Ένας ολόκληρος μηχανισμός παρακολούθησης του ιδιωτικού χρέους που θα βοηθήσει την Πολιτεία να πραγματοποιεί παρεμβάσεις για την αντιμετώπισή του, όταν απαιτείται, αλλά και να δρα προληπτικά για την αποτροπή της υπερχρέωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, θα λειτουργεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2025.
Με το ιδιωτικό χρέος να ανέρχεται σε 371 δισ. ευρώ, εκ του οποίου ληξιπρόθεσμο τα 224 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία εννεαμήνου 2023, την εβδομάδα αυτή υπογράφηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση από τους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τη σύσταση Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους. Το Μητρώο θα λειτουργεί ως ο «πύργος ελέγχου» για την πορεία του ιδιωτικού χρέους και θα διασυνδέεται με τον Τειρεσία, το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος και το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης.
Το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους θα τηρείται στην Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, και σε αυτό θα καταχωρούνται δεδομένα από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς παροχής πίστωσης (τράπεζες, Δημόσιο, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι επιχειρήσεις τους, νομικά πρόσωπα κάθε μορφής), τα οποία θα καταγράφουν ανωνυμοποιημένες πληροφορίες για τις οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων, ληξιπρόθεσμες και μη. Ειδικότερα, θα καταγράφονται: η φύση της οφειλής, οι βασικοί όροι της οφειλής, (αρχικό και τρέχον ύψος, προσαυξήσεις και πρόστιμα, διάρκεια αποπληρωμής, επιτόκιο) και οι τυχόν μεταβολές τους, οι εμπράγματες και ενοχικές εξασφαλίσεις της οφειλής καθώς και η αποτίμησή τους, οι καταβολές που πραγματοποιήθηκαν, ο χρόνος των καταβολών και το τρέχον υπόλοιπο της οφειλής, ρυθμίσεις της οφειλής και πληροφορίες για την πορεία δικαστικών διενέξεων μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών, μέτρα διοικητικής ή αναγκαστικής εκτέλεσης που λήφθηκαν, καθώς και η πορεία της δικαστικής προσβολής τους.
Όσο για τα στοιχεία για τους οφειλέτες που θα αντλεί το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, για μεν τα φυσικά πρόσωπα θα αφορούν σε δεδομένα όπως η ηλικία, ο τόπος κύριας κατοικίας και εργασίας και η επαγγελματική ιδιότητα, για δε τα νομικά πρόσωπα, στοιχεία που προσδιορίζουν τον κλάδο δραστηριοποίησης, τον τόπο της έδρας του νομικού προσώπου και το μέγεθός του.
Το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους θα λειτουργεί ως ο «πύργος ελέγχου», με «τροφοδότες» δεδομένων και από τα άλλα κέντρα ελέγχου, και συγκεκριμένα τον Τειρεσία, το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος και το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης.
- Ο «Τειρεσίας» συνδέθηκε στα χρόνια της κρίσης με τις ακάλυπτες επιταγές, τις απλήρωτες συναλλαγματικές και τη «μαύρη λίστα» του. Όμως, η συντριπτική πλειοψηφία των 10 εκατομμυρίων καταγραφών του «Τειρεσία» έχει να κάνει με τη «λευκή» λίστα, δηλαδή την συλλογή στοιχείων συναλλακτικής συμπεριφοράς κάθε πολίτη που αποκτά σχέση με τις τράπεζες ή εταιρείες παροχής πιστώσεων. Την πληροφόρηση που προκύπτει από τα στοιχεία αυτά, ο «Τειρεσίας» την παρέχει σε τράπεζες και επιχειρήσεις, διευκολύνοντάς τις να αξιολογούν τους πιστωτικούς κινδύνους.
- Το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων είναι ένα πληροφοριακό σύστημα που θα τηρείται στην ΤτΕ και θα καταγράφει σε αναλυτική βάση το ιστορικό πληρωμών, τα είδη των παρεχόμενων εξασφαλίσεων και κάθε άλλη πληροφορία που σχετίζεται με κάθε μορφής πίστωση προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα από πιστωτικά και εν γένει χρηματοδοτικά ιδρύματα που έχουν την καταστατική τους έδρα στην Ελλάδα, καθώς και από τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα. Βάσει των πληροφοριών που θα τηρούνται στο Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων θα καταρτίζεται επίσης πιστωτική έκθεση για όλα τα πιστοδοτούμενα πρόσωπα. Η λειτουργία του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων θα αποσκοπεί στην ενίσχυση της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, μέσω της βελτίωσης της παρεχόμενης πληροφόρησης, της ορθολογικότερης αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των δυνητικών δανειοληπτών και της εν γένει συνδρομής στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων χρηματοδότησης. Σημειώνεται ότι τα δεδομένα προσωπικών πληροφοριών και οικονομικής συμπεριφοράς θα τηρούνται μέχρι την εξόφληση ή μη της οφειλής. Μετά, θα διατηρούνται αλλά σε μορφή που δεν θα επιτρέπει τον προσδιορισμό της ταυτότητας των οφειλετών και θα μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για την εκπόνηση οικονομικών αναλύσεων και στατιστικών μελετών.
- Η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ασύμμετρης πληροφόρησης μεταξύ φορέων του δημόσιου τομέα και ιδιωτικών φορέων για την πιστοληπτική ικανότητα φυσικών και νομικών προσώπων μέσω της πιστοληπτικής βαθμολόγησής τους (credit scoring) σε σχέση με οφειλές τους προς το Δημόσιο. Ο απώτερος στόχος της σύστασής της θα είναι η αποτροπή της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων και ληξιπρόθεσμων οφειλών προς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και η πρόληψη της υπερχρέωσης των φυσικών και νομικών προσώπων. Οι φορείς του δημόσιου τομέα θα παρέχουν στην Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης στοιχεία οικονομικής συμπεριφοράς των οφειλετών τους σε βάθος διετίας, προκειμένου η Αρχή να χορηγεί πιστοληπτική βαθμολόγηση (credit scoring) στους πολίτες σε σχέση με οφειλές τους προς το Δημόσιο.
