Ο πληθωρισμός την τελευταία διετία έχει μετατραπεί από ένας μακροοικονομικός όρος σε μια καθημερινή έγνοια των καταναλωτών και των νοικοκυριών, συχνά με «εφιαλτικές» διαστάσεις.
Μετά από μία ανάπαυλα λίγων μηνών όπου σημειώθηκε ισχυρή επιβράδυνση στον γενικό δείκτη τιμών, για τον Οκτώβριο οι μετρήσεις, εγχώριες και ευρωπαϊκές, δείχνουν πάλι μια τάση επιτάχυνσης, με την ΕΛΣΤΑΤ να κάνει λόγο για αυξήσεις τιμών κατά 3,4% από 1,6% προηγουμένως, για το εν λόγω διάστημα.
Περισσότερο όμως και από τον γενικό δείκτη τιμών, οι Έλληνες πολίτες νοιώθουν στο «πετσί» τους τις επιπτώσεις ανόδου του δείκτη τροφίμων, καθώς ο τελευταίος, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, δείχνει μια αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα ακόμα και σε περιόδους που ο γενικός πληθωρισμός πατάει «φρένο». Για τον Οκτώβριο, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε πως τα τρόφιμα «έτρεξαν» με ταχύτητα αυξήσεων 9,9%, επιταχυνόμενα από το 9,4% του Σεπτεμβρίου.
Και τούτο μάλιστα, σε σύγκριση με το περυσινό έτος, όταν οι τιμές ήδη ήταν στα ύψη και παρέμεναν εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η επιβάρυνση εμφανίζεται σε όλη της την «μεγαλοπρέπεια» όταν αναλογίζονται οι καταναλωτές τις αυξήσεις που έχουν κληθεί να πληρώσουν σε σχέση με το τι πλήρωναν δύο χρόνια πριν, όχι μόνο στα τρόφιμα αλλά σε ένα ολόκληρο φάσμα προϊόντων, με τα είδη διατροφής να είναι φυσικά τα προεξάρχοντα.
Διετής «πυρετός» στα τρόφιμα
Έτσι, ακόμα και σε προϊόντα που σε σύγκριση με το 2022 παρατηρούνται μεγάλες αυξήσεις, όπως στο ρύζι που η τιμή του έχει αυξηθεί κατά 12,89%, η αύξηση είναι ακόμα μεγαλύτερη συγκριτικά με ακόμα πιο πίσω. Τοποθετώντας τη βάση σύγκρισης τον Δεκέμβριο του 2021, όταν και η πληθωριστική κρίση ξεκίναγε να δείχνει τα δόντια της, το ποσοστό μεταβολής είναι υπερδιπλάσιο, περί τις 25 μονάδες.
Γενικά, τα νοικοκυριά έχουν πει το ψωμί... ψωμάκι, καθώς η γενική κατηγορία που το περιλαμβάνει, μαζί με τα δημητριακά, «έτρεξε» με ρυθμό αύξησης 22 μονάδων μέσα σε δύο χρόνια.
Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα όσον αφορά το κρέας το οποίο μέσα σε σχεδόν 2 χρόνια έχει γνωρίσει αυξήσεις 26 μονάδων. Ιδιαίτερα δε το χοιρινό, που αποτελεί συνήθη επιλογή διατροφής των ελληνικών νοικοκυριών, έχει εκτοξευτεί στα ύψη. Την ίδια στιγμή, και ζωικά παράγωγα όπως είναι τα τυριά ή τα αυγά, έχουν μετατραπεί σε... «χρυσό», ενώ αντίστοιχα ζοφερή είναι η εικόνα σε έλαια και λίπη, με το παραδοσιακό ελαιόλαδο να ξεχωρίζει αρνητικά με άνοδο 76 μονάδων.
Από την λίστα με τις μεγάλες αυξήσεις δεν θα μπορούσε να λείπει φυσικά το βασικό προϊόν της πρωτογενούς παραγωγής που χτυπήθηκε βάναυσα από τα κλιματικά φαινόμενα, δηλαδή τα φρούτα και τα λαχανικά.
«Φαρμάκι» μια σειρά από προϊόντα - Ακριβό «σπορ» το αυτοκίνητο
Φυσικά, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στα τρόφιμα. Μια σειρά άλλων προϊόντων συχνά ανελαστικής ζήτησης, έχουν γνωρίσει την τελευταία διετία διψήφια ποσοστά μεταβολής. Τα είδη καθαρισμού και συντήρησης που χρησιμοποιεί κάθε σπίτι έχουν γίνει κατά 19% πιο ακριβά, ενώ αντίστοιχα άλλα είδη οικιακής χρήσης έχουν «τσιμπήσει» 23% και είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού κατά 20%. Αγαθά και υπηρεσίες για συνήθη συντήρηση του νοικοκυριού έχουν αυξηθεί κατά 16%.
Την ίδια στιγμή, σε πολυτέλεια αναδεικνύεται η κατοχή και συντήρηση του αυτοκινήτου, ιδιαίτερα αν ο πολίτης θέλει να το... μετακινεί, καθώς τα έξοδα κίνησης αλλά και το κόστος των ανταλλακτικών, μετατρέπουν σε «εφιάλτη» την επίσκεψη στο πρατήριο υγρών καυσίμων ή στο συνεργείο.
Εντωμεταξύ, το κόστος κάθε λογής μεταφοράς καθιστά απαγορευτικές τις μετακινήσεις, ιδιαίτερα αυτές των μεγαλύτερων αποστάσεων, με τις πτήσεις εξωτερικού να έχουν ακριβύνει κατά... 99 μονάδες.
Πολύ μεγάλες είναι και οι αυξήσεις που αφορούν σε πολιτιστικές δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο. Τα μουσεία, οι βιβλιοθήκες και οι ζωολογικοί κήποι έχουν γίνει απλησίαστα με άνοδο 64 μονάδων, ενώ οι κινηματογράφοι, τα θέατρα και τα κονσέρτα κατά σχεδόν 26 μονάδες. Τα εστιατόρια, οι καφετέριες και τα κέντρα χορού είναι πλέον περίπου 12 μονάδες πιο ακριβά, ενώ το πρόχειρο φαγητό 18 μονάδες.
Οι διακοπές δε, για εντός της Ελλάδας έχουν γίνει πιο δυσπρόσιτες κατά 22% ενώ για το εξωτερικό κατά 20%. Το κόστος παραμονής σε ξενοδοχεία, μοτέλ, πανδοχεία έχει κάνει άλμα 35% ενώ ακόμα και οι πιο οικονομικές λύσεις σε ξενώνες και σε κάμπινγκ έχουν ακριβύνει κατά 15%.
