Στα έξι μαθήματα που θα πρέπει να έχουν πάρει οι ελληνικές τράπεζες από την πολυετή κρίση, αναφέρθηκε ο πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και της Eurobank, Νίκος Καραμούζης.
Σε ομιλία του στη διάρκεια φόρουμ με θέμα τον Εσωτερικό Έλεγχο των τραπεζών τη Δευτέρα, ο κ. Καραμούζης απαρίθμησε έξι πολύτιμα μαθήματα που εξάγονται από την εμπειρία των πρόσφατων οδυνηρών ετών για τις τράπεζες και την ελληνική οικονομία. Σημειώνεται ότι σε πρόσφατες δηλώσεις του σε δημοσιογράφους, ο ίδιος αποκάλυψε ότι βρίσκεται στη διαδικασία συγγραφής βιβλίου όπου εξετάζει γεγονότα αυτών των ετών και πώς θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά τα πράγματα, εάν οι ιθύνοντες είχαν πράξει διαφορετικά.
Τα έξι βασικά μαθήματα είναι τα εξής:
1. Εταιρική διακυβέρνηση: Η διαφάνεια στην εταιρική διακυβέρνηση «είναι δυστυχώς κάτι που δεν το επιλέξαμε, αλλά μας το επέβαλαν οι δανειστές», σημείωσε ο κ. Καραμούζης, υπογραμμίζοντας ότι σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν σημειωθεί ακρότητες στο πλαίσιο των κανονισμών που έχει επιβληθεί στα εγχώρια ιδρύματα. Μια από αυτές, εξήγησε, είναι οι διακρίσεις μεταξύ Ελλήνων και ξένων στελεχών στα ανώτατα κλιμάκια των τραπεζικών διοικήσεων. Παραδέχθηκε, πάντως, ότι σήμερα το πλαίσιο διακυβέρνησης είναι πολύ καλύτερο απ’ ό,τι στο παρελθόν, παρά τις αδυναμίες που εξακολουθεί να παρουσιάζει.
2. Ανάπτυξη εργασιών: Όταν η ανάπτυξη των εργασιών είναι αλόγιστη και δεν συνοδεύεται από την ικανοποιητική ανάπτυξη υποδομών και συστημάτων ελέγχου, τότε ελλοχεύουν κίνδυνοι, προειδοποίησε ο κ. Καραμούζης. Οι ελληνικές τράπεζες πήραν πολλά παραδείγματα από την επέκτασή τους στο εξωτερικό, όπου σημείωσαν πολλές επιτυχίες –αλλά και πολλές αποτυχίες, είπε χαρακτηριστικά.
3. Δάνεια σε συνάλλαγμα: Οι κίνδυνοι των πιστώσεων αυτής της κατηγορίας δεν αξιολογήθηκαν σωστά, σημείωσε ο ίδιος, και υποστήριξε ότι οι συγκεκριμένες χορηγήσεις πρέπει να ταξινομούνται σε ειδική κατηγορία με διαφορετικό βαθμό κινδύνου –δεδομένου πρωτίστως του συναλλαγματικού κινδύνου. «Τα δάνεια σε συνάλλαγμα είναι ένα πολύ εξειδικευμένο προϊόν και δεν πρέπει να πωλούνται μαζικά», διαμήνυσε.
4. Στόχοι πωλήσεων: Στις πιέσεις που ασκούνται στο δίκτυο προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι, με αποτέλεσμα να χαλαρώνουν τα κριτήρια χορηγήσεων, αναφέρθηκε ο κ. Καραμούζης. «Οι ποσοτικοί στόχοι εγκυμονούν κινδύνους», τόνισε και εξήγησε ότι αυτό που χρειάζεται το τραπεζικό σύστημα είναι να χτίζονται μακροπρόθεσμες σχέσεις εμπιστοσύνης.
5. Δίκτυα τρίτων: Η χρήση των δικτύων τρίτων για την πώληση προϊόντων πίστης επιφυλάσσει επίσης σοβαρούς κινδύνους. «Έχουν παρατηρηθεί επισφάλειες 3 ή 4 φορές μεγαλύτερες» σε αυτές τις χορηγήσεις, εξήγησε.
6. Κίνδυνος αντισυμβαλλόμενου: Στη συγκεκριμένη αυτή κατηγορία κινδύνου αναφέρθηκε ο κ. Καραμούζης, εννοώντας τις περιπτώσεις όπου οι τράπεζες αναλαμβάνουν κίνδυνο αντισυμβαλλόμενου είτε για να αντλήσουν ρευστότητα είτε για να καλύψουν κινδύνους. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η εξασφάλιση βραχυπρόθεσμης ρευστότητας μέσω private banking, είπε, και τόνισε ότι είναι απαραίτητο η έκθεση στη χρηματοδότηση να χαρακτηρίζεται από διασπορά.
«Όταν η κερδοφορία πιέζεται, δεν πρέπει οι τράπεζες να στρέφονται σε μαζικές αγορές χρηματοδότησης, όπως τα ομόλογα –κάτι που συνέβη κατά κόρον στην Ιταλία, για παράδειγμα. Δεν θα πρέπει να αποτελεί μια πρωτοβουλία που στόχο έχει να τονώσει την κερδοφορία», κατέληξε ο κ. Καραμούζης.
