Η πλειοψηφία των καταναλωτών θέλει να λάβει μέτρα για να μειώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα την ώρα που ψωνίζει στα σούπερ μάρκετ, αλλά οι προσπάθειές αυτές δεν αποφέρουν το αναμενόμενο αποτέλεσμα λόγω των παραπλανητικών «πράσινων» διαφημίσεων, αναφέρει έκθεση της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών, BEUC.
Οι περιβαλλοντικοί ισχυρισμοί, που συχνά αναφέρονται ως «πράσινοι ισχυρισμοί», είναι δηλώσεις που γίνονται από εταιρείες σχετικά με τις περιβαλλοντικά ευεργετικές ιδιότητες ή χαρακτηριστικά των προϊόντων τους. Συχνά, για λόγους marketing, ορισμένες εταιρείες καταφεύγουν σε παραπλανητικές πληροφορίες αναφορικά με τον οικολογικό χαρακτήρα των προϊόντων διατροφής και υποπίπτουν σε greenwashing δυναμιτίζοντας τις προσπάθειες ενίσχυσης της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η BEUC και 16 από τις ενώσεις μέλη της διεξήγαγαν μια διεθνή έρευνα σε χώρες εντός και εκτός της ΕΕ μεταξύ των οποίων και στην Αυστραλία, τον Καναδά, τη Νέα Ζηλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και εξέτασαν το πώς οι καταναλωτές μπορούν να μπερδευτούν από διαφορετικούς τύπους ισχυρισμών ή ετικετών που διαθέτουν τα προϊόντα τους.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα οικολογικά σήματα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προσέλκυση καταναλωτών, καθώς σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες δείχνουν σημαντική κλίση προς τα προϊόντα που φέρουν περιβαλλοντική σήμανση σε σχέση με τα προϊόντα χωρίς.
Επιπλέον, ένας στους τρεις ερωτηθέντες είπε ότι παρατήρησε περιστατικά greenwashing τουλάχιστον μία φορά τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ μόνο το 3% δήλωσε ότι μπορεί να αναγνωρίσει ψευδείς πράσινους ισχυρισμούς.
Αναφορικά με το πώς ερμηνεύουν οι καταναλωτές τους ισχυρισμούς περί ουδετερότητας άνθρακα, διαπιστώθηκε ότι το 60% των ερωτηθέντων πίστευε ότι εάν μια ετικέτα λέει ότι ένα προϊόν είναι ουδέτερο άνθρακα, αυτό σημαίνει ότι έχει παραχθεί χωρίς να εκπέμπει CO2. «Είναι κατανοητό ότι οι καταναλωτές μπερδεύονται και αναγνωρίζουν ότι ενώ προϊόντα όπως τα τρόφιμα, τα πλαστικά μπουκάλια ή τα αεροπορικά εισιτήρια μπορεί να διατίθενται στην αγορά ως «ουδέτερα άνθρακα», βασίζονται σε αντισταθμίσεις άνθρακα και εξακολουθούν να εκπέμπουν CO2», δήλωσε η Monique Goyens, γενική διευθύντρια της BEUC.
Το 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάστηκε για να οικοδομήσει ένα πλαίσιο για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών, προτείνοντας μια σειρά μέτρων που περιλαμβάνει πιο σαφή γλώσσα σχετικά με το τι θα μπορούσε να θεωρηθεί greenwashing.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το πρώτο μέτρο της δέσμης για την Ενδυνάμωση της Οδηγίας των Καταναλωτών, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να απαγορευθούν οι κλιματικά ουδέτεροι ισχυρισμοί για προϊόντα. Ωστόσο, η επικείμενη νομοθεσία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2026. Ένα άλλο μέτρο, η Οδηγία για τις Πράσινες Απαιτήσεις, αναμένεται ότι θα ρυθμίζει τις ετικέτες στα προϊόντα, ενώ παράλληλα προωθεί συγκεκριμένους κανόνες αξιολόγησης για τον έλεγχο τους πριν διατεθούν στην αγορά.
Σημειώνεται ότι πριν από λίγες ημέρες, στις 20 Νοεμβρίου, η πρώτη μήνυση για Greenwashing κατατέθηκε στη Δανία και αφορούσε στο εάν μια εταιρεία υπέβαλε παραπλανητικούς ισχυρισμούς για το κλίμα στα προϊόντα χοιρινού κρέατος της. Αυτή είναι η πρώτη δικαστική διαμάχη που καταγράφεται για Ευρωπαίο παραγωγό τροφίμων σχετικά με ισχυρισμούς για κλιματική ουδετερότητα.
