«Μέτωπο» με τις κινεζικές διαδικτυακές πλατφόρμες που έχουν κατακλύσει με τα φτηνά τους προϊόντα τις παγκόσμιες αγορές και κατ’ επέκταση και το ευρωπαϊκό και ελληνικό λιανεμπόριο ετοιμάζονται να ανοίξει ο εμπορικός κόσμος της χώρας, διαμαρτυρόμενος για τις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού που δημιουργεί το ιδιαίτερο φορολογικό και εμπορικό καθεστώς των εισαγόμενων κινεζικών προϊόντων.
Οι εκπρόσωποι του λιανεμπορίου «φωτογραφίζουν», χωρίς ωστόσο να κατονομάζουν τις κινεζικές πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου Temu και Shein -γνωστές για τις ιδιαίτερα χαμηλές τιμές που προσφέρουν τα προϊόντα τους- εκφράζοντας την έντονη ανησυχία τους για τις ανισότητες που υπάρχουν στο φορολογικό και εμπορικό καθεστώς των εισαγόμενων προϊόντων και οι οποίες λειτουργούν επιβαρυντικά στο ευρωπαϊκό και δη ελληνικό εμπόριο.
Παράγοντες της αγοράς κρούουν μάλιστα τον κώδωνα του κινδύνου για την ολοένα και αυξανόμενη επιρροή των εν λόγω πλατφορμών στις νεότερες ηλικίες, καθώς η «δύναμη» και η ευκολία που τους παρέχει το κινητό τους τηλέφωνο για ηλεκτρονικές αγορές μπορούν να οδηγήσουν σε εσφαλμένα καταναλωτικά πρότυπα και ανάγκες.
Ζητείται δραστική ευρωπαϊκή λύση
Η αντιμετώπιση του αθέμιτου κινεζικού ανταγωνισμού από τις διαδικτυακές πλατφόρμες τρίτων χωρών, αποτελεί πλέον μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες που θα λάβει η νέα διοίκηση της ΕΣΕΕ, ως ο μεγαλύτερος εργοδοτικός φορέας και θεσμικός εκπρόσωπος του λιανικού εμπορίου στη χώρα μας. Πρόσφατα, ο νέος πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Σταύρος Καφούνης έθιξε το εν λόγω θέμα κατά την παρέμβασή του στην ετήσια συνεδρίαση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ενώσεων Λιανικού Εμπορίου (FIRA) στη Νέα Υόρκη. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ανάγκη διασφάλισης ισότιμων όρων ανταγωνισμού, ένα πεδίο δράσης που θα απασχολήσει ιδιαίτερα τον κλάδο το επόμενο διάστημα.
Πάνω από 10 εκατομμύρια δέματα ημερησίως περνούν από τα ευρωπαϊκά τελωνεία
«Ο αθέμιτος ανταγωνισμός που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις από πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες τρίτων χωρών είναι μια εντεινόμενη απειλή με υπαρξιακή διάσταση, όχι μόνο για την ελληνική, αλλά και για την ευρωπαϊκή αγορά. Η είσοδος προϊόντων από τρίτες χώρες που δεν είναι ασφαλή και δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, σε συνδυασμό με την έλλειψη δίκαιης φορολογικής αντιμετώπισής τους, υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι ευρωπαϊκές τελωνειακές αρχές καταγράφουν πάνω από 10 εκατομμύρια δέματα ημερησίως, δηλαδή κοντά στα 4 δισεκατομμύρια δέματα κάθε χρόνο», ανέφερε, μεταξύ άλλων στην παρέμβασή του, ο κ. Καφούνης.
Στη συνέχεια τόνισε πως «αν αυτό το στοιχείο πολλαπλασιαστεί με μια μέση αξία 100 ή 150 ευρώ αντιλαμβανόμαστε όλοι την τεράστια σημασία που έχει για το πανευρωπαϊκό εμπόριο. Μόνο η αξία των προϊόντων χαμηλής αξίας (περίπου 9,5 ευρώ ανά δέμα) υπολογίζεται ότι ξεπέρασε τα 4 δισ. ευρώ το 2024. Γι’ αυτό και στις άμεσες προτεραιότητες της ΕΣΕΕ περιλαμβάνεται η συνεργασία σε εθνικό επίπεδο με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ώστε να δημιουργηθεί μια τεκμηριωμένη πρόταση από το επιστημονικό επιτελείο του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ που θα καταγράψει το μέγεθος της απειλής για την ελληνική αγορά. Στη συνέχεια, θα επιδιώξουμε σε συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσουμε μια δραστική ευρωπαϊκή παρέμβαση, πριν η Ευρώπη χάσει χιλιάδες εμπορικές επιχειρήσεις και εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας».
Είχε προηγηθεί, λίγες ημέρες νωρίτερα, η ανακοίνωση του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, μέσω της οποίας διατύπωνε την έντονη ανησυχία του για την αυξανόμενη επιρροή των κινεζικών πλατφορμών στο ελληνικό λιανικό εμπόριο.
Οι εν λόγω πλατφόρμες αξιοποιούν ορισμένα κενά στην ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τον τρόπο φορολόγησης και εισαγωγής των προϊόντων στην Ευρώπη, τονίζει ο ΕΣΠ και εξηγεί ότι «πολλά προϊόντα που εισάγονται μέσω αυτών των πλατφορμών, εκφεύγουν της επιβολής ΦΠΑ ή υπόκεινται σε χαμηλότερους συντελεστές, καθιστώντας τα δυσανάλογα φθηνότερα από τα αντίστοιχα προϊόντα που διακινούνται από τους Έλληνες εμπόρους.
Τα προϊόντα που εισάγονται μέσω αυτών των καναλιών, συχνά παρακάμπτουν τους αυστηρούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς για την ασφάλεια και την ποιότητα, κάτι που αποτελεί κίνδυνο για τους καταναλωτές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα προϊόντα που φτάνουν στην Ευρώπη δεν έχουν τις ίδιες προδιαγραφές και πρωτόκολλα με αυτά που είναι υποχρεωμένοι να παράγουν οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές και να αγοράζουν οι Ευρωπαίοι έμποροι.
Επιπλέον, η χρήση χαμηλού κόστους και ταχυμεταφορών που εξαιρούνται από δασμούς, δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των τοπικών επιχειρήσεων. Το ελληνικό λιανικό εμπόριο, που ήδη δοκιμάζεται από τις πιέσεις της ακρίβειας, τις αυξημένες λειτουργικές δαπάνες και τη μειωμένη αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, πλήττεται περαιτέρω από αυτό το αθέμιτο ανταγωνιστικό περιβάλλον».
Ειδικότερα, ο Εμπορικός Σύλλογος Πειραιώς καλεί την ελληνική κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να:
1. Ενισχύσουν τους ελέγχους στις εισαγωγές από τρίτες χώρες, ώστε να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση.
2. Επανεξετάσουν τη φορολογική πολιτική για τις πλατφόρμες του ηλεκτρονικού εμπορίου, ώστε να μην υφίστανται ανισότητες μεταξύ ευρωπαϊκών και μη-ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
3. Προστατεύσουν τους καταναλωτές από αμφιβόλου ποιότητας προϊόντα και πρακτικές.
Νέα φορολογία εξετάζει η ΕΕ
Όπως έγινε γνωστό τον περασμένο Δεκέμβριο, οι ρυθμιστικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ετοιμάζονται να επιβάλλουν μέτρα για να καταστείλουν τις συνεχώς αυξανόμενες παραγγελίες από τις πλατφόρμες Temu και Shein που συρρέουν στην Ευρώπη, συχνά παρακάμπτοντας τους τελωνειακούς ελέγχους.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται διεθνή ΜΜΕ, τα μέτρα περιλαμβάνουν ένα νέο φόρο στα έσοδα των διαδικτυακών πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου και ένα διοικητικό τέλος που θα καταστήσει τις περισσότερες αποστολές λιγότερο ανταγωνιστικές. Τίποτα ωστόσο δεν έχει «κλειδώσει» ακόμη.
Temu
Η πλατφόρμα αγορών Temu μετρά λιγότερο από τρία χρόνια ύπαρξης κι όμως δεν δίστασε να τα «βάλει» ακόμη και με την Amazon, με βασικό της όπλο τις ιδιαίτερα χαμηλές των προϊόντων της.
Το Temu, με νομική ονομασία WhaleCo Inc, ανήκει και λειτουργεί από την κινεζική εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου PDD Holdings, η οποία το 2023 μετέφερε την έδρα της από τη Σαγκάη στο Δουβλίνο. Με έντονη διαφήμιση προσφέρει προϊόντα με μεγάλη έκπτωση, τα οποία αποστέλλονται κυρίως στους καταναλωτές απευθείας από την Κίνα. Το Temu επιτρέπει στους πωλητές που εδρεύουν στην Κίνα να πωλούν και να αποστέλλουν απευθείας σε πελάτες χωρίς να χρειάζεται να βασίζονται σε ενδιάμεσους διανομείς στη χώρα προορισμού, καθιστώντας τα προϊόντα πιο προσιτά. Πουλάει ακόμη και προϊόντα με ζημία, προκειμένου να μειώσει τις τιμές των ανταγωνιστών και να αποκτήσει βάση σε νέες αγορές. Το Temu χρησιμοποιεί μεγάλης κλίμακας διαδικτυακές διαφημιστικές καμπάνιες στα δημοφιλέστερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και στο Instagram.
Σύμφωνα δε με την κατάταξη των δισεκατομμυριούχων που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα το πρακτορείο Bloomberg, ο Κόλιν Χουάνγκ, ο ιδρυτής του κινεζικού ομίλου PDD Holdings είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος στην Κίνα! Είναι 44 ετών και η περιουσία του υπολογίζεται σε 48,6 δισ. δολάρια.
Shein
Η κινεζική πλατφόρμα Shein έχει κατορθώσει μέσα σε λίγα χρόνια να καταστεί μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες «γρήγορης μόδας» (fast fashion) παγκοσμίως, ενώ με όπλο τα εξαιρετικά χαμηλά της κόστη, έχει κατακλύσει με φτηνά ρούχα τις παγκόσμιες αγορές, απειλώντας πλέον ανοιχτά εταιρείες - μεγαθήρια της Δύσης.
Η εταιρεία εμπορεύεται γυναικεία, ανδρικά και παιδικά ρούχα, αξεσουάρ, μακιγιάζ, παπούτσια, τσάντες και άλλα είδη μόδας, σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, έχοντας πλέον αναδειχθεί σε έναν παγκόσμιο online κολοσσό της μόδας.
Η Shein ιδρύθηκε στο Nanjing της Κίνας τον Οκτώβριο του 2008 ως ZZKKO, με όχημα την πώληση ιδιαίτερα φτηνών ενδυμάτων. Άρχισε δε να δημιουργεί το δικό της σύστημα εφοδιαστικής αλυσίδας, «μεταμορφώνοντας» τον εαυτό της σε έναν πανίσχυρο λιανοπωλητή. Το 2022 μετέφερε την έδρα της από την Κίνα στη Σιγκαπούρη.
Πρόσφατα το βρετανικό δίκτυο BBC πραγματοποίησε εκτενές ρεπορτάζ στα κινεζικά εργοστάσια της Shein, επιχειρώντας να ρίξει φως στον κόσμο του φτηνού ρουχισμού. Όπως αποκαλύπτει μεταξύ άλλων «οι ραπτομηχανές στα εργοστάσια της Shein δεν σταματάνε ποτέ, με τους εργαζόμενους να κάθονται πίσω από ραπτομηχανές για περίπου 75 ώρες την εβδομάδα…».
«Στην πόλη Panyu, μια γειτονιά στη νότια Κίνα ο ήχος από τις ραπτομηχανές δεν σταματάει ποτέ. Για κάποιους η γειτονιά είναι γνωστή και ως το ‘Χωριό της Shein’, εκεί που οι εργάτες στα εργοστάσια δουλεύουν νυχθημερόν με σκοπό να τροφοδοτούν το μεγαλύτερο κατάστημα λιανικής γρήγορης μόδας στον κόσμο. Στα εσωτερικά των εργοστασίων της, υπάρχουν παντού ραπτομηχανές, ρολά και υπολείμματα από υφάσματα, ενώ οι πόρτες στα υπόγεια των εργοστασίων είναι πάντα ανοιχτές καθώς οι παραλαβές και οι παραδόσεις δεν σταματάνε ποτέ…», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο ρεπορτάζ του BBC, το οποίο αναδεικνύει και τις ακατάλληλες συνθήκες εργασίας τις οποίες αναγκάζονται να υπομένουν χιλιάδες εργαζόμενοι.
Ενώ τα κεντρικά γραφεία της Shein βρίσκονται τώρα στη Σιγκαπούρη, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πλειοψηφία των προϊόντων της κατασκευάζονται στην Κίνα.
Ο κινεζικός «εμφύλιος»
Καθώς Shein και Temu διεκδικούν ολοένα και μεγαλύτερα μερίδια αγοράς δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν... βρεθεί στα μαχαίρια.
Οι δύο εταιρείες έχουν πολλές φορές προσφύγει στα δικαστήρια, με εκατέρωθεν μηνύσεις, κατηγορώντας η μία την άλλη για παραβίαση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, κλοπή σχεδίων, απάτη κ.α. Οι μηνύσεις δε έρχονται την ώρα που οι δύο πλατφόρμες βρίσκονται αντιμέτωπες με κατηγορίες από πληθώρα εταιρειών της Δύσης για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές κ.α.
