Κρίσιμα ορόσημα που θα ξεκλειδώνουν σταδιακά τις δόσεις επιδοτήσεων και δανείων αξίας 30,5 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης που θα τροφοδοτήσουν το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, θα πρέπει να υλοποιούνται εφεξής στον τραπεζικό τομέα και την κεφαλαιαγορά μέχρι τα τέλη του 2025.
Τα ορόσημα αυτά αφορούν δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν για:
α) την ενίσχυση της εποπτείας και της αξιοπιστίας της κεφαλαιαγοράς,
β) την ενίσχυση της ικανότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος ώστε να ξεπεράσει εμπόδια και προκλήσεις και να χρηματοδοτεί απρόσκοπτα την πραγματική οικονομία
γ) την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του νέου ενιαίου πλαισίου αφερεγγυότητας για την αναδιάρθρωση του χρέους και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας
δ) τη διοχέτευση νέων δανείων και την ίδρυση Παρατηρητηρίου Πιστωτικής Επέκτασης
Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέταρτο τρίμηνο του 2025.
Ειδικότερα, η καθεμία από τις παραπάνω μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνει τις κάτωθι δράσεις, οι οποίες πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σε συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα:
1) Ενίσχυση της εποπτείας και αξιοπιστίας της κεφαλαιαγοράς
Προβλέπει την ενίσχυση της εποπτείας της κεφαλαιαγοράς με α) επενδύσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ψηφιακών δεξιοτήτων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και στην ψηφιοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών και της οργάνωσής της, και β) την κωδικοποίηση και τον εκσυγχρονισμό του κανονιστικού και νομοθετικού πλαισίου με σκοπό την ενίσχυση της ικανότητας εποπτείας της κεφαλαιαγοράς.
Η μεταρρύθμιση για την ενίσχυση της εποπτείας και της αξιοπιστίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς προβλέπεται με χρονικό ορόσημο υιοθέτησης του νομικού πλαισίου στο δ΄ τρίμηνο του 2021, ενώ η επένδυση στο πληροφοριακό σύστημα της κεφαλαιαγοράς στο δ΄ τρίμηνο του 2025. Προβλέπεται ένα ενδιάμεσο στάδιο παρακολούθησης, το α΄ τρίμηνο 2023, που θα αφορά στην ανάθεση της σύμβασης για την υποδομή πληροφορικής της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και τις προσφορές υποψηφίων για το Σύστημα Προστασίας Δεδομένων και το Σύστημα Εποπτείας Αγοράς.
Σημειώνεται ότι το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό και τη θωράκιση της αξιοπιστίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς βρίσκεται σε διαβούλευση η οποία ολοκληρώνεται στις 8 το βράδυ της 11ης Ιανουαρίου 2022.
2) Ενίσχυση της ικανότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ώστε να ξεπεράσει τις προϋπάρχουσες προκλήσεις και να μπορεί να χρηματοδοτεί την πραγματική οικονομία
Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση αποτελείται από τρία μέρη.
Πρώτον, αφορά τη δημιουργία και λειτουργία Γραφείου Δημοσίων Πιστώσεων. Αυτό θα παρέχει αποτελέσματα για την πιστοληπτική ικανότητα των οφειλετών και θα άρει την ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ οντοτήτων του δημόσιου τομέα και των τραπεζών, βάσει δημόσιων δεδομένων και πληροφοριών. Θα περιλαμβάνει επίσης την ολοκλήρωση ενός πληροφοριακού συστήματος για τη διενέργεια αξιολογήσεων φερεγγυότητας.
Δεύτερον, αφορά την εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους και την ανάπτυξη μητρώου παρακολούθησης του ιδιωτικού χρέους, το οποίο θα ολοκληρωθεί έως το δ΄ τρίμηνο του 2025. Η εθνική στρατηγική περιλαμβάνει συνολικά 33 έργα, που αφορούν σε παρεμβάσεις για την ενεργό μείωση του υπολοίπου του ιδιωτικού χρέους μέσω της βελτίωσης της διαδικασίας αφερεγγυότητας και της ενδυνάμωσης της αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων, αντίστοιχα και παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην αποτροπή της μελλοντικής διόγκωσης ιδιωτικού χρέους.
Βασικές δράσεις στο πλαίσιο της στρατηγικής διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους είναι η ανάπτυξη ενός πληροφοριακού συστήματος για το Μητρώο Παρακολούθησης του Ιδιωτικού Χρέους. Παράλληλα, δημιουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων το οποίο θα συμπληρώνει το καθεστώς προστασίας περιουσιακών στοιχείων «Ηρακλής», ενισχύοντας τη δευτερογενή αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η πρόοδος στα δύο αυτά έργα θα αξιολογηθεί μέσα στο β΄ τρίμηνο του 2022.
Ένα δεύτερο ορόσημο για την πρόοδο της ανωτέρω μεταρρύθμισης (που συνολικά θα ολοκληρωθεί και θα ελεγχθεί στο δ΄ τρίμηνο του 2025) έχει τεθεί για το γ΄ τρίμηνο του 2023. Τότε θα ελεγχθεί εάν έχει υιοθετηθεί η νομοθεσία για την ανάπτυξη μητρώου παρακολούθησης του ιδιωτικού χρέους, έχουν γίνει οι αναθέσεις στους ιδιώτες που θα αναπτύξουν τα συστήματα πληροφορικής για το Γραφείο Δημοσίων Πιστώσεων και το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων, ενώ η πρόοδος θα πρέπει να πιστοποιείται και από έκθεση που θα υποβάλει το Υπουργείο Οικονομικών και θα περιλαμβάνει επίσης οδικό χάρτη συγκεκριμένων ενεργειών για την υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, συμπεριλαμβανομένων ενεργειών που θα διευκολύνουν τις συναλλαγές σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
3) Αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή του νέου ενιαίου πλαισίου αφερεγγυότητας για την αναδιάρθρωση του χρέους και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας
Προβλέπεται η αναβάθμιση των αναγκαίων ψηφιακών υποδομών που απαιτούνται για τη στήριξη των διαδικασιών έγκαιρης προειδοποίησης και προληπτικής αναδιάρθρωσης χρέους που προβλέπονται στο νέο ενοποιημένο/κωδικοποιημένο νομικό πλαίσιο για τη διαχείριση του χρέους ιδιωτών και επιχειρήσεων.
Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση θα ολοκληρωθεί έως το δ΄ τρίμηνο του 2024. Προβλέπεται ένα ενδιάμεσο στάδιο παρακολούθησης, το β΄ εξάμηνο του 2023, που θα αφορά στην ανάθεση της σύμβασης για τα πληροφοριακά συστήματα της προληπτικής αναδιάρθρωσης χρεών και τον μηχανισμό της έγκαιρης προειδοποίησης.
4) Διοχέτευση νέων δανείων — Ίδρυση Παρατηρητηρίου Πιστωτικής Επέκτασης
Η μεταρρύθμιση αφορά τη δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Πιστωτικής Επέκτασης, το οποίο θα συλλέγει λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τη ρευστότητα που παρέχουν οι τράπεζες σε ιδιώτες και νομικά πρόσωπα, με σκοπό τον καλύτερο σχεδιασμό και την εφαρμογή στοχευμένων δημόσιων πολιτικών που αποσκοπούν στην αύξηση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Το Παρατηρητήριο θα παρακολουθεί τη ρευστότητα της αγοράς, σε ανεξάρτητη βάση, καθώς και σε σχέση με την πιστωτική επέκταση, στο πλαίσιο της στήριξης της οικονομίας και της αξιοποίησης των χρηματοδοτικών εργαλείων για την κάλυψη αναγκών ρευστότητας των ιδιωτών και των επιχειρήσεων.
Προβλέπεται ενδιάμεσο στάδιο παρακολούθησης, το β΄ τρίμηνο του 2023, αναφορικά με την ανάθεση της σύμβασης σε ιδιώτη που θα αναλάβει την ανάπτυξη του πληροφοριακού συστήματος για το Παρατηρητήριο Πιστωτικής Επέκτασης. Η μεταρρύθμιση πρέπει να ολοκληρωθεί έως το δ΄ τρίμηνο του 2024.
