Το ανισοβαρές που παρατηρείται μεταξύ των παλιών παικτών του χρηματοοικονομικού κλάδου και των νέων που ετοιμάζονται να δραστηριοποιηθούν προβληματίζει ιδιαίτερα τις τράπεζες, τόνισε η γενική γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, κ. Χαρούλα Απαλαγάκη.
Από το βήμα του 24ου Banking Forum με θέμα «Η τράπεζα του μέλλοντος», η κ. Απαλαγάκη εξέφρασε εκ μέρους των τραπεζών επιφυλάξεις για την ανισομέρεια που δημιουργεί η νέα ευρωπαϊκή οδηγία PSD2 που θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή στις 14 Σεπτεμβρίου 2019, την οποία μάλιστα χαρακτήρισε «αχίλλειο πτέρνα» της οδηγίας.
Όπως εξήγησε, τα πιστωτικά ιδρύματα εξακολουθούν να επωμίζονται το βάρος των αυξημένων κανονιστικών και εποπτικών υποχρεώσεων που διέπει τον κλάδο στην Ευρωζώνη ενώ, από την άλλη πλευρά, οι απαιτήσεις από τις εταιρείες Fintechs είναι πολύ πιο περιορισμένες.
Η γ.γ. της ΕΕΤ έκανε λόγο για «βαριά ρυθμισμένο τραπεζικό σύστημα» με αυξημένες απαιτήσεις σε επίπεδο κεφαλαιακής επάρκειας και εταιρικής διακυβέρνησης, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις των εταιρειών χρηματοοικονομικής τεχνολογίας. Αντιθέτως, ενδεικτικό είναι, όπως ανέφερε, ότι τα κεφάλαια που απαιτούνται από τις Fintech κυμαίνονται από 20.000 ευρώ έως 150.000 ευρώ.
Η κ. Απαλαγάκη ανέδειξε τα εξής κύρια σημεία προβληματισμού:
α) την πρόωρη υπερ-ρύθμιση, καθώς δεν έχει ακόμη σταθμιστεί και αποτυπωθεί το ενδιαφέρον του καταναλωτή, που καλείται να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στη διεύρυνση των πληρωμών με τρίτους παρόχους εκτός των πιστωτικών ιδρυμάτων
β) στο θεσμικό και αυστηρό περιβάλλον που διέπει τη λειτουργία των τραπεζών και περιλαμβάνει εκτεταμένο έλεγχο του συναλλακτικού προφίλ του πελάτη, ώστε μεταξύ των άλλων να αποτρέπεται η νομιμοποίηση εσόδων από γενικά παράνομες δραστηριότητες, το σεβασμό στα προσωπικά δεδομένα, και το τραπεζικό απόρρητο και
γ) στην ανισομέρεια δομής, κεφαλαίων και οργάνωσης τραπεζών έναντι τρίτων παρόχων.
Μείζον ζήτημα η προστασία των προσωπικών δεδομένων
Ένα άλλο θέμα που αναδείχθηκε από τα στελέχη των τραπεζών που συμμετείχαν στο σημερινό φόρουμ είναι δύο αντίρροπες δυνάμεις που ασκούν οι Βρυξέλλες: από τη μία υπάρχει «πίεση» για απελευθέρωση των δεδομένων των πελατών των τραπεζών και, από την άλλη, αυστηροποιείται το πλαίσιο προστασίας των προσωπικών δεδομένων, μετά και την πρόσφατη εφαρμογή της οδηγίες GDPR.
Οι τράπεζες βρίσκονται παγιδευμένες μεταξύ των δύο αυτών κανονιστικών πλαισίων, υπογράμμισε η κ. Απαλαγάκη. Ως παράδειγμα, παρέπεμψε στο άρθρο 36 της οδηγίας 2015/2366 της ΕΕ, η οποία προβλέπει ότι:
Τα ιδρύματα πληρωμών έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες λογαριασμών πληρωμών των πιστωτικών ιδρυμάτων σε αντικειμενική, αμερόληπτη και αναλογική βάση. Η πρόσβαση αυτή πρέπει να είναι επαρκώς εκτεταμένη, ώστε τα ιδρύματα πληρωμών να είναι σε θέση να παρέχουν υπηρεσίες πληρωμών με απρόσκοπτο και αποτελεσματικό τρόπο. Το πιστωτικό ίδρυμα αιτιολογεί επαρκώς στην Τράπεζα της Ελλάδος κάθε τυχόν απόρριψη της πρόσβασης.
Ειδικά για τη διάταξη «η πρόσβαση αυτή πρέπει να είναι επαρκώς εκτεταμένη», η κ. Απαλαγάκη εξήγησε ότι συνεπάγεται ότι ο νομοθέτης «επιρρίπτει στην τράπεζα όλο το βάρος» της υλοποίησης της οδηγίας με σεβασμό στην ιδιωτικότητα των δεδομένων των πελατών.
Σημειώνεται ότι οδηγία PSD2 εισάγει δύο νέες έννοιες στην τραπεζική αγορά, αυτή του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών και του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Με τις δύο αυτές ιδιότητες, και χωρίς τραπεζική άδεια, νέες παίκτες όπως Fintech, τηλεπικοινωνιακοί όμιλοι ή εταιρείες τεχνολογίες -όπως είναι π.χ. η Apple- θα μπορούν να προσφέρουν στους πελάτες εφαρμογές που είτε θα εκτελούν πληρωμές, είτε θα παρέχουν ολοκληρωμένη εικόνα των τραπεζικών τους λογαριασμών είτε και τα δύο.
Η υλοποίηση αυτής της οδηγίας, όμως, είναι που ανησυχεί ιδιαίτερα τις τράπεζες καθώς είναι πολλές οι παράμετροι που πρέπει να διευκρινιστούν, σημείωσε η κ. Απαλαγάκη. Μία εξ αυτών είναι και η «ισχυρή ταυτοποίηση» του χρήστη, όπως ορίζουν οι απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA).
Κώδικα δεοντολογίας για τους χρήστες των apps ετοιμάζουν οι τράπεζες
Μια άλλη κομβικής σημασίας παράμετρος είναι κατά πόσο ο χρήστης είναι επαρκώς ενημερωμένος τι σημαίνει το να παρέχει πρόσβαση στα τραπεζικά του δεδομένα σε τρίτους. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει ένας θεσμικός φορέας να εκδώσει Κώδικα Δεοντολογίας για τη σωστή πληροφόρηση των πελατών των τραπεζών. «Πώς θα αποκαταστήσουμε την εμπιστευτικότητα των δεδομένων των πελατών μας, εάν αυτά έχουν ήδη ταξιδέψει χωρίς επαρκείς εγγυήσεις», διερωτάται η κ. Απαλαγάκη.
Όπως δήλωσε στο insider.gr η κ. Απαλαγάκη, τον κώδικα αυτό εξετάζει να καταρτίσει στη χώρα μας η Ελληνική Ένωση Τραπεζών. Τα χρονικά περιθώρια είναι στενά, καθώς απομένουν μόλις πέντε μήνες, αλλά η ίδια εκτιμά ότι ο χρόνος είναι αρκετός.
Όπως υπογράμμισε, είναι ζωτικής σημασίας οι καταναλωτές να είναι ενήμεροι για τις επιπτώσεις από το «άνοιγμα» των δεδομένων τους σε τρίτους, πλην των τραπεζών, οργανισμούς. «Χρειαζόμαστε καταναλωτές υπεύθυνους και εκπαιδευμένους», κατέληξε η κ. Απαλαγάκη.
