Ροή
Πόσους φούρνους-ζαχαροπλαστεία, καφέ, καταστήματα με παγωτό-γιαούρτι, μεταμοντέρντες ταβέρνες, μπιστρό, φουτουριστικά μπαρ και boutique ξενοδοχεία χωράει η ελληνική αγορά; Πολλά…Τόσα όσα χρειάζονται για να χορτάσει πρωτίστως το μάτι μας. Γιατί η ελληνική αγορά έπασχε εδώ και πολλά χρόνια από designο-φοβία: ουδέτερο περιβάλλον στα εστιατόρια, ξενοδοχεία χωρίς «χαρακτήρα», φούρνοι με προϊόντα στοιβαγμένα στα ταψιά που θύμιζαν «καψιμί».
Και όταν ένα κατάστημα επένδυε σε ένα διαφορετικό concept, αυτό αποτελούσε είδος πολυτελείας και επιβάρυνε πάντα δυσανάλογα το λογαριασμό. Μας έλειπε τόσο πολύ το design και το διαφορετικό που όταν πρωτοήρθε η Pizza Hut στην Ελλάδα, υπήρχε κόσμος που φόραγε «τα καλά του» για να πάει να γευματίσει. Τόσο μεγάλο ήταν το κενό, το στρατηγικό κενό στην αγορά, όπως λέμε στο marketing.
Και σήμερα όλα έχουν αλλάξει. Αυτά που ζηλεύαμε όταν ταξιδεύαμε στο εξωτερικό (ζαχαροπλαστεία με βιτρίνες που θύμιζαν κοσμηματοπωλεία ή σνακ-μπαρ με ευφάνταστες βιτρίνες που σε έκαναν να θέλεις να τα αγοράσεις όλα), ήρθαν και στην Ελλάδα. Οι φούρνοι διαθέτουν προσεγμένες βιτρίνες όπου αναδεικνύονται τα προϊόντα, τα εστιατόρια (ακόμη και τα σουβλατζίδικα) επενδύουν στον εσωτερικό χώρο.
Και έπιασαν το νόημα. Γιατί με τον τρόπο τους μας κάνουν να προτιμάμε να αγοράσουμε μια τυρόπιτα βαθιάς κατάψυξης από μια τυρόπιτα από το παραδοσιακό μαγαζί σε μια στοά στο κέντρο της Αθήνας. Αυτό είναι ένα από τα μεγάλα μυστικά του marketing που τόσο καιρό αγνοούσαν οι Έλληνες επιχειρηματίες. Σε πολλούς κλάδους μάλιστα εξακολουθούν να το αγνοούν. Ο κλάδος των επίπλων σπάνια επενδύει σε προσωπικό όπως είναι οι σχεδιαστές επίπλων και προτιμά να αντιγράφει ιταλικά σχέδια από εκθέσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με κάποιους οίκους υψηλής ραπτικής (βλέπε κάποιους στο Κολωνάκι). Έχει τύχει να δω ρούχο γνωστού μόδιστρου να έχει ράψει προχείρως και με εμφανή τρόπο πάνω από το καρτελάκι που ανέφερε γνωστή ιταλική μάρκα (και μάλιστα φτηνή), τη δική του ταμπέλα με το όνομά του. Ακόμη και αυτό είναι θέμα έλλειψης αισθητικής (ας έραβε τουλάχιστον σωστά το καρτελάκι ή ας ξήλωνε αυτό που ήταν από κάτω).Για ναμη μιλήσουμε για τους κατασκευαστές κτιρίων των προηγούμενων δεκαετιών οι οποίοι «τσιγκουνεύτηκαν» να προσλάβουν αρχιτέκτονες με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί αυτό το «έκτρωμα» άναρχης αρχιτεκτονικής στις ελληνικές πόλεις.
Οι επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη αξία στον κόσμο είναι αυτές που είναι εμφανές ότι εκτός των άλλων έχουν επενδύσει και στο design. Oι επιχειρήσεις που αποτυγχάνουν έχουν και αυτές με κάποιο τρόπο επενδύσει στο «λάθος» design: συχνά ακούμε ότι η επιχείρηση «δεν έπιασε» ή ότι ήταν αρκετά μπροστά από την εποχή της. Ακόμη και αν είναι έτσι, η μεγάλη αποτυχία έγκειται στο γεγονός ότι δεν κατάφερε να «παντρέψει» την ταυτότητά της με την ανάγκη του καταναλωτή. Ο καταναλωτής θέλει να αισθάνεται άνετα, να βλέπει στη μάρκα ή στον χώρο που επισκέπτεται ένα κομμάτι από τον εαυτό του, κάτι οικείο. Αυτό συνήθως του αρέσει. Αυτός είναι και ο λόγος που πέτυχαν τα Starbucks. Πρόσφεραν στον πελάτη την ευκαιρία να χαλαρώσει, να διαβάσει, να δουλέψει, να κάνει επαγγελματικό ή άλλο ραντεβού. Η αισθητική των χώρων αντικατόπτριζε αυτό το concept. Το ίδιο συμβαίνει και με τους φούρνους που έχουν εμφανιστεί σαν μανιτάρια σε όλη τη χώρα. Ακόμη και αν κάποια από τα προϊόντα τους δεν είναι τόσο γευστικά ή φθηνά, ο κόσμος τα προτιμάει. Γιατί όλα τελικά είναι θέμα κλίματος και διάθεσης. Και αυτό είναι δουλειά του design.
