Ροή
Η επανεμφάνιση αυξητικών πληθωριστικών τάσεων από τις αρχές χρόνου αλλά ιδιαίτερα από τον Μάρτιο, ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας (και πριν καν αρχίσει η χαλάρωση των lockdown στην Ευρωζώνη), έχει αρχίσει να επηρεάζει το επενδυτικό αλλά και το οικονομικό περιβάλλον, φέρνοντας στο προσκήνιο τα πραγματικά έναντι των ονομαστικών επιτοκίων.
Ως πραγματικό επιτόκιο ορίζεται αυτό που προκύπτει από το ονομαστικό μετά την αφαίρεση του πληθωρισμού.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη κατά μέσο όρο θα κυμανθεί γύρω από το 1,5% φέτος και στο 1,2% το 2022. Αυτό σαν ποσοστό είναι μεν ελάχιστο σε σχέση με το όριο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ, αλλά έχει αυξηθεί απότομα σε σχέση με τα μηδενικά ή αρνητικά ποσοστά του 2020. Πέραν της απότομης αυτής μεταβολής, πίσω από την εικόνα του χαμηλού ακόμα μέσου όρου, κρύβεται μία πολύ σοβαρή απόκλιση μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης.
Αν πάρει κανείς τα στοιχεία του Μαρτίου το πρόβλημα γίνεται εξώφθαλμο καθώς ο μέσος πληθωρισμός έφτασε το 1,3% στην Ευρωζώνη, αλλά το χαμηλότερο σημείο του ήταν στην Ελλάδα (-2%) και το υψηλότερο στο Λουξεμβούργο (2,5%) με την απόσταση ανάμεσα στα δύο άκρα να ξεπερνά τις 4 μονάδες. Και αυτό δεν αφορούσε απλά την Ελλάδα και το Λουξεμβούργο, αλλά και τις μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης με την Γερμανία να εχει αυξηθεί απότομα στο 2%, ενώ η Ιταλία να είναι καρφωμένη στο 0,6% και η Γαλλία να κινείται ανάμεσα στο 1,4%.
Γενικά στον ευρωπαϊκό Βορρά οι πληθωριστικές πιέσεις είναι ανοδικές και στον Νότο παραμένουν σχετικά πτωτικές (εκτός της Ισπανίας).
Βέβαια η κα Λαγκάρντ διαβεβαίωνε με πρόσφατες δηλώσεις της ότι αυτή η τάση είναι προσωρινή και ότι «Μπορούμε να περιμένουμε ότι αυτοί οι παράγοντες θα αποσυρθούν από τις (πιέσεις) στους δείκτες του πληθωρισμού στις αρχές του επόμενου έτους…».
Αυτό όμως μένει να φανεί αν ισχύει ή όχι, καθώς από την άλλη πλευρά ο κ. Σόιμπλε, ας μη ξεχνάμε ότι είναι ο πρόεδρος της Bundestag, η οποία πρέπει να δώσει το τελικό οκ ή να απορρίψει την νομιμοποίηση του NGEU (Ταμείο Ανάκαμψης), με πρόσφατο άρθρο του καλεί τον Μάριο Ντράγκι να παραδεχθεί τον κίνδυνο μίας «πανδημίας χρέους» όπως την αποκαλεί λόγω της πολιτικής της ΕΚΤ… Η επιλογή του σιωπηλού μέχρι τώρα Σόιμπλε να εμφανισθεί ξαφνικά και να πάρει θέση και μάλιστα απέναντι στον Μάριο Ντράγκι δεν είναι κάτι που μπορεί να προσπεράσει κανείς, αν θέλει να αξιολογήσει τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη.
Ο κ. Σόιμπλε στο άρθρο του μιλάει με βεβαιότητα πλέον για τον πληθωριστικό κίνδυνο και ζητάει από τώρα την εισαγωγή ενός θεσμικού πλαισίου δημοσιονομικής πειθαρχίας απέναντι στον κίνδυνο αυτό. Πρόκειται για το πλαίσιο του περιβόητου European Redemption Pact, που αποτελεί μία προ δεκαετίας (όταν ήταν στο φόρτε τους τα ελληνικά μνημόνια) πρόταση του γερμανικού Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων…
Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από το τι προτείνει ο κ. Σόιμπλε και τι θα κάνει ο Μάριο Ντράγκι σαν πρωθυπουργός της Ιταλίας και όχι σαν επικεφαλής της νομισματικής πολιτικής στην ευρωζώνη, το κόστος του χρήματος με την διαφοροποίηση του πληθωρισμού, αποκτά τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού βορρά και του ευρωπαϊκού νότου.
Και αυτό με την σειρά του διαφοροποιεί την «αξία» του ευρώ στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, με τους επενδυτές στο χρέος της να είναι αναγκαστικά υποχρεωμένοι να το εισάγουν σαν επενδυτικό κριτήριο, είτε είναι εγχώριοι είτε εξωτερικοί επενδυτές.
Με άλλα λόγια όταν η ΕΚΤ χρηματοδοτεί το κρατικό και το ιδιωτικό χρέος με επιτόκιο μηδενικό έως – 0,5%, αυτό καταλήγει να εχει τέσσερεις μονάδες (400 bp) διαφορά κόστους μεταξύ της Ελλάδα και της Γερμανίας για παράδειγμα, ή για να το τοποθετήσουμε στις μεγάλες αγορές, περίπου 150 bp μεταξύ της Γερμανίας και της Ιταλίας.
Κατά συνέπεια το τι θα κάνει η ΕΚΤ «τώρα» και όχι μετά την πανδημία με το PEPP και τα TLTROs, είναι ένα ζήτημα που δεν μπορεί να το αποφύγει – τουλάχιστον να το συζητήσει – η κα Λαγκάρντ στη σύγκλιση του Διοικητικού Συμβουλίου της αύριο το απόγευμα και την Πέμπτη…
