Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας είναι ένα πολύπλευρο θέμα με μεγάλες επιπτώσεις για την αγορά εργασίας, τον κόσμο της εργασίας και την κοινωνία ευρύτερα. Αντιμετωπίζεται με πολλαπλούς τρόπους από τα κράτη μέλη της ΕΕ, λόγω των διαφορετικών κοινωνικών και οικονομικών καταστάσεων, των αγορών εργασίας, των συστημάτων εργασιακών σχέσεων και υφιστάμενων πρωτοβουλιών, πρακτικών και συλλογικών συμβάσεων.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός προσδίδει σαφή οφέλη για εργοδότες, εργαζόμενους και αναζητούντες εργασία, όσον αφορά σε νέες ευκαιρίες εργασίας, αυξημένη παραγωγικότητα, βελτιώσεις στις συνθήκες εργασίας, νέους τρόπους οργάνωσης της εργασίας και βελτιωμένη ποιότητα προϊόντων και υπηρεσιών.
Συνολικά, με τις σωστές στρατηγικές, μπορεί να οδηγήσει σε διατήρηση των θέσεων εργασίας και αύξηση της απασχόλησης. Η μετάβαση συνοδεύεται επίσης από προκλήσεις και κινδύνους για τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις, καθώς ορισμένα από τα υπάρχοντα καθήκοντα θα εξαφανιστούν και πολλά άλλα θα αλλάξουν ή θα μετατραπούν.
Αυτό απαιτεί την πρόβλεψη των αλλαγών καθώς και ενίσχυση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για να πετύχουν εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις στην ψηφιακή εποχή. Οι αλλαγές αναφέρονται στην οργάνωση και τις συνθήκες εργασίας, την ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής και την πρόσβαση σε τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών, σε όλους τους οικονομικούς κλάδους αλλά και τις περιφέρειες.
Απαιτούνται επίσης ειδικές προσεγγίσεις προκειμένου οι ΜμΕ να συμπεριλάβουν την ψηφιοποίηση, με τρόπο προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους.
Δεδομένου ότι τα κέρδη δεν προκύπτουν αυτόματα, πρέπει να προσαρμοστεί η αγορά εργασίας, η εκπαίδευση, η κατάρτιση και τα συστήματα κοινωνικής προστασίας για να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση είναι αμοιβαία επωφελής για τους εργοδότες και τους εργαζομένους.
Οι εργοδότες ήδη ζητούν από την ΓΣΕΕ να εντάξει στις σχετικές διαπραγματεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους για την υπογραφή της ΕΓΣΣΕ, την εξειδίκευση δράσεων για τα θέματα της ψηφιοποίησης της εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση. Δυστυχώς
Ψηφιακές δεξιότητες και εξασφάλιση απασχόλησης
Ο κύριος στόχος είναι να προετοιμάσουμε το σημερινό και μελλοντικό ανθρώπινο δυναμικό και τις επιχειρήσεις με τις κατάλληλες δεξιότητες δια μέσω της συνεχούς μάθησης, ώστε να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού στον κόσμο της εργασίας.
Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες, που παρουσιάζονται από την ψηφιοποίηση σημαίνουν ότι οι κοινωνικοί εταίροι έχουν κοινό συμφέρον να διευκολύνουν την πρόσβαση σε ποιοτική και αποτελεσματική κατάρτιση και ανάπτυξη δεξιοτήτων, σεβόμενοι παράλληλα την ποικιλομορφία και την ευελιξία των συστημάτων κατάρτισης, τα οποία ποικίλλουν ανάλογα με τις διαφορετικές πρακτικές εργασιακών σχέσεων.
Αυτό συνεπάγεται τη δέσμευση των εργοδοτών να χρησιμοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία με θετικό τρόπο, επιδιώκοντας να βελτιώσουν την καινοτομία και την παραγωγικότητα, για τη μακροπρόθεσμη υγεία των επιχειρήσεων, για την εξασφάλιση της απασχόλησης του ανθρώπινου δυναμικού και για καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Μαζί με τη δέσμευση των εργαζομένων να υποστηρίξουν την ανάπτυξη και την επιτυχία των επιχειρήσεων και να αναγνωρίσουν τον πιθανό ρόλο της ψηφιακής τεχνολογίας, προκειμένου οι επιχειρήσεις να παραμείνουν ανταγωνιστικές στον σύγχρονο κόσμο.
Μια βασική πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί εταίροι είναι να καθορίσουν ποιες (ψηφιακές) δεξιότητες και ποιες αλλαγές διαδικασιών είναι απαραίτητο να εισαχθούν στη νέα πραγματικότητα και, κατά συνέπεια, να οργανώσουν τα κατάλληλα μέσα κατάρτισης. Αυτό ισχύει σε εθνικό, κλαδικό και επιχειρηματικό επίπεδο, σύμφωνα με τα διαφορετικά εθνικά συστήματα εργασιακών σχέσεων.
Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν υπόψη περιλαμβάνουν:
- Τη δέσμευση και των δύο μερών να αναβαθμίσουν τις δεξιότητες ή να επανακαταρτίσουν το ανθρώπινο δυναμικό για να ανταποκριθεί στις ψηφιακές προκλήσεις της επιχείρησης.
- Τη πρόσβαση και συμφωνίες κατάρτισης, σύμφωνα με τις διαφορετικές εθνικές εργασιακές σχέσεις και πρακτικές κατάρτισης και λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία του ανθρώπινου δυναμικού, όπως ενδεικτικά με τη μορφή ταμείων κατάρτισης, κλαδικών ταμείων, λογαριασμών μάθησης, σχεδίων ανάπτυξης ικανοτήτων ή κουπονιών κατάρτισης. Οι προβλέψεις για την κατάρτιση, πρέπει να αναφέρουν σαφώς τους όρους συμμετοχής, συμπεριλαμβανομένων όσον αφορά τη διάρκεια, τις οικονομικές πτυχές και τη δέσμευση των εργαζομένων.
- Όταν ένας εργοδότης ζητά από έναν εργαζόμενο να συμμετάσχει σε μια επαγγελματική εκπαίδευση/κατάρτιση που συνδέεται άμεσα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχείρησης, το κόστος της εκπαίδευσης καταβάλλεται από τον εργοδότη ή σύμφωνα με τη συλλογική σύμβαση ή την εθνική πρακτική. Αυτή η εκπαίδευση μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός ή εκτός του χώρου εργασίας και πραγματοποιείται σε κατάλληλο και συμφωνημένο χρόνο τόσο για τον εργοδότη όσο και για τον εργαζόμενο, και όπου είναι δυνατόν εντός του χρόνου εργασίας. Εάν η εκπαίδευση πραγματοποιείται εκτός του ωραρίου εργασίας, πρέπει να δοθεί η κατάλληλη αποζημίωση.
- Εστίαση στην ποιότητα και την αποτελεσματική εκπαίδευση: Αυτό σημαίνει την εξασφάλιση πρόσβασης σε σχετική κατάρτιση, που ανταποκρίνεται στις προσδιορισμένες ανάγκες του εργοδότη και του εργαζομένου. Στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, μια βασική πτυχή είναι ο εργοδότης να εκπαιδεύσει τους εργαζόμενους, και να τους βοηθήσει να κάνουν την καλύτερη δυνατή χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών που εισάγονται.
- Ρυθμίσεις κατάρτισης που παρέχουν δεξιότητες που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την κινητικότητα μεταξύ και εντός κλάδων.
- Εσωτερικές ή εξωτερικές λύσεις για την πιστοποίηση της κατάρτισης.
- Τη υποστήριξη προγραμμάτων όπως η εργασία που συνδυάζει τη μείωση των ωρών εργασίας με την παροχή κατάρτισης, σε καλά καθορισμένες περιστάσεις.
Οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να εξετάσουν τα μέτρα στα ανάλογα επίπεδα ώστε να διασφαλίσουν ότι ο αντίκτυπος των στρατηγικών του ψηφιακού μετασχηματισμού στην απασχόληση έχει προβλεφθεί και είναι διαχειρίσιμος και ότι αυτές υποστηρίζουν τη διατήρηση και τη δημιουργία απασχόλησης.
Είναι ζωτικής σημασίας να εισαχθεί η ψηφιακή τεχνολογία σε έγκαιρη διαβούλευση με το ανθρώπινο δυναμικό και τους εκπροσώπους τους, στο πλαίσιο των συστημάτων εργασιακών σχέσεων, έτσι ώστε να μπορεί να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη στη διαδικασία. Ένας στόχος των στρατηγικών του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι η αποφυγή απώλειας θέσεων εργασίας καθώς και η δημιουργία νέων ευκαιριών, συμπεριλαμβανομένης της διερεύνησης του επανασχεδιασμού των θέσεων εργασίας.
Οι στρατηγικές πρέπει να διασφαλίζουν ότι τόσο η επιχείρηση όσο και οι εργαζόμενοι επωφελούνται από την εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας, π.χ. συνθήκες εργασίας, καινοτομία, παραγωγικότητα και μερίδιο επί των κερδών παραγωγικότητας, συνέχεια των επιχειρήσεων, απασχολησιμότητα. Οι στρατηγικές βασίζονται σε μια κοινή δέσμευση των κοινωνικών εταίρων για:
- Επανεκπαίδευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να μετακινούνται σε νέες ή να προσαρμόζονται σε επανασχεδιασμένες θέσεις εργασίας εντός της επιχείρησης, υπό συμφωνημένους όρους.
- Ο επανασχεδιασμός των θέσεων εργασίας, ώστε οι εργαζόμενοι να παραμείνουν εντός της επιχείρησης σε έναν νέο ρόλο, στην περίπτωση που κάποια από τα καθήκοντά τους ή η θέση εργασίας τους καταργηθεί, λόγω της ψηφιακής τεχνολογίας.
- Ο επανασχεδιασμός της οργάνωσης εργασίας, εάν είναι απαραίτητο, για να ληφθούν υπόψη τα αλλαγμένα καθήκοντα, ρόλοι ή ικανότητες.
- Μια πολιτική ίσων ευκαιριών για να διασφαλιστεί ότι η ψηφιακή τεχνολογία έχει αποτέλεσμα και όφελος για όλους τους εργαζομένους. Εάν η ψηφιακή τεχνολογία συμβάλλει για παράδειγμα στην ανισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών, αυτό το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί από τους κοινωνικούς εταίρους.
