Στον Γιώργο Ευγενίδη
Τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων ως εθνικό στόχο που όμως απαιτεί «αξιοπιστία και σοβαρότητα» προτάσσει ο συντονιστής Οικονομικών Υποθέσεων της ΝΔ και βουλευτής Φθιώτιδας Χρήστος Σταϊκούρας.
Σε συνέντευξή του στο insider.gr, τονίζει πως επί της ουσίας ο «κόφτης» ήδη βρίσκεται εν ισχύ και αναφέρεται εκτενώς σε ζητήματα που απορρέουν από το οικονομικό πρόγραμμα της ΝΔ, όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% κλιμακωτά, το σχέδιο περικοπής δημοσίων δαπανών, η μείωση του επιχειρηματικού φόρου, αλλά και του φόρου στα μερίσματα.
Η Κυβέρνηση πραγματοποιεί μια επικοινωνιακή αντεπίθεση, λέγοντας πως οι οικονομικοί στόχοι πιάνονται και πως σύντομα θα περάσουμε στην ανάπτυξη. Με τα διαθέσιμα στοιχεία, βλέπετε προοπτική ενεργοποίησης του «κόφτη» δαπανών;
Τι είναι ο «κόφτης» δαπανών; Μία οριζόντια και αυτόματη μείωση δαπανών.
Μα αυτό όμως ήδη γίνεται.
Όταν η Κυβέρνηση «κρατάει» χαμηλά τις δαπάνες, τόσο τις πρωτογενείς όσο και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (3,4 δισ. ευρώ χαμηλότερα από τους στόχους!), ώστε να δείξει ότι επιτυγχάνει τους δημοσιονομικούς στόχους, ουσιαστικά εφαρμόζει «κόφτη» δαπανών.
Αυτή μάλιστα η «αυστηρή δίαιτα» επιβάλλεται, μεταξύ άλλων, και σε ευαίσθητους τομείς, όπως είναι η κοινωνική προστασία, τα επιδόματα πολυτέκνων, οι δαπάνες περίθαλψης κ.α.
Με λίγα λόγια, οι πομφόλυγες για δήθεν αριστερή κοινωνική ευαισθησία έχουν «πάει περίπατο».
Μήπως η Κυβέρνηση βρίσκεται σε μια παρόμοια φάση, όπως το 2014, όπου τα μακροοικονομικά στοιχεία ήταν θετικά, αλλά η αίσθηση πως τα πράγματα πάνε καλά δεν είχε ακόμα περάσει στον κόσμο;
Μακάρι να ήμασταν σε παρόμοια φάση με αυτή του 2014. Δεν είμαστε όμως.
Ενδεικτικά και μόνο, σήμερα, η χώρα έχει επιστρέψει και παραμένει σε ύφεση.
Σήμερα, το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών έχει συρρικνωθεί, αφού, τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν επιβληθεί νέοι άμεσοι και έμμεσοι φόροι καθώς και περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις και σε κοινωνικά επιδόματα, ύψους 9 δισ. ευρώ.
Σήμερα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές - ιδιωτών και κράτους - έχουν διογκωθεί.
Σήμερα, τα «λουκέτα» έχουν πολλαπλασιαστεί.
Το 2014, η χώρα είχε ήδη περάσει σε θετικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, είχαν υλοποιηθεί οι πρώτες - στοχευμένες - μειώσεις φορολογικών συντελεστών και είχαν πληρωθεί ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 6 δισ. ευρώ.
Συνεπώς, σήμερα δεν είμαστε ακόμη εκεί που ήμασταν το 2014.
Μια από τις βασικές πτυχές του προγράμματος της ΝΔ είναι η μείωση των πλεονασμάτων από το 2018 στο 2% του ΑΕΠ. Γιατί να μην δοθεί στον κ. Τσίπρα, ο οποίος περνά δύσκολα μέτρα με ελάχιστες κοινωνικές αντιστάσεις;
Καταρχήν, στην ανάγκη μείωσης των μεσο-μακροπρόθεσμων πρωτογενών πλεονασμάτων, όπως αυτή ετέθη από τον Πρόεδρο της ΝΔ, συγκλίνουν τόσο η Κυβέρνηση όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Συνεπώς, αυτή η επιδίωξη θα μπορούσε να αποτελέσει έναν εθνικό στόχο.
Η επίτευξη όμως αυτού του στόχου απαιτεί αξιοπιστία και σοβαρότητα.
Και αυτά, σήμερα, με την παρούσα Κυβέρνηση, είναι «είδος εν ανεπαρκεία».
Προτείνετε τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% σε βάθος διετίας. Με δεδομένο πως ο ΕΝΦΙΑ είναι ο καλύτερος σε εισπραξιμότητα φόρος, η «τρύπα» που θα δημιουργηθεί πόθεν θα καλυφθεί;
Πράγματι, προτείναμε τη μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% εντός διετίας.
Παράλληλα όμως προτείναμε και ένα σχέδιο ισόποσης περιστολής δαπανών, μεταξύ άλλων και σε περιοχές στις οποίες παρατηρήθηκε διόγκωση δαπανών επί ημερών της σημερινής διακυβέρνησης (π.χ. αποκλίσεις στην εκτέλεση Προϋπολογισμών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, διόγκωση λειτουργικών δαπανών, δημιουργία νέων διοικητικών δομών, αύξηση του κόστους δανεισμού κ.α.).
Την αξιοπιστία αυτού του σχεδίου ουδείς μέχρι σήμερα την έχει αμφισβητήσει.
Έχετε θέσει επί τάπητος τη μείωση του επιχειρηματικού φόρου, πάλι σε βάθος διετίας, από το 29% στο 20% και τη μείωση του φόρου στα μερίσματα από το 15% στο 5%. Θεωρείτε πως αυτό από μόνο του θα λειτουργήσει ως προσκλητήριο για την προσέλκυση νέων, ξένων και εσωτερικών, επενδύσεων;
Η σταδιακή φορολογική ελάφρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι σημαντική, αλλά από μόνη της δεν αρκεί για να προσελκύσουμε επενδύσεις.
Απαιτούνται και άλλες προϋποθέσεις:
- Μια στιβαρή, αποφασιστική και αφοσιωμένη στο στόχο Κυβέρνηση.
- Η εμπροσθοβαρής προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.
- Η υλοποίηση αποκρατικοποιήσεων και η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
- Η τόνωση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
- Η ενίσχυση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.
- Η υιοθέτηση ενός εθνικού στρατηγικού σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας.
Κατά την εκτίμησή μου, η υλοποίηση αυτών των προϋποθέσεων, μαζί με την αλλαγή του μίγματος της δημοσιονομικής πολιτικής, θα απελευθερώσουν μη παραγωγικά δεσμευμένους ή αδρανείς πόρους της οικονομίας και θα βελτιώσουν το κλίμα, με πολλαπλασιαστικές θετικές επιδράσεις σε νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και στην προσέλκυση νέων εγχώριων και ξένων επενδύσεων.
Αντιλαμβάνομαι πως τα οικονομικά δεδομένα είναι στενά, αλλά πέραν της βούλησης του κ. Μητσοτάκη, υπάρχει περιθώριο για ελαφρύνσεις στην επιβάρυνση των ελευθέρων επαγγελματιών;
Καταρχήν, από τις άμεσες φορολογικές ελαφρύνσεις ωφελούνται όλοι, και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Ενώ με τη μείωση των μεσο-μακροπρόθεσμων δημοσιονομικών στόχων και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω της επέκτασης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, κάτι για το οποίο έχουμε ήδη καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση, θα υπάρξουν ακόμη μεγαλύτερα περιθώρια για πιο στοχευμένες μειώσεις σε ότι αφορά και τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Έχετε περιγράψει 10 πεδία δαπανών, όπου μπορούν να γίνουν μειώσεις και αναδιαρθρώσεις στα κοστολόγια. Υπάρχει πιθανότητα περικόπτοντας λειτουργικές δαπάνες, να περικοπούν και οργανικές θέσεις;
Όχι, δεν προβλέπεται περικοπή οργανικών θέσεων.
Η αλήθεια είναι ότι στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2016 είχαν προβλεφθεί 1,7 δισ. ευρώ για καταναλωτικές δαπάνες. Και τελικά, υπήρξε υπέρβαση.
Μια εξοικονόμηση 12% ή 200 εκατ. ευρώ είναι απολύτως εφικτή, με απλή απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών κάνοντας χρήση της δυνατότητας διάθεσης περίπου του 90% της εγγραμμένης ετήσιας πίστωσης, χωρίς να υπάρξει πρόβλημα λειτουργίας στις δημόσιες υπηρεσίες και χωρίς να δημιουργηθούν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Κάτι αντίστοιχο έγινε, με επιτυχία, το 2013 και το 2014.
Επιπλέον, ο περιορισμός των λειτουργικών δαπανών μπορεί να εδραιωθεί με την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των δαπανών (spending review) σε κάθε διάσταση του δημόσιου τομέα.
Διαβάζω από την ομιλία του κ. Μητσοτάκη στη ΔΕΘ: «Όφελος 140 εκ. ευρώ από τη μείωση των δαπανών στα ευγενή ταμεία». Μήπως αυτό οδηγεί και σε ψαλίδισμα συντάξεων;
Αφορά στον εξορθολογισμό της κρατικής χρηματοδότησης προς τα ασφαλιστικά ταμεία μεγάλων επιχειρήσεων ώστε, σε συνεργασία με τις διοικήσεις και τα συνδικαλιστικά όργανα των εν λόγω επιχειρήσεων, να περιοριστεί η επιχορήγηση.
Επιχορήγηση η οποία, μόνο σε 2 ταμεία, ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ.
Το Υπερταμείο είναι μια πραγματικότητα και επί της ουσίας η δημόσια περιουσία μπαίνει σε καθεστώς επιτήρησης, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς. Ποια είναι η προσέγγιση της ΝΔ ως προς το ζήτημα;
Η συγκεκριμένη ρύθμιση συνιστά πρωτοφανή εκχώρηση του συνόλου της περιουσίας της χώρας, για διάστημα 1 αιώνα, χωρίς ουσιαστικό εθνικό έλεγχο και λογοδοσία.
Επιπλέον, τα περιουσιακά στοιχεία που μεταβιβάζονται στο νέο υπερταμείο δεν είναι απολύτως σαφή.
Επίσης, δεν τίθεται «οροφή» στην αξία των περιουσιακών στοιχείων που το ταμείο θα αξιοποιεί και θα ρευστοποιεί. Στο 3ο Μνημόνιο υπήρχε τουλάχιστον η πρόβλεψη για 50 δισ. ευρώ. Σήμερα, τέτοια πρόβλεψη δεν υφίσταται. Και αυτό είναι φυσικό, αφού η Κυβέρνηση μεταβιβάζει σχεδόν το σύνολο της περιουσίας της χώρας.
Νομίζω ότι όλα αυτά επιβεβαιώνουν τον ορθολογισμό της σκληρής κριτικής που ασκήσαμε και ασκούμε για την ίδρυση και λειτουργία του υπερταμείου.
Από την άλλη πλευρά, εμείς υποστηρίζουμε την ανάγκη υλοποίησης αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου.
Αποκρατικοποιήσεις οι οποίες όμως να μπορούν να συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό και στην αύξηση της αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και στην ενίσχυση της εξωστρέφειας της οικονομίας, αλλά και στον περιορισμό των δανειακών αναγκών του Ελληνικού Δημοσίου.
Αυτές τις αποκρατικοποιήσεις εμείς θα υποστηρίξουμε ως Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Και θα προωθήσουμε ως Κυβέρνηση.
Το ζήτημα της αντιμετώπισης των «κόκκινων δανείων», ιδιωτών και επιχειρήσεων, βαίνει προς επίλυση είτε με την εκχώρηση πολλών εξ αυτών σε funds, είτε με τη νέα στρατηγική ρύθμισης των τραπεζών, είτε με τον νέο μηχανισμό για τα επιχειρηματικά που προωθεί το Υπουργείο Οικονομίας. Εκτιμάτε πως το νέο πλαίσιο θα είναι λειτουργικό ή μπορεί και να δούμε...καταστάσεις ροκ;
Το «βαίνει προς επίλυση» είναι σχετικό.
Προς το παρόν μόνο διόγκωση των «κόκκινων δανείων» παρατηρούμε.
Εμείς, στη ΔΕΘ, προτείναμε ένα σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος, στο πλαίσιο δέσμης ολοκληρωμένων παρεμβάσεων στο θεσμικό πλαίσιο της επιχειρηματικότητας.
Αναμφίβολα, η εκκαθάριση του χαρτοφυλακίου των «κόκκινων δανείων», ειδικά των επιχειρηματικών, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να αρχίσουν οι τράπεζες να χρηματοδοτούν και πάλι την πραγματική οικονομία.
Πρόκειται για μια δύσκολη διαδικασία, η οποία όμως πρέπει να προχωρήσει.
Προς την κατεύθυνση αυτή απαιτείται καλύτερος συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων σε επίπεδο στρατηγικής και τεχνικής υλοποίησης των αποφάσεων, προώθηση της αποσυμφόρησης των δικαστηρίων, επίσπευση των διαδικασιών.
Αλλά και κίνητρα και κυρώσεις στις τράπεζες για την άμεση διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αποκάλυψη των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Ουσιαστικά, θέλουμε να δώσουμε μία συνολική λύση «ανάσα» για όλους εκείνους που λόγω της κρίσης αδυνατούν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους σε τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.
Υπάρχει μια συζήτηση πως μπορεί να χρειαστεί και τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ κάποιοι συζητούν ακόμα και το ενδεχόμενο περαιτέρω συγχωνεύσεων. Το θεωρείτε ως ένα ρεαλιστικό ενδεχόμενο;
Καταρχήν, η 3η ανακεφαλαιοποίηση δεν ήταν αναγκαία.
Ήταν το αποτέλεσμα λανθασμένων και ανερμάτιστων χειρισμών της σημερινής Κυβέρνησης, που έφεραν το τραπεζικό σύστημα αντιμέτωπο με μεγάλους κινδύνους.
Κίνδυνοι που διογκώθηκαν μετά την τραπεζική αργία και τους κεφαλαιακούς περιορισμούς.
Όμως και το αποτέλεσμα της ανακεφαλαιοποίησης είναι οδυνηρό για τους φορολογούμενους και τους μετόχους των πιστωτικών ιδρυμάτων, μικρούς και μεγάλους, ιδιώτες και Δημόσιο.
Κι αυτό γιατί η συνολική συμμετοχή του Δημοσίου συρρικνώθηκε σημαντικά, οι τιμές των μετοχών «κατέρρευσαν», χάθηκαν σημαντικά ποσά ανάκτησης για τους φορολογούμενους, όπως χάθηκαν και αξιόλογα περιουσιακά στοιχεία, κυρίως στο εξωτερικό.
Αυτό που χρειάζεται πλέον είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας και η εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης που θα επαναφέρει καταθέσεις στις τράπεζες, καθώς και η ορθολογική αντιμετώπιση του υψηλού συσσωρευμένου αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε να γίνει καλύτερη διαχείριση του παθητικού και του ενεργητικού των τραπεζικών ιδρυμάτων.
Σε αυτή την περίπτωση εκτιμώ ότι δεν θα χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση.
