Την αρχή του τέλους της «ενεργειακής απομόνωσης» της Κρήτης σηματοδοτεί η δοκιμαστική ηλέκτριση από τον ΑΔΜΗΕ του συνόλου της διασύνδεσης Κρήτη-Πελοπόννησος, η οποία ολοκληρώθηκε με επιτυχία χθες. Μέχρι την «πρεμιέρα» της κανονικής λειτουργίας του έργου, ώστε να αρχίσει να καλύπτει περίπου το 1/3 των αναγκών του νησιού σε ρεύμα, θα χρειαστεί να μεσολαβήσει μία σειρά ακόμη από βήματα σε τεχνικό και ρυθμιστικό επίπεδο, τα οποία θα επισφραγίσουν την ένταξη της Κρήτης στο ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο.
Έτσι, θα ακολουθήσει κατ' αρχάς η φάση δοκιμαστικής λειτουργίας της διασύνδεσης, η οποία θα πιστοποιήσει ότι η υποδομή μπορεί όντως να μεταφέρει τις προβλεπόμενες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας από και προς την Κρήτη, μέσω της Πελοποννήσου. Παράλληλα με αυτές τις δοκιμές, προβλέπονται ρυθμιστικές και κανονιστικές παρεμβάσεις, οι οποίες θα επιτρέψουν την «αποτύπωση» αυτών των ποσοτήτων στις χονδρεμπορικές αγορές στις οποίες είναι οργανωμένες οι αγοραπωλησίες ηλεκτρικής ενέργειας στο ηπειρωτικό σύστημα, δηλαδή στο Target Model.
Όπως είναι φυσικό, η δοκιμαστική ηλέκτριση αποτελεί ένα σημαντικό και κρίσιμο ορόσημο, καθώς πιστοποιεί πως δεν έχει υπάρξει η παραμικρή βλάβη κατά την εγκατάσταση όλων τα υποσυστημάτων της διασύνδεσης – δηλαδή των εναέριων και υπόγειων καλωδίων σε Κρήτη και Πελοπόννησο, καθώς και του διπλού υποθαλάσσιου καλωδίου (μήκους 135 χλμ. το καθένα). Κάτι που δεν μπορούσε να θεωρηθεί εκ των προτέρων διασφαλισμένο, με δεδομένο π.χ. ότι τα υποβρύχια καλώδια χρειάστηκε να ποντιστούν σε σημεία όπου το βάθος φτάνει τα 1.000 μέτρα.
Δοκιμαστική λειτουργία για έναν μήνα
Στο πλαίσιο της δοκιμαστικής λειτουργίας του έργου, που θα ακολουθήσει, αυτό που πρόκειται να ελεγχθεί είναι η «συμπεριφορά» της διασύνδεσης κατά τη μεταφορά φορτίων, δηλαδή κατά την ανταλλαγή ηλεκτρικής ενέργειας ανάμεσα στο νησί και το δίκτυο. Η φάση αυτή εκτιμάται πως θα διαρκέσει λίγο περισσότερο από ένα μήνα, με την υποδομή να δοκιμάζεται με τη μεταφορά ολοένα μεγαλύτερων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας, έως τη μέγιστη προβλεπόμενη χωρητικότητά της.
Ρυθμιστικές και κανονιστικές παρεμβάσεις θα χρειαστούν και για τη δοκιμαστική φάση, ενώ για την κανονική λειτουργία της διασύνδεσης προβλέπεται να θεσπισθεί ένα μεταβατικό καθεστώς συμμετοχής της τοπικής αγοράς ρεύματος στο Target Model. Το προσωρινό μοντέλο θα ισχύσει έως την ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κρήτη-Αττική, που βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή, με την οποία το νησί θα ενταχθεί πλήρως στο διασυνδεδεμένο σύστημα.
Μείωση των ΥΚΩ κατά 150 εκατ.
Το πλαίσιο αυτό έχει ολοκληρωθεί από τους αρμόδιους φορείς και έχει σταλεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην DG Energy, καθώς είναι απαραίτητη η έγκριση των Βρυξελλών με δεδομένο ότι το σύστημα της Κρήτης πρόκειται να υπαχθεί σε μεταβατικό καθεστώς παρέκκλισης, αφού δεν θα ενταχθεί πλήρως στο ηπειρωτικό δίκτυο. Πάντως, το «πράσινο φως» της DG Energy θεωρείται δεδομένο, καθώς το πλαίσιο θα έχει μεταβατική ισχύ μέχρι τη λειτουργία της «μεγάλης» διασύνδεσης. Την ίδια στιγμή, αναμένεται νομοθετική ρύθμιση ώστε το δίκτυο υψηλής τάσης του νησιού, που ανήκει στη ΔΕΗ μέσω του ΔΕΔΔΗΕ, να περάσει στον ΑΔΜΗΕ.
Οι παραπάνω κινήσεις θα ανοίξουν τον δρόμο για την κανονική λειτουργία του έργου, το οποίο θα επιτρέψει τον περιορισμό χρήσης των κοστοβόρων πετρελαϊκών μονάδων της ΔΕΗ στο νησί, με περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, από τη μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης της Κρήτης χάρις στη διασύνδεση, θα μειωθούν ετησίως κατά 150 εκατ. ευρώ περίπου τα ποσά που καταβάλλει το σύνολο των καταναλωτών για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Επίσης, η διασύνδεση θα απελευθερώσει ηλεκτρικό «χώρο» για την εγκατάσταση νέων μονάδων ΑΠΕ στην Κρήτη, συνολικής ισχύος περί τα 180 MW.
