θα τα συνδέουν.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση η υλοποίηση του έργου θα ακολουθήσει το μοντέλο private DBO - gap funding, δηλαδή ο Ανάδοχος θα αναλάβει το σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία της υποθαλάσσιας ζεύξης, καθώς και μέρος της χρηματοδότησης, και ο δημόσιος τομέας θα καλύψει το κενό χρηματοδότησης, μετά από ανοικτή διαδικασία διαγωνισμού.
Στον ανάδοχο θα επιβληθούν υποχρεώσεις χονδρικής (σκοτεινές ίνες και/ή λ) και η επένδυση θα πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να συμπληρώσει τα υπάρχοντα 118 και σχεδιαζόμενα καλώδια με νέες διακλαδώσεις που θα συνδέουν τα νησιά που δεν εξυπηρετούνται. Ταυτόχρονα βέβαια θα πρέπει να είναι ικανή να αναβαθμίσει τις υφιστάμενες υπερφορτωμένες ζεύξεις, προκειμένου να αυξήσει την ικανότητα, την αξιοπιστία και την ανθεκτικότητά τους.
Το Έργο έχει συμπεριληφθεί στο Ελληνικό RRP και η δημόσια στήριξή του αναμένεται να φτάσει τα 88,7 εκατ. €. Η αιτούμενη χρηματοδότηση από το RRF είναι 30 εκατομμύρια ευρώ, 26,1 εκατομμύρια ευρώ από το CEF2 και τα υπόλοιπα θα είναι ιδιωτική χρηματοδότηση.
Το έργο έχει εγκριθεί ήδη από τον Ιούλιο του 2021 και οι λεπτομερείς μελέτες για την υλοποίησή του αναμένονται έως το 2022-2023. Ο διαγωνισμός ωστόσο θα πραγματοποιηθεί, το τρίτο τρίμηνο του 2022 και η ανάθεση της σύμβασης το πρώτο τρίμηνο του 2023. Η γεωφυσική έρευνα του βυθού για την καλωδιακή διαδρομή (που θα εκτελεστεί από τον ανάδοχο) και οι Εγκρίσεις/Αδειοδοτήσεις (που θα ληφθούν από τον ανάδοχο) αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το 4ο τρίμηνο του 2024 και η κατασκευή να ξεκινήσει έως το πρώτο τρίμηνο του 2025 ώστε να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους.
- Το 2023 το κουπόνι για υποδομές οπτικών ινών σε κτίρια
Με στόχο να προώθηση της σύνδεσης των τελικών χρηστών με δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN), που αναπτύσσονται κοντά στις κατοικίες τους, η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων σχεδιάζει κι ένα πρόγραμμα επιδότησης ζήτησης (κουπόνι), που απευθύνεται σε φυσικά πρόσωπα και μικρές επιχειρήσεις για την αναβάθμιση της εσωτερικής καλωδίωσης του κτιρίου τους.
Όπως είχε αναφέρει παλαιότερα το insider.gr, θα είναι επιλέξιμες τόσο μονοκατοικίες όσο και πολυκατοικίες και, στην περίπτωση των πολυκατοικιών, θα ομαδοποιούνται περισσότερα κουπόνια ώστε η εσωτερική καλωδίωση να καλύπτει όλα τα διαμερίσματα. Τα εξαργυρωμένα κουπόνια θα καλύπτουν το κόστος προς τον εγκαταστάτη ή τον τηλεπικοινωνιακό πάροχο που θα πραγματοποιήσει την κατασκευή αλλά το εσωτερικό δίκτυο που θα αναπτύσσεται θα ανήκει στους τελικούς χρήστες (είτε μεμονωμένους, είτε σε συνιδιοκτήτες σε περίπτωση πολυκατοικίας) και, ως εκ τούτου, θα διασφαλίζεται εξ αρχής η ανοικτή και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στην εσωτερική υποδομή.
Η αξία της επιδότησης θα καθοριστεί ανεξάρτητα από το πραγματικό κόστος που χρεώνεται από τον εγκαταστάτη ή τον τηλεπικοινωνιακό φορέα στον τελικό χρήστη και θα βασιστεί στον αριθμό των ορόφων, των διαμερισμάτων και των χώρων προς σύνδεση, έτσι ώστε να μειωθεί η διαχειριστική πολυπλοκότητα. Σύμφωνα μάλιστα με τα όσα είχε αναφέρει παλαιότερα ο κ. Πιερρακάκης θα κυμαίνεται μεταξύ 800 και 1000 ευρώ.
Οι περιοχές στόχοι του μέτρου θα είναι όλες οι περιοχές που καλύπτονται επί του παρόντος ή αναμένεται να καλυφθούν από δίκτυα VHCN στο εγγύς μέλλον και ο εκτιμώμενος αριθμός των στοχευόμενων κτιρίων είναι 120.000
Όσο για τον προσωρινό προϋπολογισμό του έργου προβλέπει δημόσια στήριξη ύψους 131 εκατ. €, και όπως διευκρινίζεται το κουπόνι αναμένεται να είναι διαθέσιμο από το πρώτο τρίμηνο του 2023 έως το τέλος των διαθέσιμων πόρων ή το αργότερο το τέταρτο τρίμηνο του 2025.
- Super-Fast Broadband Voucher Scheme
Παράλληλα σχεδιάζεται η επέκταση των Κουπονιών SFBB για όλο τον χρονικό ορίζοντα του Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου, το οποίο ξεκίνησε το 2019 από τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και έχει ήδη παραταθεί έως τον Μάρτιο του 2022. Να θυμίσουμε ότι το κουπόνι SFBB καλύπτει μέρος του κόστους σύνδεσης (δηλαδή εφάπαξ κόστος σύνδεσης ύψους 48 ευρώ), και κόστος σύνδεσης υψηλής ταχύτητας στο Internet ύψους 13 EUR ανά μήνα για μέγιστο 24 μήνες και έχει ετήσιο προϋπολογισμό ύψους 50 εκατ. €.
- Έρχεται νέο ΣΔΙΤ για το Ultra Fast Broadband
Για αύξηση της συνδεσιμότητας σε περιοχές που δεν περιλαμβάνονται στα επενδυτικά σχέδια των παρόχων, το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο προβλέπει την ολοκλήρωση του μέγα ΣΔΙΤ UFBB αλλά και τον σχεδιασμό του UFFB 2.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από το κείμενο που τέθηκε σε δημόσια Διαβούλευση, το μεγάλο ΣΔΙΤ για την ανάπτυξη υποδομών υπερ-υψηλής ευρυζωνικότητας Ultra-Fast Broadband – UFBB, προϋπολογισμού 870 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ – 700 εκατ. χωρίς) εκτιμάται ότι θα έχει προχωρήσει έως το τέλος του 2022 ώστε να ξεκινήσει η τριετής φάση κατασκευής των υποδομών. Όσο για το Ultra-Fast Broadband 2 το κόστος του προβλέπεται να ανέλθει σε περίπου 1,2 δισ. ευρώ και η εκτιμώμενη ανάγκη δημόσιας χρηματοδότησης στα 400 εκατ. ευρώ, χωρίς να διευκρινίζεται από που θα εξασφαλιστεί το συγκεκριμένο κονδύλι.
Στόχος του UFBB 2 είναι να καλύψει τις 1.695.772 γραμμές συνδρομητών που δεν θα
καλύπτονται από δίκτυα VHCN, με την προϋπόθεση ωστόσο ότι θα έχει ολοκληρωθεί το UFBB 1.
Για την οριοθέτηση του ακριβούς πεδίου του έργου ωστόσο, θα απαιτηθεί η υποβολή δεσμεύσεων από πλευράς των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών αναφορικά με τις περιοχές τις οποίες προτίθενται να καλύψουν με δίκτυα υπερ υψηλής ταχύτητας και οι «οι δεσμεύσεις αυτές θα πρέπει να συνοδεύονται από ισχυρές εγγυήσεις». Η διαδικασία αυτή θα μπορεί να ολοκληρωθεί μετά την ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών για το έργο UFBB, ώστε οι πάροχοι να είναι σε θέση να επικαιροποιήσουν τα επενδυτικά τους πλάνα μέχρι και το τέλος του 2025.
Αυτό αναμένεται ότι θα συμβεί στο τέλος του 1ου τριμήνου του 2022. Αμέσως μετά απαιτείται η
σύνταξη των φακέλων έργου προς τις υπηρεσίες της ΕΕ, οι σχετικές μελέτες και η προετοιμασία του τεύχους δημοπράτησης με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 3ο τρίμηνο του 2023. Οι διαδικασίες ανάθεσης Οικονομία & Αγορές και συμβασιοποίησης εκτιμώνται σε περίπου 1 έτος και το διάστημα υλοποίησης σε 3 έτη με αναμενόμενη ολοκλήρωση το 4ο τρίμηνο του 2027.
- WiFi4GR –Ανάπτυξη δημοσίων σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο
Τέλος, προβλέπεται η ανάπτυξη δημόσιων σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο (WiFi hotspts) ιδιαίτερα σε σημεία υψηλής συνάθροισης κοινού ή σημεία πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος.
Το έργο αφορά στην προμήθεια, εγκατάσταση, παραμετροποίηση, σύνδεση και θέση σε λειτουργία 5.600 access points τα οποία θα κατανεμηθούν σε περίπου 2.500 περιοχές σε όλη την επικράτεια που συγκεντρώνουν ένα σύνολο από χαρακτηριστικά όπως ιδιαίτερα υψηλή πληθυσμιακή συγκέντρωση.
Η δράση προϋπολογισμού 11,8 εκατ. € (πλέον ΦΠΑ) έχει συμπεριληφθεί στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας «Ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης της επιχειρηματικότητας» (03) και «Ανάπτυξη μηχανισμών στήριξης της επιχειρηματικότητας (Στερεά Ελλάδα, Νότιο Αιγαίο)» (03Σ), του Ε.Π «Ανταγωνιστικότητα Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» 2014-2020, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση –Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και Εθνικούς Πόρους.
Το έργο προκηρύχθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2021 και έως το τέλος του έτους αναμένεται να συναφθούν Συμφωνίες – Πλαίσιο με τους αναδόχους που θα αναδειχθούν από τη διαγωνιστική διαδικασία. Ακολούθως, το έργο θα χωριστεί σε επιμέρους έργα, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της Αναθέτουσας Αρχής και θα συναφθούν πολλαπλές εκτελεστικές συμβάσεις για την υλοποίηση τους
