Την υποχρεωτική χορήγηση προσωρινής σύνταξης σε όλους τους ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως αν έχουν υποβάλει αίτημα ή όχι, προωθεί το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή έξοδος από την εργασία με ένα μίνιμουμ εισοδήματος.
Πλέον όσοι καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης θα εισπράττουν υποχρεωτικά, έως ότου εκδοθεί η οριστική, την προσωρινή τους σύνταξη (μέχρι σήμερα ήταν προαιρετικό), κάτι που ισχύει και για ασφαλισμένους στον τέως ΟΓΑ (δεν είχαν δικαίωμα στην προσωρινή σύνταξη).
Παράλληλα, αυξάνονται τα ποσά της προσωρινής σύνταξης για όλους τους ασφαλισμένους που έχουν υποβάλλει τις αιτήσεις τους χειρόγραφα και εξομοιώνονται με τα ποσά όσων υπέβαλλαν την αίτηση με ηλεκτρονικό τρόπο.
Τέλος δεν απαιτείται πλέον η διακοπή της εργασίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για προσωρινή σύνταξη.
Ειδικότερα, με νέα εγκύκλιο του e-ΕΦΚΑ γίνονται γνωστά τα εξής:
Για τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί χειρόγραφα
Με τις διατάξεις αυτές επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές για τους ασφαλισμένους που έχουν καταθέσει έντυπη αίτηση συνταξιοδότησης:
Σύνταξη λόγω γήρατος
- Για τους μισθωτούς, ο υπολογισμός του ποσού της προσωρινής σύνταξης καθορίζεται πλέον στο 80% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τους 12 μήνες ασφάλισης που προηγούνται της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
- Για τους μη μισθωτούς, (αυτοτελώς απασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες και ασφαλισμένους στον Ο.Γ.Α., όπως αυτοί ορίζονται στα άρθρα 39 και 40 του Ν. 4387/2016), ο υπολογισμός του ποσού της προσωρινής σύνταξης καθορίζεται πλέον στο 70% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος των δώδεκα (12) τελευταίων μηνών ασφάλισης που προηγούνται της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Τα ανωτέρω ποσά προσωρινής σύνταξης καταβάλλονται μειωμένα κατά ποσοστό 30% για όσο χρονικό διάστημα οι υποψήφιοι συνταξιούχοι απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή τη δραστηριότητά τους. Διευκρινίζεται ότι η διάταξη αυτή ισχύει πλέον σε συνδυασμό με το γεγονός ότι έχει απαλειφθεί η περ. στ' της παρ. 7 του άρθρου 29 του Ν. 4387/2016, η οποία έθετε ως αρνητική προϋπόθεση για τη χορήγηση της προσωρινής σύνταξης τη συνέχιση της εργασίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Επίσης, συνδυάζεται με τις διατάξεις του άρθρου 20 του Ν. 4387/2016 περί εργασίας συνταξιούχων, όπως έχουν τροποποιηθεί με το άρθρο 27 του Ν. 4670/2020 (εγκ. 34/2020), οι οποίες καθορίζουν πλέον το ποσοστό μείωσης του ποσού της σύνταξης σε 30%.
Επομένως, έχοντας υπόψη και την παρ. 4 του άρθρου 27 του Ν. 4670/2020, όταν συντρέχουν οι ακόλουθες περιπτώσεις, δεν μειώνεται το ποσό της προσωρινής σύνταξης λόγω γήρατος κατά 30%, δηλαδή:
α. Των συνταξιούχων του ΟΓΑ εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
β. Των ψυχικά ασθενών του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (Α' 176).
γ. Των συνταξιούχων με βάση τον ν. 612/1977 (Α' 164) και τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτόν.
δ. Των συνταξιούχων του τετάρτου εδαφίου της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α'210).
ε. Όσων λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 (Α'210).
στ. Των πολύτεκνων, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
ζ. Των προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016.
η. Των συνταξιούχων άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
Αντίθετα, δεν χορηγείται καθόλου προσωρινή σύνταξη λόγω γήρατος όταν παρέχεται εργασία για την οποία προβλέπεται αναστολή καταβολής της σύνταξης σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 4387/2016 (περ. η της παρ. 7 του άρθρου 115). Όμως, αν μεταγενέστερα εκλείψει ο λόγος αυτός, η προσωρινή σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου μήνα της υποβολής της σχετικής νέας αίτησης του ενδιαφερομένου.
Υπενθυμίζεται ότι με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1α του άρθρου 27 του Ν.4670/2020, που αναφέρεται στους συνταξιούχους οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου αυτού εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α., θεσπίζεται μεταβατικό στάδιο ενός έτους για την αναστολή καταβολής της σύνταξης, με κριτήριο το χρονικό σημείο κατά το οποίο συμπληρώνουν το 61ο ή το 62ο έτος. Συγκεκριμένα, για τους συνταξιούχους οι οποίοι συμπληρώνουν το 61ο έτος της ηλικίας τους έως και την 28.2.2021, αφενός, αίρεται η αναστολή καταβολής της σύνταξής τους από την επομένη της συμπλήρωσης του 61ου έτους της ηλικίας τους και, αφετέρου, εφόσον συνεχίζουν εργαζόμενοι και μετά τη συμπλήρωση αυτής της ηλικίας, το μεικτό ποσό της σύνταξής τους μειώνεται κατά 30%. Από 1.3.2021 και εφεξής η άρση της αναστολής καταβολής της σύνταξης γίνεται πλέον μετά τη συμπλήρωση του 62ου έτους (εγκ. 34/2020).
Σύνταξη έως 768 ευρώ για τους μισθωτούς- Έως 960 για τους επαγγελματίες
Όσον αφορά το ποσό της προσωρινής σύνταξης λόγω γήρατος, για τους μεν μισθωτούς και τους ασφαλισμένους στον τ. Ο.Γ.Α. η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης (384,00€) ούτε να υπερβαίνει το ποσό που ισούται με το διπλάσιο αυτής (768,00€), στο ύψος που διαμορφώνεται κάθε φορά.
Για τους αυτοτελώς απασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, η προσωρινή σύνταξη δεν μπορεί να είναι μικρότερη από την εκάστοτε εθνική σύνταξη που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης (384,00€) ούτε μεγαλύτερη από το ποσό που ισούται με το ύψος της εθνικής σύνταξης πολλαπλασιαζόμενο επί δυόμισι φορές (960,00€), στο ύψος που διαμορφώνεται κάθε φορά.
Σύνταξη λόγω θανάτου
Σε περίπτωση υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, η προσωρινή σύνταξη, όπως διαμορφώνεται με τις ανωτέρω διατάξεις, χορηγείται στους δικαιούχους σε ποσοστό 70% (παρ. 4). Το ποσοστό αυτό επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων, σύμφωνα με τα ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης λόγω θανάτου (άρθρο 12 Ν. 4387/2016, όπως ισχύει). Και στην περίπτωση αυτή ισχύει ότι δεν απαιτείται πλέον η διακοπή της εργασίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης προκειμένου να χορηγηθεί στον δικαιούχο προσωρινή σύνταξη λόγω θανάτου.
Για την έγκριση ή την απόρριψη του αιτήματος χορήγησης προσωρινής σύνταξης εκδίδεται απόφαση του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου, εντός δύο (2) μηνών από την ημερομηνία κατάθεσης των δικαιολογητικών (και όχι από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης) ή από την ημερομηνία οριστικοποίησης της κρίσης των υγειονομικών επιτροπών, αν η χορήγηση της σύνταξης συναρτάται με την εκτίμηση του βαθμού αναπηρίας του ασφαλισμένου (παρ. 8).
Τι ισχύει σε περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής
Με τις διατάξεις αυτές επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές για τους ασφαλισμένους που έχουν υποβάλει ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης:
- Σε περίπτωση υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, η προσωρινή σύνταξη χορηγείται σε ποσοστό 80% του ποσού που υπολογίζεται ως προσωρινή στις συντάξεις λόγω γήρατος ή λόγω αναπηρίας εφόσον συμμετέχουν στην απονομή και τα τέκνα και χορηγείται στους δικαιοδόχους σύμφωνα με το άρθρο 12 του ν. 4387/2016 (όπως ισχύει). Το ποσοστό αυτό επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων, σύμφωνα με τα ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης. Όταν δεν συμμετέχουν στη σύνταξη και τα τέκνα, η προσωρινή σύνταξη ανέρχεται σε ποσοστό 70%. Το ποσό που θα προκύψει σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στην εθνική σύνταξη που χορηγείται για δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 7 του ν. 4387/2016.
- Δεν απαιτείται πλέον η διακοπή της εργασίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης προκειμένου να χορηγηθεί στον δικαιούχο προσωρινή σύνταξη.
Κατ' αρχήν, το άρθρο αυτό δεν καταλαμβάνει τους ασφαλισμένους οι οποίοι συνταξιοδοτούνται σύμφωνα με το ειδικό καθεστώς του Ν. 3163/1955 (Α'71).
Σύμφωνα με την παρ. 12 του άρθρου 115, παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων να καθορίσει τη διαδικασία, τον τρόπο και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την καταβολή της διαφοράς στις ήδη χορηγηθείσες προσωρινές συντάξεις για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί οριστική απόφαση συνταξιοδότησης, για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 115 στις εκκρεμείς αιτήσεις χορήγησης προσωρινής σύνταξης κατά την ημερομηνία δημοσίευσής του, καθώς και κάθε άλλο ειδικότερο ζήτημα.
Ομοίως, με τη διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 116 παρέχεται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων να καθορίσει τη διαδικασία χορήγησης προσωρινής σύνταξης στους ασφαλισμένους που δεν δικαιούνταν προσωρινή σύνταξη λόγω εργασίας, την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 116 στις εκκρεμείς κατά την ημερομηνία δημοσίευσής του αιτήσεις χορήγησης προσωρινής σύνταξης και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
