Με αντιφατικές προσδοκίες ξεκινά σήμερα η Διεθνής Διάσκεψη για το Κλίμα (COP 29), η οποία διεξάγεται στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου 2024.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες προσέρχονται στην ετήσια συνάντηση του ΟΗΕ για το κλίμα, με στόχο να χαλιναγωγήσουν την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας, η οποία γίνεται ολοένα και πιο αισθητή με την εκδήλωση ακραίων καιρικών φαινομένων όπως είναι οι πρόσφατες πλημμύρες στην Ισπανία.
Βασικός στόχος της φετινής συνάντησης στο Αζερμπαϊτζάν είναι η συμφωνία για το πώς θα δοθούν περισσότερα μετρητά σε φτωχότερες χώρες ως βοήθεια για να περιορίσουν τους ρύπους που προκαλούν υπερθέρμανση του πλανήτη και να θέσουν τις βάσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Ωστόσο, η εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ - ενός γνωστού σκεπτικιστή για το κλίμα - καθώς και οι πόλεμοι και η κρίση στο κόστος ζωής έχουν μετατοπίσει το ενδιαφέρον αρκετών κρατών από την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στην αντιμετώπιση των πιο άμεσων ζητημάτων. Σκεπτικισμός υπάρχει και για την επιλογή της χώρας διεξαγωγής της φετινής Διάσκεψης καθώς κάποιοι πιστεύουν ότι το Αζερμπαϊτζάν θα καταστήσει την συνάντηση χώρο σύναψης συμφωνιών για τα ορυκτά καύσιμα.
Σύμφωνα με τη συμφωνία του Παρισιού που υπογράφηκε το 2015, οι παγκόσμιοι ηγέτες δεσμεύτηκαν να προσπαθήσουν να αποτρέψουν την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη πάνω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Για να συμβεί αυτό, τα κράτη πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να μειώσουν τα αέρια του θερμοκηπίου. Μάλιστα, ως μέρος της συμφωνίας, οι χώρες δεσμεύτηκαν να αναπτύξουν έναν νέο ταμειακό στόχο για τις αναπτυσσόμενες χώρες έως το 2025. Αυτά τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν τις αναδυόμενες οικονομίες να μειώσουν τον άνθρακα και να προσαρμοστούν στις χειρότερες επιπτώσεις της ανόδου της θερμοκρασίας.
Η επίτευξη συμφωνίας για έναν νέο χρηματοοικονομικό στόχο θεωρείται κρίσιμο βήμα για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ πλούσιων και φτωχών εθνών, καθώς, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά. Οι αφρικανικές χώρες και τα μικρά νησιωτικά κράτη θέλουν να δουν τη χρηματοδότηση για το κλίμα να αγγίζει συνολικά πάνω από 1 τρις δολάρια ετησίως έως το 2030. Μέχρι τώρα χώρες όπως η Κίνα και τα κράτη του Κόλπου έχουν ταξινομηθεί ως αναπτυσσόμενες οικονομίες και απαλλάσσονταν από τη συνεισφορά.
Τα σχέδια των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στις χώρες τους (τα οποία θα πρέπει να ενημερώνονται κάθε πέντε έτη) αποτελούν επίσης ένα κρίσιμο ζήτημα.
Το μεγάλο όμως θέμα και φέτος δεν θα είναι άλλο από τα ορυκτά καύσιμα και κατά πόσο τα κράτη είναι έτοιμα να απομακρυνθούν από αυτά. Και αυτό επειδή στις συνομίες της G20 φέτος, φάνηκε ότι ορισμένες χώρες ήθελαν να ανακαλέσουν τις υποσχέσεις τους να απομακρυνθούν από την καύση πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ έχει χαρακτηρίσει τις προσπάθειες για την ενίσχυση της πράσινης ενέργειας «απάτη» και η νίκη του θεωρήθηκε από τους ειδικούς του κλίματος ως μια σημαντική οπισθοδρόμηση. Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι μετά από την εκλογή του Τραμπ, οι ΗΠΑ πιθανότατα θα αποσυρθούν από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και από την παροχή χρηματοδότησης. Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό η επανεκλογή του Τραμπ να δημιουργήσει μια νέα αίσθηση ενότητας, ακόμη και να δημιουργήσει έναν συνασπισμό που θα μπορούσε να κάνει ένα ένα σημαντικό βήμα για την παροχή χρηματοδότησης για τις φτωχότερες χώρες.
Σε ανώτατο επίπεδο η εκπροσώπηση της Ελλάδας στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή
Η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί σε ανώτατο επίπεδο, με επικεφαλής της Εθνικής Αντιπροσωπείας τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος θα έχει σειρά συναντήσεων και θα συμμετέχει σε πάνελ υψηλού επιπέδου.
Η Διάσκεψη έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία την τελευταία δεκαετία, αποτελώντας το βασικό φόρουμ συντονισμού για τις προσπάθειες περιορισμού της κλιματικής κρίσης. Και αυτό, καθώς οι επιπτώσεις της τελευταίας πληθαίνουν παγκοσμίως και γίνονται πιο αισθητές, λόγω της αυξημένης έντασής τους -χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο καταστροφικός «Daniel» που έπληξε την Θεσσαλία, αλλά και η πρόσφατη, σαρωτική κακοκαιρία στην Βαλένθια- καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για λήψη μέτρων.
Στο ελληνικό περίπτερο, στην COP29, έχουν προγραμματιστεί περισσότερες από 45 εκδηλώσεις, με τη συμμετοχή αρχηγών κρατών, υπουργών και κυβερνητικών αξιωματούχων από δεκάδες χώρες, καθώς επίσης ακαδημαϊκών, εκπρόσωπων εταιρειών και της κοινωνίας των πολιτών.
Οι συζητήσεις θα εστιάσουν στη συντονισμένη κλιματική δράση, στην ενεργειακή μετάβαση και στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας.
Στις βασικές θεματικές που θα αναπτυχθούν περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι εξής:
- «Πράσινη» χρηματοδότηση και οικονομικές ευκαιρίες
- Κλιματική δράση και ανθεκτικότητα σε νερό και υποδομές
- Ενεργειακή ασφάλεια και γεωπολιτική της ενέργειας
- Δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS)
- ΑΠΕ και εναλλακτικά καύσιμα
- Δίκτυα μεταφοράς ενέργειας και υποδομές αποθήκευσης
- Τεχνητή νοημοσύνη και ψηφιακές τεχνολογίες
Σημειώνεται πως στην περσινή COP28, που πραγματοποιήθηκε στον Ντουμπάι, συμμετείχαν περισσότεροι από 85.000 εκπρόσωποι από 190 χώρες. Εκεί, για πρώτη φορά, αναγράφηκε στα συμπεράσματα της Συνόδου ο στόχος για περιορισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων, ενώ παράλληλα ανακοινώθηκαν σημαντικές χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες για την υποστήριξη των πιο αδύναμων κρατών, προκειμένου να επιτύχουν τους κλιματικούς τους στόχους.
