Η «επικαιρότητα» στην Ευρώπη αναμφίβολα συγκεντρώνει την προσοχή στις αλλαγές που επέρχονται από την επόμενη εβδομάδα στη νομισματική πολιτική, καθώς η ΕΚΤ πρόκειται να ανακοινώσει τα επόμενα βήματα για την καταληκτική κίνηση αύξησης του κόστους του χρήματος.
Τα επίπεδα του «σκληρού» πληθωρισμού, όπως τον αποκάλεσε ο Βιλερουά Ντε Γκαλό (Κεντρική Τράπεζα της Γαλλίας), έχουν ανοδική δυναμική. Και παρέχουν στην ΕΚΤ όλες τις «δικαιολογίες» που χρειάζεται για να προχωρήσει άμεσα σε αύξηση των επιτοκίων, αμέσως μετά τη διακοπή του APP μέσα στον Ιούνιο. Το αν η αύξηση αυτή θα είναι 0,25% ή 0,5%, όπως ζητούν ήδη κάποια μέλη του Συμβουλίου, θα το γνωρίζουν οι αγορές την επόμενη Πέμπτη.
Προς το παρόν όμως, όπως προκύπτει από το σύνολο των δηλώσεων των μελών του Συμβουλίου, μέχρι τον Σεπτέμβριο η Ευρωζώνη δεν θα έχει πλέον αρνητικά επιτόκια, που σημαίνει ότι μέχρι τότε τα επιτόκια θα έχουν αυξηθεί κατά 0,5% - 0,75%.
Αυτό βέβαια θα εξαρτηθεί όχι μόνο από τις επόμενες μηνιαίες ενδείξεις του εναρμονισμένου δείκτη τιμών στην Ευρώπη, αλλά και από την ταχύτητα με την οποία η Fed θα αυξήσει τα αμερικανικά επιτόκια, επηρεάζοντας έτσι την συναλλαγματική ισοτιμία Ευρώ – Δολαρίου...
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την τελευταία δήλωση της κας Λαγκάρντ, «πρέπει να εξετάσουμε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες, βραχυπρόθεσμα το πρόβλημα δίνεται από τον πληθωρισμό της ενέργειας και των τροφίμων...». Μεσοπρόθεσμα, - όπως εξήγησε η Λαγκάρντ – επειδή θα πρέπει να επιταχυνθεί η πορεία μετάβασης στην πράσινη ενέργεια,... «αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις», αλλά έτσι κι αλλιώς «πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τη διαφοροποίηση των προμηθευτών, για παράδειγμα όσον αφορά τα σπάνια ορυκτά (σπάνιες γαίες), ώστε να μην γίνει το ίδιο λάθος με την ορυκτή ενέργεια». Μακροπρόθεσμα, βέβαια, με την αύξηση της εγκατεστημένης δυναμικότητας ανανεώσιμης ενέργειας, οι τιμές θα μειωθούν. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με την κα Λαγκάρντ, «το τίμημα της δράσης μας (σ.σ. άμεσα) είναι σαφώς υψηλότερο από το κόστος που θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε αντιμετωπίζοντας το δρόμο της ενεργειακής μετάβασης...».
Αυτή όμως είναι η μισή πλευρά της αλήθειας.
Η άλλη μισή είναι ότι η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, υποχρεώνει τις κυβερνήσεις να... ακολουθήσουν, ιδιαίτερα στις υπερχρεωμένες οικονομίες της Νότιας Ευρώπης, με ανάλογης κλίμακας «σύσφιξη» και της δημοσιονομικής πολιτικής.
Η αιτία είναι απλή και προφανής: όταν τα διαθέσιμα κεφάλαια είναι λιγότερα και ακριβότερα, λόγω της νομισματικής «σύσφιξης», τότε ο κρατικός και ιδιωτικός δανεισμός για να καλυφθούν δημοσιονομικά ελλείμματα και επενδυτικές ή καταναλωτικές δαπάνες, γίνεται δυσκολότερος, τόσο για τους ετήσιους κρατικούς Προϋπολογισμούς, όσο και για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Με άλλα λόγια, οι αποφάσεις της ΕΚΤ την επόμενη εβδομάδα δρομολογούν μια διαδρομή της οικονομίας και της πολιτικής, που πρέπει να περάσει μέσα από την «Σκύλα» του ακριβότερου και λιγότερου χρήματος και την «Χάρυβδη» της αυστηρότερης δημοσιονομικής πολιτικής. Και είναι κρίσιμο να επισημανθεί ότι τα «σκαριά» των υπερχρεωμένων οικονομιών κουβαλάνε ακόμα τις «ρωγμές» της προηγούμενης δεκαετίας (κρίση χρέους).
Είναι λογικό κατά συνέπεια να περιμένει κανείς ότι ένα τέτοιο περιβάλλον θα επηρεάσει άμεσα και τις πολιτικές επιλογές των κυβερνήσεων, ιδιαίτερα όσων είναι ήδη μέσα στην τελική ευθεία για εθνικές εκλογές, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία...
