Στην τελική ευθεία μπαίνει το δεύτερο βήμα ενσωμάτωσης της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην ενιαία ευρωπαϊκή, καθώς για τις 11 Μαΐου έχει προγραμματιστεί η έναρξη της σύζευξης με τη Βουλγαρία. Το δεύτερο αυτό βήμα αναμένεται να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μείωση των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος στη χώρα μας, ενώ έρχεται σε συνέχεια της σύζευξης με την Ιταλία, η οποία πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και αποτέλεσε την «πρεμιέρα» συμμετοχής της Ελλάδας στην πανευρωπαϊκή ενοποίηση των αγορών ηλεκτρισμού.
Όπως και στη σύζευξη με την Ιταλία, που προηγήθηκε, στις 11 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί συγκεκριμένα η σύζευξη της εγχώριας Αγοράς Επόμενης Ημέρας με την αντίστοιχη βουλγαρική, ώστε οι προσφορές αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας των συμμετεχόντων να οδηγούνται πλέον σε κοινά βιβλία εντολών.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της πρωτοβουλίας των φορέων λειτουργίας των ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων Ενέργειας και των Διαχειριστών των συστημάτων Μεταφοράς (SDAC) για την πανευρωπαϊκή ενοποίηση των αγορών, οι δοκιμές του coupling Ελλάδας – Βουλγαρίας έχουν ξεκινήσει από τις 16 Μαρτίου και θα ολοκληρωθούν στις 31 Απριλίου, ενώ στην τελική φάση τους θα κληθούν να λάβουν μέρος και οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις αγορές των δύο κρατών.
«Φρένο» στη σύγκλιση τιμών
Η πανευρωπαϊκή ενοποίηση των χονδρεμπορικών αγορών αποτελεί τον δεύτερο πυλώνα του Μοντέλου-Στόχου (Target Model), το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή στη χώρα μας τον περασμένο Νοέμβριο. Το «όχημα» για την υλοποίηση της ενοποίησης είναι οι συζεύξεις ανάμεσα στα γειτονικά κράτη-μέλη.
Με αυτό τον τρόπο, αξιοποιούνται καλύτερα οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις με τις οποίες «επικοινωνούν» τα ηλεκτρικά συστήματα των όμορων χωρών, ώστε οι διασυνοριακές συναλλαγές να γίνονται από τις αγορές με χαμηλότερες τιμές προς τις αγορές με υψηλότερες. Επομένως, για όσο υπάρχει διαθέσιμη χωρητικότητα στις διασυνδέσεις, η διασφάλιση της «οικονομικής ροής» της ενέργειας έχει ως αποτέλεσμα τη σύγκλιση του χονδρεμπορικού τους κόστους.
Σύμφωνα με αναλυτές, στην περίπτωση του coupling Ελλάδας – Βουλγαρίας, το αποτέλεσμα της σύγκλισης θα είναι να ελαττωθούν οι χονδρεμπορικές τιμές στη χώρα μας, χωρίς ωστόσο να αναμένεται σημαντική αποκλιμάκωση. Όπως σημειώνουν, ο βασικός αποτρεπτικός παράγοντας είναι το γεγονός ότι η υπάρχουσα ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών (μεταξύ του ΚΥΤ Θεσσαλονίκης και του Blagoevgrad στη Βουλγαρία) έχει σχετικά μικρή δυναμικότητα, που θα περιορίσει τη «ροή» ενέργειας από την ακριβότερη στη φθηνότερη χώρα.
Αναβαθμίσεις των διασυνδέσεων
Όπως συμπληρώνουν, τον δρόμο για σημαντική πτώση των εγχώριων τιμών θα ανοίξει η δεύτερη διασυνδετική γραμμή των δύο χωρών (Ν. Σάντας – Maritsa) την οποία έχουν ξεκινήσει να κατασκευάζουν οι Διαχειριστές των δύο συστημάτων μεταφοράς από τον Μάρτιο του 2020. Η αρχική εκτίμηση ήταν πως η γραμμή αυτή θα ήταν έτοιμη το 2023, ωστόσο σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2022-2031 του ΑΔΜΗΕ (διαχειριστή του ελληνικού συστήματος μεταφοράς), η πρόοδος υλοποίησης της βουλγαρικής πλευράς καθιστά πλέον εφικτή την ολοκλήρωση του έργου συντομότερα, και πιο συγκεκριμένα στα μέσα του 2022.
Στο ίδιο πλαίσιο, η εδώ και ένα τρίμηνο περίπου σύζευξη Ελλάδας-Ιταλίας έχει επαληθεύσει ότι το coupling συμβάλλει στο να συμβαδίζει η «ροή» ενέργειας με τη διαφορά των τιμών στις δύο αγορές. Επομένως, έχει προωθήσει τις συναλλαγές από την αγορά με τις χαμηλότερες τιμές, προς εκείνη με τις υψηλότερες.
Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση, η μικρή σχετικά χωρητικότητα της ηλεκτρικής διασύνδεσης των δύο χωρών (το υποθαλάσσιο καλώδιο συνεχούς ρεύματος 500 MW, μεταξύ Άραχθου και Γκαλατίνα) περιορίζει τη σύγκλιση των τιμών. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΑΔΜΗΕ και η TERNA (Διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς της Ιταλίας) μελετούν από κοινού την αναβάθμιση της διασύνδεσης.
