Ροή
Αυξάνονται και πληθαίνουν τα στοιχεία που δείχνουν ότι το τουριστικό ρεύμα που θα δεχτεί η Ελλάδα φέτος θα είναι πράγματι ισχυρό, δίνοντας μια ανάσα στον κλάδο που παραδοσιακά εισφέρει το 25% του ΑΕΠ της χώρας - άμεσα κι έμμεσα - αλλά τα δύο τελευταία χρόνια απώλεσε, εξαιτίας της πανδημίας, μεγάλο μέρος της δυναμικής του. Την ίδια στιγμή βέβαια, το ισχυρό αυτό ρεύμα δεν αναμένεται να κατανεμηθεί ομοιόμορφα, πριμοδοτώντας κατά κύριο λόγο δημοφιλή νησιά και περιζήτητους προορισμούς κι αφήνοντας πιο πίσω ηπειρωτικούς προορισμούς, ειδικά της Βόρειας Ελλάδας.
Η εικόνα είναι ενδεικτική ήδη από την έναρξη της σεζόν, με τα στοιχεία να καταδεικνύουν τουριστικές επιδόσεις καλύτερες κι από αυτές του 2019 για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και ανάκαμψη με βραδύτερους ρυθμούς για την πρωτεύουσα και την συμπρωτεύουσα καθώς και για άλλους προορισμούς της ηπειρωτικής χώρας.
Οι δύο ταχύτητες των προορισμών
Την συνολική θετική εικόνα ποσοτικοποίησε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, αναφέροντας ότι το πρώτο τρίμηνο του 2022, οι εισπράξεις στο τουριστικό προϊόν αυξήθηκαν κατά 342% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση ήταν αυξημένη σε ποσοστό 295% σε σχέση με πέρυσι.
Οι θετικές αυτές επιδόσεις ωστόσο φαίνεται να κατευθύνθηκαν κυρίως, σε δημοφιλείς προορισμούς, με τον υπουργό να επισημαίνει ότι υπήρξαν ελληνικά νησιά που ήδη από τον Μάιο κατάφεραν να σημειώσουν μεσοσταθμική αύξηση της τάξης του 10% σε σχέση με τις αντίστοιχες επιδόσεις του Μαΐου του 2019. Σε αυτά περιλαμβάνονται για παράδειγμα τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου τα οποία σύμφωνα με τα στοιχεία της Πρωτοβουλίας Νοτίου Αιγαίου για τον Τουρισμό, ξεκίνησαν δυναμικά ήδη από τον πρώτο μήνα της σεζόν. Για την ακρίβεια τον Απρίλιο υποδέχτηκαν 13,07% περισσότερες διεθνείς απευθείας αφίξεις στα πέντε αεροδρόμια τους σε σχέση με την χρυσή χρονιά του 2019.
Στον αντίποδα βέβαια, τα ποσοστά αναπλήρωσης του τουρισμού της Αθήνας, για παράδειγμα, αυξάνουν με πιο αργούς ρυθμούς. Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με την έρευνα «Overall performance of the Attica Hotel Industry” –YTD April 2022» που διενήργησε η GBR Consulting για λογαριασμό της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού, το πρώτο τετράμηνο του έτους έκλεισε για τα ξενοδοχεία της Αθήνας με πτώση της τάξης του -33,6% στην Πληρότητα, με μείωση κατά 36,3% στο Έσοδο ανά Διαθέσιμο Δωμάτιο (RevPar) και με αρνητικό πρόσημο (-4,1%) και στην Μέση Τιμή Δωματίου.
Παρότι οι πληρότητες των καταλυμάτων έφτασαν τον Απρίλιο στο 65%, από 26,9% που ήταν τον πρώτο μήνα του έτους, διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στο τετράμηνο στο 44,9%, αυξανόμενες κατά 199,5% σε σχέση με το 2021 - όπου τα περισσότερα ξενοδοχεία ήταν κλειστά - και παρουσιάζοντας υστέρηση της τάξης του 33,6% σε σχέση με την προπανδημική χρονιά του 2019. Ακόμα και στην περίπτωση του Απριλίου, όπου η αναπλήρωση ήταν μεγαλύτερη, η πληρότητα παρέμεινε κατά 19% χαμηλότερη σε σχέση με το 2019, όπου έφτανε το 80%.
Παρόμοια εικόνα προκύπτει κι από τα στοιχεία της επιβατικής κίνησης των περιφερειακών αεροδρομίων για τον ίδιο μήνα. Ειδικότερα, ενώ η επιβατική κίνηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της Fraport, υπήρξε χαμηλότερη κατά μόλις 2,4% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019 (διακινήθηκαν το 2022 1.400.970 επιβάτες από 1.436.141 που είχαν διακινηθεί το 2019) η επιβατική κίνηση κατάφερε να ξεπεράσει αυτή του ίδιου μήνα του 2019 σε μόλις 6 αεροδρόμια. Πρόκειται για τα αεροδρόμια σε Ακτιο (+148%), Ζάκυνθο (+10%), Σκιάθο (+8%), Ρόδο και Κέρκυρα (+7% το καθένα) και Κω (+5%).
Σε τέσσερα ακόμα αεροδρόμια (Μυκόνου, Σαντορίνης, Μυτιλήνης, Σάμου) η απόκλιση του αριθμού των ταξιδιωτών του φετινού Απριλίου, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2019, ήταν μονοψήφια και κυμάνθηκε από -4% έως -6%. Ωστόσο το μεγαλύτερο χάσμα, της τάξης του -23% και -12% σε σχέση με τον Απρίλιο του 2019, παρατηρήθηκε στα αεροδρόμια «Μέγας Αλέξανδρος» της Καβάλας και «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης.
Οι ελπίδες για επιστροφή ή προσέγγιση των προ πανδημικών μεγεθών στους χαμηλότερης ταχύτητας προορισμούς στρέφονται πλέον σε μεμονωμένα γεγονότα που θα μπορούσαν να πριμοδοτήσουν την ζήτηση, στην κρουαζιέρα που φέτος φαίνεται να ανοίγει πανιά αλλά και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων, οι επισκέπτες των οποίων θα μπορούσαν να αναπληρώσουν το κενό που δημιουργεί η απουσία Ρώσων τουριστών στους προορισμούς της Βόρειας Ελλάδας.
Οι μεγάλες διοργανώσεις
Για την ακρίβεια, στην περίπτωση της Αθήνας, αύξηση της τουριστικής κίνησης αναμένεται να προκύψει από τα Ποσειδώνια στις αρχές του Ιουνίου αλλά κι από τον Μαραθώνιο του ΣΕΓΑΣ, τον ερχόμενο Νοέμβριο. Όπως, χαρακτηριστικά, τόνισε πρόσφατα ο Διευθύνων Σύμβουλος των Εκθέσεων Ποσειδώνια Α.Ε. Θεόδωρος Βώκος σε συνάντηση με δημοσιογράφους, «φιλοδοξία μας είναι να προσεγγίσουμε τους αριθμούς της προηγούμενης διοργάνωσης του 2018. Πρόκειται για μια διοργάνωση που το συνολικό της αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία ξεπερνά τα 60 εκατ. ευρώ, έσοδα που κατευθύνονται στις τοπικές επιχειρήσεις των κλάδων της φιλοξενίας, της εστίασης, της διοργάνωσης εταιρικών εκδηλώσεων και των μεταφορών. Μετά το κενό που υπήρξε για μια τετραετία, λόγω και της πανδημίας, φέτος αναμένονται περίπου 1.900 εταιρείες που θα συμμετάσχουν απ’ όλο τον κόσμο» επεσήμανε χαρακτηριστικά, σκιαγραφώντας τον τουριστικό αντίκτυπο που μπορούν να έχουν οι διεθνείς διοργανώσεις που φιλοξενούνται στη χώρα μας.
Αντίστοιχα, ο Μαραθώνιος της Αθήνας, ο οποίος θα επανέλθει τον Νοέμβριο του 2022, αναμένεται να σπάσει το ρεκόρ των 50.000 συμμετοχών του 2019, συγκεντρώνοντας και πάλι το διεθνές ενδιαφέρον και αυξάνοντας την κίνηση στην πρωτεύουσα, καθώς εκπνέει η σεζόν.
Η κρουαζιέρα
Πρόσθετη ένεση αφίξεων τόσο για την Αθήνα όσο και για την Θεσσαλονίκη εκτιμάται ότι θα αποτελέσει φέτος και η κρουαζιέρα η οποία κάνει δυναμικό come back. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από τους Οργανισμούς Λιμένων και τα Λιμενικά Ταμεία, ο Ιούνιος φαίνεται να καταγράφει αφίξεις ρεκόρ και πάνω από 500 κρουαζιερόπλοια αναμένεται να προσεγγίσουν τα διάφορα λιμάνια αποβιβάζοντας δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Μόνο στην περίπτωση του Πειραιά, αναμένονται 745 προσεγγίσεις μέχρι το τέλος του έτους, με 86 κρουαζιερόπλοια να εκτιμάται ότι θα πιάσουν λιμάνι μόνο τον Ιούνιο, και 60% του συνόλου να αφορούν αφίξεις αποεπιβίβασης (homeport). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός υψηλότερος και από εκείνον του 2019, όταν και είχαν καταγραφεί στον Πειραιά 622 αφίξεις.
Με αντιστοίχως καλές προοπτικές και πολύ νωρίτερα από το αναμενόμενο ξεκινούν και οι κρουαζιέρες από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ΟΛΘ οι επιβεβαιωμένες αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στη Θεσσαλονίκη για το 2022 καταγράφονται σχεδόν υπερτριπλάσιες, με τα τελευταία στοιχεία να αναφέρουν ότι από τις 6 αφίξεις του 2019 και τις 17 του 2021, το 2022 θα προσεγγίσουν τις 60, και μάλιστα από 10 διαφορετικές εταιρείες κρουαζιέρας και 12 διαφορετικά κρουαζιερόπλοια.
Οι αγορές των Βαλκανίων
Ένεση αναμένεται να αποτελέσουν και οι αφίξεις από τις Βαλκανικές αγορές, οι οποίες θα μπορούσαν να περιορίσουν τις απώλειες των Ρώσων τουριστών αλλά και του οδικού τουρισμού στην Βόρεια Ελλάδα. Αυτός είναι και ο λόγος που ο υπουργός Τουρισμού επισκέφτηκε πρόσφατα την Σερβία, από την οποία αναμένουμε φέτος περί τους 900.000 τουρίστες σύμφωνα με τον ίδιο, ενώ σύντομα αναμένεται να ταξιδέψει και στην Πολωνία. Στόχος μας είναι να προβάλλουμε όλους τους προορισμούς κι όχι μόνο τις γνωστές επιλογές διακοπών. Θα επιδιώξουμε να φέρουμε επισκέπτες από αγορές των Βαλκανίων, όπως η Πολωνία και η Σερβία, ώστε να αναπληρώσουμε τις απώλειες των Ρώσων και Ουκρανών τουριστών» είχε επισημάνει χαρακτηριστικά σε πρόσφατη συνάντηση που είχε με δημοσιογράφους.
