Ροή
Τον υψηλότερο ρυθμό μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) πέτυχαν οι τράπεζες το δ’ τρίμηνο του 2017, προχωρώντας σε διαγραφές και πωλήσεις των κόκκινων χαρτοφυλακίων, όπως προκύπτει από την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Σε σύγκριση με τους στόχους που είχαν συμφωνήσει οι τράπεζες με τον εποπτικό βραχίονα της ΕΚΤ (SSM) για το 2017, σημειώνεται επιτυχία, η μείωση των επισφαλίσεων ξεπέρασε τον στόχο κατά 1,6 δισ. ευρώ.
Οι καλύτερες επιδόσεις οφείλονται κυρίως στο «πρασίνισμα» των δανείων λόγω εξυπηρέτησης των δόσεων (curing), καθώς και στις υψηλότερες από το αναμενόμενο διαγραφές και εισπράξεις, ενώ οι πωλήσεις κινήθηκαν στα αναμενόμενα επίπεδα με βάση το σχεδιασμό των τραπεζών. Στον αντίποδα, οι ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων είχαν μειωμένη συμβολή, καθώς βρίσκονταν χαμηλότερα από το αναμενόμενο επίπεδο καθόλη τη διάρκεια του έτους.
Στο τέλος του 2017, τα NPEs ανέρχονταν σε 95,7 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 4,8% σε επίπεδο τριμήνου και 10% σε ετήσιο επίπεδο. Η μείωση για το δ’ τρίμηνο οφείλεται κατά κύριο λόγο στις διαγραφές που άγγιξαν τα 2,1 δισ. ευρώ και στις πωλήσεις ύψους 1,8 δισ. ευρώ.
Συνολικά στο έτος, διαγράφηκαν κόκκινα δάνεια ύψους 6,5 δισ. και πωλήθηκαν 3,6 δισ. ευρώ, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι και το βάρος της μείωσης των NPEs έπεσε στις διαγραφές. Το μείγμα της μείωσης των κόκκινων χαρτοφυλακίων, όμως, για τα έτη 2018-2019 πρέπει να πέσει στις αναδιαρθρώσεις, τις πωλήσεις και τους πλειστηριασμούς, αντί για τις διαγραφές, όπως έχει διαμηνύσει σε όσους τους τόνους οι δανειστές και έχουν δεσμευτεί οι τράπεζες.
Σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2016, πάντως, όπου οι επισφάλειες κορυφώθηκαν, έχει σημειωθεί συρρίκνωση 13 δισ. ευρώ (12%).
Ομαλοποιείται η εξυπηρέτηση των δανείων
Υπό τον «φόβο» των πλειστηριασμών, οι οφειλέτες άρχισαν να εξυπηρετούν τα ληξιπρόθεσμα δάνειά τους το τελευταίο τρίμηνο του έτους, με τον ρυθμό αποκατάστασης να εμφανίζεται βελτιωμένος στο 1,8%, υπερβαίνοντας τον δείκτη αθέτησης που υποχώρησε στο 1,7%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ.
Η μείωση των NPEs, που προήλθε από εισπράξεις και ρευστοποιήσεις, ήταν επίσης βελτιωμένη σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο. Καλύτερες επιδόσεις παρατηρούνται στο καταναλωτικό και επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, όπου η τριμηνιαία μείωση άγγιξε το 14,8% και 4,4% αντίστοιχα.
Oι επιδόσεις στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο εμφανίζονται χαμηλές, καθώς σημειώθηκε τριμηνιαία μείωση μόλις 0,6%. Σε ετήσια βάση, η μείωση στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο άγγιξε το 12,3%, στο καταναλωτικό το 19,7%, ενώ στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο σημειώθηκε αύξηση των NPEs κατά 0,4%.
Στον νόμο Κατσέλη 30% των στεγαστικών δανείων
Το 13,9% των συνολικών κόκκινων δανείων έχει υπαχθεί στο καθεστώς προστασίας του νόμου Κατσέλη, ενώ το ίδιο ποσοστό στα στεγαστικά δάνεια εκτοξεύεται στο 30%.
Οι στόχοι για τη διετία 2018-2019
Στις πωλήσεις επιχειρηματικών δανείων και, λιγότερο, καταναλωτικών, επικεντρώνονται οι τέσσερις συστημικές τράπεζες για την επόμενη διετία. Συγκεκριμένα, έχουν αυξήσει τον στόχο των πωλήσεων κατά 4,7 δισ. ευρώ, αγγίζοντας τα 11,6 δισ. ευρώ συνολικά έως τον Δεκέμβριο 2019.
Επιπρόσθετα, οι τράπεζες σκοπεύουν να αυξήσουν τα ποσά των διαγραφών κατά περίπου 1,2 δισ. ευρώ, κυρίως στο χαρτοφυλάκιο λιανικής.
Οι στόχοι για το σύνολο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων την επόμενη διετία έχει ως εξής:
Τα NPEs ως ποσοστό των συνολικών ανοιγμάτων αναμένεται να μειωθούν σταδιακά και να αγγίξουν το 35,2% το 2019. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό είναι λίγο υψηλότερο από τον προηγούμενο στόχο του 33,9%, εξαιτίας των διαφορετικών παραγόντων μείωσης των ΜΕΑ, αλλά και της χαμηλότερης εκτιμώμενης πιστωτικής επέκτασης.
Για την ίδια περίοδο, τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών αναμένεται να μειωθούν κατά 47%, δηλαδή από 72,8 δισεκ. ευρώ τον Ιούνιο του 2017 σε 38,6 δισεκ. ευρώ το 2019. Ο σχετικός δείκτης NPEs αναμένεται να μειωθεί από 36,1% σε 21,1% την ίδια χρονική περίοδο.
Το βάρος πέφτει στις πωλήσεις και τις διαγραφές
Παρόλα αυτά, οι τράπεζες πραγματοποίησαν συντηρητικότερες εκτιμήσεις όσον αφορά τις καθαρές εισροές NPEs σε σχέση με την προηγούμενη υποβολή στοιχείων. Η εισροή νέων NPEs για την περίοδο Ιουνίου 2017 – Δεκεμβρίου 2019 αυξάνεται κατά 1,2 δισ. ευρώ, ενώ αντίθετα η αποκατάσταση της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων (curing) μειώνεται κατά 2,5 δισ. ευρώ.
Οι τράπεζες ενσωμάτωσαν στα μοντέλα τους χειρότερες μακροοικονομικές υποθέσεις σε σύγκριση με την προηγούμενη υποβολή (ρυθμός αύξησης ΑΕΠ, διαθέσιμο εισόδημα), οι οποίες επηρέασαν το ρυθμό εκ νέου αθέτησης (re-default rate), καθώς και τις καθαρές εισροές NPEs.
Η χαμηλότερη αποκατάσταση της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων σχετίζεται σε ένα βαθμό και με τα υψηλότερα ποσά πωλήσεων και διαγραφών. Οι πλειστηριασμοί παραμένουν ο κύριος παράγοντας μείωσης των επισφαλειών κατά 10,6 δισ. ευρώ την επόμενη διετία, σημειώνει η έκθεση.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τη συμβολή των επιμέρους παραγόντων στη μείωση του υπολοίπου των ΜΕΑ ανά χαρτοφυλάκιο:
