Η Σερβία δεν σημείωσε πρόοδο στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας και το επίπεδο εναρμόνισης με την ΕΕ παρέμεινε αμετάβλητο, αναφέρεται στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο τομέα της εξωτερικής πολιτικής ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις σχέσεις του Βελιγραδίου με την Μόσχα αλλά και το Πεκίνο.
Η Σερβία διατηρεί σχέσεις υψηλού επιπέδου με τη Ρωσική Ομοσπονδία, γεγονός που, όπως αναφέρεται, «εγείρει ερωτήματα για τον στρατηγικό της προσανατολισμό».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τη Σερβία να βελτιώσει τη συμμόρφωσή της με την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και των περιοριστικών μέτρων.
Σχετικά με την Κίνα τονίζεται η εντατικοποίηση των σχέσεων με το Πεκίνο που εκφράστηκε με τη Συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που τέθηκε τον περασμένο Ιούλιο σε ισχύ. Η Επιτροπή εκτιμά ότι αυτό «προκαλεί σοβαρή ανησυχία».
Για το ζήτημα του Κοσόβου η Επιτροπή αναμένει από το Βελιγράδι και την Πρίστινα «να εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη Συμφωνία για την πορεία εξομάλυνσης των σχέσεων, που επιτεύχθηκε το 2023 στην Οχρίδα».
Στην έκθεση, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρρίπτει τους ισχυρισμούς της σερβικής πολιτικής ηγεσίας περί μη δεσμευτικής συμφωνίας.
«Η συμφωνία είναι έγκυρη και νομικά δεσμευτική και για τα δύο μέρη και η μη εκκίνηση των τυπικών διαδικασιών της έγκρισης ή της επισημοποίησής της δεν πρέπει να εμποδίζουν την πρόοδο στην εφαρμογή της», τονίζεται στην έκθεση προόδου για τη Σερβία.
Η επιτροπή ζητά επίσης από την Πρίστινα να εφαρμόσει το σχέδιο για την σύσταση της Ένωσης Σερβικών Δήμων όπως αυτό παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2023 από την ΕΕ.
Για το ένοπλο επεισόδιο στο βόρειο Κόσοβο, στις 24 Σεπτεμβρίου του 2023, ασκείται κριτική στη Σερβία διότι «δεν έκανε βήματα για να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμηνύει σε Βελιγράδι και Πρίστινα ότι η πλήρης εξομάλυνση των σχέσεων «παραμένει ουσιαστική προϋπόθεση στην ευρωπαϊκή πορεία και των δύο πλευρών».
Στασιμότητα παρατηρεί η Επιτροπή στην πορεία εκδημοκρατισμού της Σερβίας και διαπιστώνεται ότι δεν εφαρμόστηκαν όλες οι συστάσεις του ΟΑΣΕ για τη διασφάλιση δημοκρατικών, ελεύθερων εκλογών στο μέλλον. Ασκείται κριτική στον τρόπο λειτουργίας του κοινοβουλίου και γενικότερα των κρατικών θεσμικών οργάνων. Σοβαρά προβλήματα διαπιστώνονται στην οργάνωση και λειτουργία του δικαστικού συστήματος, στην πάταξη της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.
Καμία πρόοδος δεν έγινε και στο θέμα της ελευθερίας της έκφρασης όπου αναφέρεται ότι δημοσιογράφοι και ΜΜΕ γίνονται συχνά στόχος φραστικών επιθέσεων, στιγματισμού και διακρίσεων από αξιωματούχους της κυβέρνησης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
