Ροή
Το προσφυγικό έχει εγείρει το ενδιαφέρον οικονομολόγων, πολιτικών αναλυτών και ανθρωπολόγων προκειμένου να διερευνηθούν οι τρόποι ενσωμάτωσης των μεταναστών στις νέες τους (και πολλές φορές προσωρινές) πατρίδες και τις οικονομικές συνέπειες που μπορεί να έχουν οι εκάστοτε πολιτικές αποφάσεις.
Πολλές χώρες ήδη περνούν από τη θεωρία στην πράξη και δοκιμάζουν μεθόδους καλύτερης ενσωμάτωσης των προσφύγων στην επαγγελματική ζωή και τον κοινωνικό ιστό. Και μάλιστα, πρόκειται για χώρες οι οποίες έχουν δείξει μια αρχικά «εχθρική» στάση απέναντι στους πρόσφυγες όπως είναι για παράδειγμα η Δανία.
Αν και η κυβέρνηση της Δανίας έκλεισε τα σύνορά της για τους πρόσφυγες που τη χρησιμοποιούσαν κυρίως ως πέρασμα για να μεταβούν στη Σουηδία και έχει απασχολήσει τα διεθνή Μέσα για τα αποτρεπτικά μέτρα που λαμβάνει για τους μετανάστες με αποκορύφωμα την ψήφιση νόμου τον Ιανουάριο του 2016, με βάση τον οποίο οι αρχές μπορούν να κατάσχουν χρήματα και τιμαλφή των προσφύγων, οι επιχειρήσεις και η κοινωνία τηρούν μια διαφορετική και μάλλον πιο ανθρώπινη στάση.
Πέρα από τις κυβερνητικές αποφάσεις και τους θεσμικούς περιορισμούς, υπάρχει και η «αθέατη πλευρά» των επιχειρήσεων οι οποίες προωθούν (και απαιτούν) στρατηγικές ενσωμάτωσης των προσφύγων. Πρόκειται για ένα σχέδιο που έχει εκπονηθεί με επιμέλεια, είναι ρεαλιστικό και καλά οργανωμένο και θα μπορούσε να εφαρμοστεί και από άλλα κράτη όπως είναι για παράδειγμα η Ελλάδα. Ας δούμε όμως ποια είναι η πολιτική που ακολουθεί η χώρα στο προσφυγικό:
Tα σκληρά κυβερνητικά μέτρα
Σε πρώτη φάση ήρθε το ρηξικέλευθο νομοσχέδιο για τις κατασχέσεις που ψηφίστηκε με διακομματική συμφωνία μεταξύ του φιλελεύθερου κόμματος του πρωθυπουργού Lars Løkke Rasmussen και της Αντιπολίτευσης τον Ιανουάριο του 2016. Ακόμη, στο τέλος του 2015, η χώρα είχε κλείσει τα σύνορά της με τη Σουηδία παρά το γεγονός ότι οι αιτούντες άσυλο την περασμένη χρονιά ήταν μόλις 20.000 στη Δανία (ενώ στη Σουηδία ήταν 163.000). Η κίνηση αυτή έθεσε υπό αμφισβήτηση τη συνθήκη Σένγκεν. Από την άλλη, στο εσωτερικό της χώρας, ο νόμος για τα τιμαλφή (γνωστός στα media του εξωτερικού και ως «νόμος των μπιζού»), επιτρέπει στην αστυνομία να κατάσχει χρήματα και τιμαλφή των οποίων η αξία ξεπερνά τα 1340 ευρώ. Οι ενέργειες αυτές εντάσσονται σε μια επικοινωνιακή πολιτική που σκοπό έχει να περάσει το «μήνυμα» στις χώρες προέλευσης και χρησιμοποιεί φυσικά τα κοινωνικά δίκτυα και τα ηλεκτρονικά και έντυπα Μέσα.
Παρά τις έντονες αντιδράσεις, η πολιτική αυτή δεν θεωρείται από όλους τόσο αντι-λαϊκή. Οι υποστηρικτές της αντιτάσσουν την ιστορία της χώρας, η οποία έχει στιγματιστεί από συνεχείς απώλειες των εδαφών της και δημιούργησαν μια πιο «αμυντική» στάση του λαού απέναντι στους μετανάστες. Άλλα επιχειρήματα είναι ο παγιωμένος τρόπος αναδιανομής του εισοδήματος και οι αρνητικές επιπτώσεις που είχαν οι τρομοκρατικές ενέργειες στη Δανία και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι επιχειρήσεις όμως έχουν άλλη άποψη
Από το φθινόπωρο του 2015, αρκετές μεγάλες επιχειρήσεις εναντιώθηκαν σε αυτά τα μέτρα με πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα εκείνο του ομίλου Danfoss, o oποίος είναι ο μεγαλύτερος στη Δανία και διαθέτει 56 εργοστάσια κατασκευής μηχανικών και ηλεκτρονικών εξαρτημάτων για τη βιομηχανία. Το σύστημα των ποσοστώσεων που καθόριζε την τριετή διαμονή των προσφύγων σε κάποιο δήμο της Δανίας θεωρήθηκε από τις επιχειρήσεις ως ακατάλληλο καθώς αδυνατούσε να «παντρέψει» τις ακαδημαϊκές ή τεχνικές γνώσεις των προσφύγων με τις πραγματικές ανάγκες της τοπικής οικονομίας.
Παράλληλα, υποστήριξαν ότι οι πληροφορίες που συγκέντρωσαν οι δανέζικες υπηρεσίες μετανάστευσης κατά την καταγραφή των στοιχείων των μεταναστών δεν αξιοποιήθηκαν επαρκώς για την γεωγραφική ανακατανομή των προσφύγων ακόμη και αν οι δήμοι είχαν υποβάλει σχετικά στοιχεία για τις ανάγκες που υπήρχαν και τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας.
Για παράδειγμα, η έλλειψη μηχανικών σε ορισμένες περιοχές της Περιφέρειας όπως είναι η Γιουτλάνδη είναι πολύ μεγάλη, το ίδιο και στην πόλη Σόντερμποργκ, στα σύνορα με τη Γερμανία. Ειδικά, εκεί, «τρέχει» και ένα πρόγραμμα προσλήψεων το οποίο αφορά σε Σύριους που βρίσκονται στην περιοχή. Σύμφωνα με το υπουργείο μετανάστευσης, το 13% των προσφύγων που πηγαίνουν στη Δανία κατέχουν δίπλωμα ανώτερης εκπαίδευσης και συχνά αυτό αφορά σε κλάδους όπου υπάρχει αρκετή ζήτηση για εργατικό δυναμικό.
Ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας
H είσοδος των προσφύγων στην αγορά εργασίας περνάει αναγκαστικά μέσα από τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα και των δημοτικών αρχών. Ήδη από το 1998, λειτουργεί ένας σύνδεσμος 100 επιχειρήσεων (Foreningen Nydansker) ο οποίος έχει ενσωματώσει το σύστημα των συμβούλων (υπάρχουν τουλάχιστον 750 εθελοντές μέντορες σε όλη τη χώρα). Ο σύνδεσμος αποτελεί βασικό συντελεστή προγράμματος που υλοποιούν οι δημοτικές αρχές σε διάφορους τομείς: διαγνωστικές μελέτες των αναγκών των επιχειρήσεων σε εργατικό δυναμικό, εντατικά μαθήματα γλώσσας και ένταξης στην αγορά εργασίας, stages, συνεχής εκπαίδευση κλπ. Στην επιτυχία του προγράμματος συμβάλλουν φυσικά και τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως είναι το Facebook να φέρουν σε επαφή τα άτομα που ψάχνουν για εργασία με τους εργοδότες. Αυτή η στρατηγική δημιουργεί τοπικές συνέργειες και προσφέρει έδαφος στις επιχειρήσεις να αναπτύξουν μεγαλύτερη δράση προκειμένου να ενταχθούν οι πρόσφυγες στον κοινωνικό ιστό και στην επαγγελματική ζωή.
Με πληροφορίες από την Le Monde
