Η ομάδα iGEM MetaThess αποτελεί μία ομάδα επτά μεταπτυχιακών φοιτητών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης που δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο του 2021 με σκοπό να συμμετάσχει στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Συνθετικής Βιολογίας iGEM που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 26-28 Οκτωβρίου 2022. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν συνολικά πάνω 350 ομάδες από 45 χώρες ανά τον κόσμο και κριτές στους οποίους παρουσιάστηκε το πρότζεκτ της ομάδας για την τελική αξιολόγηση.
Η ομάδα iGEM MetaThess κατάφερε να κατακτήσει το πρώτο βραβείο στην κατηγορία της, δηλαδή έλαβε την διάκριση του Best Diagnostics Project στην κατηγορία των Διαγνωστικών για τα Project των μεταπτυχιακών φοιτητών. Επιπλέον, στο σύνολο των διαγωνιζόμενων μεταπτυχιακών ομάδων από όλες τις κατηγορίες βρέθηκε ανάμεσα στους 10 καλύτερους, “top 10” όπως χαρακτηρίστηκε από την οργανωτική επιτροπή του διαγωνισμού. Επίσης βρέθηκε υποψήφια για 6 ειδικά βραβεία που αφορούσαν τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων κλωνοποίησης DNA αλληλουχιών, τη μοντελοποίηση βιολογικών συστημάτων, την ανάπτυξη και υλοποίηση πρωτότυπων αναλυτικών μεθόδων και την επιχειρηματική ανάλυση του project. Τέλος, στην κατηγοριοποίηση των μεταλλίων η ομάδα έλαβε χρυσό μετάλλιο. Συνολικά στον διαγωνισμό 173 ομάδες έλαβαν χρυσό μετάλλιο, 94 ομάδες έλαβαν ασημένιο μετάλλιο και 57 ομάδες έλαβαν αργυρό μετάλλιο.
Λίγα λόγια για το διαγνωστικό εργαλείο DIAS
Το project της ομάδας αφορά την ανάπτυξη του καινοτόμου διαγνωστικού εργαλείου DIAS (Diagnostic Investigation Accurate System) για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, ο οποίος αποτελεί το 84% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Πρόκειται για τον καρκίνο με τα μεγαλύτερα ποσοστά θνησιμότητας παγκοσμίως για άνδρες και γυναίκες λόγω, μεταξύ άλλων, της μη έγκαιρης διάγνωσης. Το διαγνωστικό εργαλείο DIAS είναι ένα φθηνό και ακριβές διαγνωστικό εργαλείο, το οποίο με την ανίχνευση ειδικών βιοδεικτών στο αίμα ασθενών, θα μπορεί να πραγματοποιήσει διάγνωση στα αρχικά στάδια της νόσου. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει στην άμεση χειρουργική επέμβαση, ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να αποφευχθούν οι ενδεχόμενες μεταστάσεις. Το DIAS χρησιμοποιεί απλό μηχανισμό και δεν απαιτεί ακριβό εργαστηριακό εξοπλισμό, με αποτέλεσμα να μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευκολία από όλα τα διαγνωστικά κέντρα. Βασίζεται σε μια συσκευή η οποία συνοδεύεται από μια μικροπλακέτα (microfluidic chip) στην οποία εισάγεται το δείγμα αίματος αφού υποστεί κατάλληλη επεξεργασία. Στο εσωτερικό της συσκευής το προ- επεξεργασμένο δείγμα αίματος αναμειγνύεται με τα κατάλληλα αντιδραστήρια φανερώνοντας τελικά ένα διαγνωστικό σκορ με την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου. Η συγκεκριμένη μικροπλακέτα μπορεί να κατασκευαστεί με τεχνικές τρισδιάστατης εκτύπωσης (3D-printing), διευκολύνοντας μελλοντικά την ευρεία παραγωγή τους από τις βιομηχανίες.
Η ομάδα
Η ομάδα iGEM MetaThess 2022 αποτελεί μία διεπιστημονική, φοιτητική, ερευνητική ομάδα με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον κ. Βιζιριανάκη Ιωάννη, Αναπληρωτή Καθηγητή Μοριακής Φαρμακολογίας & Φαρμακογονιδιωματικής του Τμήματος Φαρμακευτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στην ομάδα συμμετέχουν επτά μεταπτυχιακοί φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου οι οποίοι αλφαβητικά είναι οι εξής:
Γιαννόπουλος – Δημητρίου Αλέξανδρος, Φαρμακοποιός και Μεταπτυχιακός Φοιτητής του τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ, Γουλιού Ιωάννα, Φαρμακοποιός και Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια του τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ, Κοσμίδου Μαρία, Φαρμακοποιός και Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια του τμήματος Οικονομικών του ΑΠΘ, Κωνσταντινίδου Μαρία, Φαρμακοποιός και Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια του τμήματος Φαρμακευτικής ΑΠΘ, Παπαδημητρίου Αλίκη, Βιολόγος και Υποψήφια Διδάκτωρ στο τμήμα Φαρμακευτικής του ΑΠΘ, Σαϊτη Αικατερίνη, Φαρμακοποιός και Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια του τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ και Τρυγωνιάρης Δημήτριος, Φυσικός και Μεταπτυχιακός Φοιτητής του τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ.
Επιπλέον, η ομάδα απαρτίζεται και από τέσσερις συμβούλους των οποίων η βοήθεια κρίθηκε καθοριστική για την επιτυχημένη ανάπτυξη του Project DIAS. Συγκεκριμένα, τον Δαμαλά Σταμάτιο, Βιολόγο και Υποψήφιος Διδάκτωρ στο Wageningen UR στην Ολλανδία, ο οποίος συνέβαλε σημαντικά στον εργαστηριακό σχεδιασμό του project DIAS, τον Δασκαλάκη Ελευθέριο, Software Engineer με μεταπτυχιακό στην Υπολογιστική Φυσική και στην Μηχανική Μάθηση ΑΠΘ, για την ανάπτυξη της επίσημης ιστοσελίδας της ομάδας μας, την Χατζητάκη Αικατερίνη-Θεοδώρα, Υποψήφια Διδάκτωρ στο τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ, και την Μόνου Παρασκευή-Κυριακή, Υποψήφια Διδάκτωρ στο τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ.
Δράσεις της ομάδας
Εκτός από τον σχεδιασμό και την εργαστηριακή υλοποίηση του project DIAS, η ομάδα ανέλαβε την μοντελοποίηση του διαγνωστικού εργαλείου, την διοργάνωση δράσεων και σεμιναρίων για την ενημέρωση του κοινού για τον καρκίνο του πνεύμονα και τα οφέλη της συνθετικής βιολογίας καθώς και την επικοινωνία με το κοινό μέσω της παρουσίας της ομάδας στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, η ομάδα θέλοντας να διευρύνει την εκπαίδευση των μαθητών σχετικά με την Συνθετική Βιολογία, ήρθε σε επαφή με σχολεία της Ελλάδας και της Κύπρου όπου εκπαίδευσε τους μαθητές στα βασικά εργαλεία της Συνθετικής Βιολογίας Επιπλέον, η δουλειά της ομάδας παρουσιάστηκε σε ποικίλα συνέδρια ενώ η ομάδα ήρθε σε επαφή και συνεργάστηκε με παρόμοιες ομάδες iGEM τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Φυσικά, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με ογκολόγους, ογκο χειρουργούς, διαγνωστικά κέντρα, καθηγητές, και φαρμακοβιομηχανίες που αξιολόγησαν το διαγνωστικό εργαλείο και συμβούλευσαν τους φοιτητές για τα επόμενα βήματα ανάπτυξης του προτζεκτ.
Τέλος, για την επιτυχημένη πορεία της ομάδας καθοριστική ήταν η συμβολή των χορηγών και συγκεκριμένα του Κέντρου Έρευνας και Γενετικής του Καρκίνου (RGCC Group), της DEMO ΑΒΕΕ, της ELPEN Pharmaceutical A.E., της Uni-Pharma Pharmaceutical Laboratories S.A., της αλυσίδας διαγνωστικών εργαστηρίων LabNET και τέλος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου.
